Προχωρά η αναγέννηση του ελληνικού σιδηροδρόμου στη Θεσσαλία | Στον αέρα 5 διαγωνισμοί 

του Χάρη Ντιγριντάκη

Μπαίνουν οι τελικές πινελιές στο νέο καμβά του ελληνικού σιδηροδρόμου στη Θεσσαλία. Ήδη στον  “αέρα” βρίσκονται οι πέντε διαγωνισμοί για την αποκατάσταση του   σιδηροδρομικού δικτύου στη Θεσσαλία μετά τις καταστροφικές πλημμύρες Daniel και Elias, καθώς το υπουργείο Υποδομών  και Μεταφορών, ανακοίνωσε την ευρέως αναμενόμενη απόφαση για εκταμίευση δημόσιων πόρων ύψους 226,86 εκατ. ευρώ από το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (Ε.Π.Α).

Το αντικείμενο των 5 εργολαβιών αποκατάστασης των σιδηροδρόμων, «κλείδωσε» προ ημερών από το ΥΠΟΜΕ, που αναμένεται να «τρέξει» και τις σχετικές διαγωνιστικές διαδικασίες ύψους 452 εκατ. ευρώ, και με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Τα έργα που θα δημοπρατηθούν είναι τα εξής:

• Αποκατάσταση της διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Αθηνών – Θεσσαλονίκης, από την έξοδο του Σ.Σ. Δομοκού (Χ.Θ. 288+600) έως την είσοδο του Σ.Σ. Κραννώνα (Χ.Θ. 328+840), με εκτιμώμενο προϋπολογισμό 173.600.000 ευρώ (με ΦΠΑ).
• Αποκατάσταση της μονής σιδηροδρομικής γραμμής Παλαιοφαρσάλου – Καλαμπάκας, σε εντοπισμένα τμήματα της γραμμής, με προϋπολογισμό 57.660.000 ευρώ (με ΦΠΑ).
• Αποκατάσταση της μονής σιδηροδρομικής γραμμής Λάρισας – Βόλου, με προϋπολογισμό 181.660.000 ευρώ (με ΦΠΑ).
• Εργασίες αποκατάστασης της σιδηροδρομικής γραμμής Βόλου – Μηλεών από τον Σ.Σ. Άνω Λεχωνίων (Χ.Θ. 12+500) έως τον Σ.Σ. Μηλεών (Χ.Θ. 28+200), με προϋπολογισμό 1.860.000 ευρώ (με ΦΠΑ).
•  Αποκατάσταση των συστημάτων Σηματοδότησης, ETCS L1, Τηλεδιοίκησης και Ηλεκτροκίνησης στο τμήμα της διπλής σιδηροδρομικής γραμμής από το ΣΣ Παλαιοφάρσαλο (Χ.Θ 296+245) έως ΣΣ Κράννων (ΧΘ 336+330), με προϋπολογισμό 37.200.000 ευρώ (με ΦΠΑ).

Σημειώνεται ότι τον περασμένο Ιούνιο με υπουργική απόφαση καθορίστηκαν και τα τέσσερα οδικά έργα, συνολικού προϋπολογισμού 900 εκατ. Ευρώ και με τον τρόπο αυτό εισέρχονται στην τελική ευθεία οι διαδικασίες για τις τις δημοπρατήσεις των συνολικά εννέα έργων  και τις προσκλήσεις ενδιαφέροντος προς τους ισχυρούς του κλάδου υποδομών (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, AKTOR, ΑΒΑΞ, ΜΕΤΚΑ),οι οποίες  προγραμματίζονται με fast track μοντέλο ώστε να μην προκύψουν χρονικές υπερβάσεις, δεδομένου ότι  ότι μέρος των αναγκαίων πόρων, περί τα 600 εκατ. ευρώ, προβλέπεται να καλυφθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης, με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τα χρονοδιαγράμματα που συνήθως είναι πιο «σφιχτά» σε ότι έχει να κάνει με το RRF.

Τα έργα θα διεκδικήσουν αποκλειστικά οι μεγάλοι τεχνικοί όμιλοι της χώρας, μέσω «κλειστής» πρόσκλησης σε διαπραγμάτευση, βάσει του πλαισίου που καθιερώθηκε στα μέσα Σεπτεμβρίου 2023, για τη fast track εκτέλεση έργων σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας.

Στην πραγματικότητα, κρίθηκε ότι το «μοίρασμα» των έργων και σε μικρότερης τάξης εργολάβους θα έφερνε τον κατακερματισμό τους και πιθανώς δυσκολία στη συνεννόηση ως προς τη συνέχεια και τους όρους ποιότητας των ξεχωριστών τμημάτων, με αποτέλεσμα καθυστερήσεις, για τις οποίες δεν υπάρχει χρόνος.

Στόχος είναι να τρέξουν άμεσα, καθώς η ανάγκη πλήρους αποκατάστασης της κεντρικής αρτηρίας Αθήνας-Θεσσαλονίκης είναι επιτακτική και από φορείς της αγοράς για την μεταφορά εμπορευμάτων.

Το ΥΠΟΜΕ έχει δημοσιεύσει την χρηματοδότηση τόσο για τα οδικά έργα όσο και για τα σιδηροδρομικά, με την ένταξή τους στο Τομεακό Πρόγραμμα (Προγράμματα Ανάπτυξης του ΕΠΑ), που αφορούν σε μέρος της δημόσιας συνδρομής – δαπάνης.

Σύμφωνα με το υπουργείο η υλοποίηση των οδικών και σιδηροδρομικών έργων κρίθηκε απαραίτητο να γίνει με φορέα την Ειδική Υπηρεσία Δημοσίων Έργων Κατασκευής και Συντήρησης Συγκοινωνιακών Υποδομών καθώς όπως αναφέρει η απόφαση υπάρχει άμεση συνάφεια μεταξύ των βλαβών του Σιδηροδρομικού Δικτύου και των βλαβών του Οδικού Δικτύου, καθώς προήλθαν από τα ίδια ακραία καιρικά φαινόμενα και εμφανίστηκαν την ίδια χρονική στιγμή.

Παράλληλα, απαιτείται η κατά τόπους ταυτόχρονη ή/και παράλληλη ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης σε τμήματα του Σιδηροδρομικού Δικτύου που συνδέονται άρρηκτα με σημειακές ή εν σειρά αστοχίες του Οδικού Δικτύου.

Επιπλέον, κρίνεται αναγκαία η στενή παρακολούθηση της πορείας και του χρονοδιαγράμματος των κατεπειγόντων έργων, μέσω ενός κοινού φορέα του Υπουργείου, με πρότερη εμπειρία στην εκτέλεση έργων αποκατάστασης.

Στην ίδια απόφαση διευκρινίζεται πως ο ΟΣΕ ως εποπτευόμενος Φορέας του Υπουργείου, προχώρησε στην ολοκλήρωση της προπαρασκευαστικής διαδικασίας που απαιτείται για τη δημοπράτηση των παραπάνω έργων, ήτοι τη σύνταξη των τευχών Τεχνικής Περιγραφής των προς εκτέλεση εργασιών, των χρονοδιαγραμμάτων εκτέλεσης αυτών, των Προϋπολογισμών δημοπράτησης και των τευχών Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων (Ε.Σ.Υ.).

Επίσης έχει εκτελέσει προσωρινές εργασίες αποκατάστασης σε εντοπισμένα τμήματα των γραμμών όπου διεκόπη η κυκλοφορία, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ασφαλής διέλευση των συρμών.

Οδικά έργα

Αναφορικά με τα οδικά έργα για τα οποία έχουν δημιουργηθεί 4 εργολαβίες και αφορούν τα κατεπείγοντα έργα αποκατάστασης βλαβών των υποδομών συνεπεία των έντονων καιρικών φαινομένων «Daniel» και «Elias», το κόστος τους ανέρχεται στα  900 εκατ. ευρώ και περιλαμβάνουν:

1. Έργα αποκατάστασης στους Δήμους Ζαγοράς – Μουρεσίου, Νοτίου Πηλίου, Βόλου και Ρήγα Φεραίου, με προϋπολογισμό 278,2 εκατ. ευρώ.

2. Έργα αποκατάστασης στους Δήμους Αργιθέας, Λίμνης Πλαστήρα, Μετεώρων και Πύλης, με προϋπολογισμό 267,5 εκατ. ευρώ.

3. Έργα αποκατάστασης στους Δήμους Τεμπών, Τυρνάβου, Ελασσόνας, Αγιάς, Λαρισαίων, Φαρκαδόνας, Κιλελέρ, Παλαμά, Μουζακίου, Τρικκαίων και Καρδίτσας, με προϋπολογισμό 184 εκατ. ευρώ.

4. Έργα αποκατάστασης στους Δήμους Ιστιαίας, Μαντουδίου, Δομοκού, Λαμίας, Αλμυρού, Φαρσάλων και Σοφάδων με προϋπολογισμό 170 εκατ. ευρώ.

Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει δημοσιεύσει την χρηματοδότηση τόσο για τα οδικά έργα όσο και για τα σιδηροδρομικά, με την ένταξή τους στο Τομεακό Πρόγραμμα (Προγράμματα Ανάπτυξης του ΕΠΑ), που αφορούν σε μέρος της δημόσιας συνδρομής – δαπάνης.

Η χρηματοδότηση και οι διαγωνισμοί

Πάντως, εκκρεμούν κάποιες βασικές διεργασίες, όπως η γνωστοποίηση επισήμως στοιχείων για την εξασφάλιση πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, αθροιστικά 600 εκατ. ευρώ για οδικές και σιδηροδρομικές υποδομές επί εκτιμώμενου συνολικού κόστους 1,4 δισ. ευρώ και βέβαια, η δημοσίευση των σχετικών διαγωνισμών.

Πρόσφατα, ωστόσο, από το υπ. Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ανακοινώθηκε η 3η Αναθεώρηση του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (Ε.Π.Α.) 2021-2025, την οποία υπέγραψε ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης. Είχε προηγηθεί η Κοινή Απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού και του Υφυπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Θ. Πετραλιά, για την αύξηση του προϋπολογισμού του Ε.Π.Α. κατά 1,19 δισ. ευρώ.

Με την 3η Αναθεώρηση του Ε.Π.Α. και τους πρόσθετους πόρους που τη συνοδεύουν, επιτυγχάνεται η ένταξη και υλοποίηση επιπλέον έργων αποκατάστασης οδικών και σιδηροδρομικών δικτύων, από τις καταστροφικές πλημμύρες της θεομηνίας «Daniel».