Στα προστατευόμενα είδη της Ευρώπης ανήκει πλέον το μελεκούνι της Ρόδου. Η προσπάθεια που ξεκίνησε τους προηγούμενους μήνες, είχε πρόσφατα θετικό αποτέλεσμα αφού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με απόφασή της ενέκρινε την αίτηση καταχώρησης του μελεκουνιού της Ρόδου και της “Lenticchia di Altamura” (είδος φακής της Νότιας Ιταλίας) στο μητρώο των Προστατευόμενων Γεωγραφικών Ενδείξεων (ΠΓΕ).
Ειδικότερα, το μελεκούνι της Ρόδου θα προστεθεί στον κατάλογο με τα 1415 προστατευόμενα προϊόντα. Όπως επισημαίνεται στην απόφαση, το μελεκούνι διαφοροποιείται από τα άλλα παρεμφερή προϊόντα λόγω της αποκλειστικής χρήσης μελιού και όχι γλυκαντικών ουσιών που χρησιμοποιούνται συνήθως σε ομοειδή προϊόντα.
Αποτελεί το κατ’ εξοχήν κέρασμα του Ροδίτικου γάμου από πολύ παλιά έως σήμερα και παράγεται με παραδοσιακό τρόπο σε τοπικά εργαστήρια ή σπίτια. Η ονομασία «Μελεκούνι» προέρχεται από τη ροδίτικη διάλεκτο, δεδομένου ότι ο όρος «κουννί» (από την αρχαία λέξη «κόκκος» — «κουννί») χρησιμοποιείται στην περιοχή για να αποδώσει τον σπόρο (στη συγκεκριμένη περίπτωση σουσαμιού), το ελάχιστο σπυρί του καρπού του φυτού «σήσαμον» και τη λέξη «μέλι». Για λόγους απλοποίησης, καθιερώθηκε το «Μελε κούνι», αντί του «Μελεκούννι».
Δύο σημαντικοί λαογράφοι της Ρόδου, ο Θεόδωρος Κωνσταντινίδης και ο Χριστόδουλος Παπαχριστοδούλου το αναφέρουν στα συγγράμματά τους. Στο Λεξιλόγιον της δημώδους ροδιακής διαλέκτου αναφέρεται χαρακτηριστικά ως «Γλύκισμα μελίπηκτον μετά σησάμου πεφρυγμένης, είναι το επίσημον γλύκισμα των χωρικών εις τους γάμους και τας εορτάς αποστελλόμενον και ως αγγελτήριον των γάμων εις τους απουσιάζοντας φίλους και συγγενείς, καθάπερ εν ταις πόλεσι τα σακχαρόπηκτα κουφέτα» (Κωνσταντινίδης, 2002).
Στο βιβλίο Παραδοσιακή μελισσοκομία Αιγαίου (Χονδρός, 2016), το οποίο εκδόθηκε από τον Μελισσοκομικό Σύλλογο Ρόδου «Η Κυψέλη», αναφέρεται ότι η Ρόδος έχει αναδείξει αρκετά γλυκά που έχουν ως βάση τους το μέλι, μεταξύ των οποίων και το μελεκούνι. Τα γλυκά αυτά έχουν τη ρίζα τους στους αρχαίους ελληνικούς χρόνους και είναι γνωστά από τα ομηρικά χρόνια. Ο Ηρόδοτος (484-426 π.Χ.) αναφέρει ένα είδος παρόμοιο με το μελεκούνι.
Όπως ανακοίνωσε στις αρχές Δεκεμβρίου, ο αντιπεριφερειάρχης πρωτογενούς τομέα Φιλήμονας Ζαννετίδης, η περιφέρεια νοτίου Αιγαίου για λογαριασμό των ντόπιων παραγωγών μας ανέλαβε την πιστοποίηση για ιδιαίτερα τοπικά προϊόντα ώστε να δώσει προστιθέμενη αξία και στους παραγωγούς και στα νησιά μας.
Σημειώνεται ότι το αίτημα είχε υποβληθεί στις 29 Αυγούστου για λογαριασμό ομάδας τοπικών επιχειρήσεων της Ρόδου, από την εταιρία «Εξέλιξις» η οποία ετοίμασε και το σχετικό φάκελο.
«Πριν από λίγες μέρες ο υπουργός υπέγραψε την απόφαση και έχει καταχωρηθεί στην ελληνική επικράτεια το μελεκούνι της Ρόδου ως προϊόν προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης. Πριν δύο μέρες ο φάκελος στάλθηκε στην ευρωπαϊκή επιτροπή προκειμένου και στα όρια της ευρωπαϊκής ένωσης να κατοχυρωθεί αυτός ο τίτλος.
Είμαστε ιδιαίτερα ευχαριστημένοι γιατί μία προσπάθεια που ξεκινήσαμε μπαίνει στο σωστό δρόμο. Η περιφέρεια σε συνεργασία με τους παραγωγούς μας, με τους φορείς, τα επιμελητήρια και με τους παραγωγούς του σουσαμιού και του μελιού κάνουν μία εξαιρετική δουλειά η οποία αρχίζει να αναγνωρίζεται.
Θα συνεχίσουμε και με άλλα προϊόντα όσο γίνεται περισσότερα, με σκοπό να συνδεθεί ο τουρισμός με τη γαστρονομία» δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Ζαννετίδης στο πλαίσιο συνέντευξης τύπου.
Εκ μέρους του επιμελητηρίου Δωδεκανήσου στην ίδια συνέντευξη, ο γραμματέας Νίκος Παπασταματίου δήλωσε ότι είναι το πρώτο προϊόν προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης, που αποτελεί ίσως το πιο σημαντικό στολίδι μας όσον αφορά τον τομέα των γλυκών εδεσμάτων.
Σύμφωνα με τον κ. Παπασταματίου «το επιμελητήριο Δωδεκανήσου είχε δει νωρίς αυτή την ανάγκη για τον τόπο, και στηρίξαμε την προσπάθεια καθώς όταν το προϊόν ξέφυγε από τα τοπικά όρια υπήρχε ο κίνδυνος να παραχθεί παρόμοιο ή υποκατάστατο του προϊόντος σε άλλη περιοχή και να πάρει το όνομα αυτό».
