Η τουρκική κουζίνα αποτελεί έκφραση μιας πολιτισμικής κληρονομιάς εκατοντάδων χρόνων, είναι αναγνωρισμένη σε όλον τον κόσμο και οφείλει τη φήμη της και στα τουρκικά επιδόρπια.
Παρουσιάζοντας μια μεγάλη ποικιλία γεύσεων και νοστιμιών που ικανοποιούν όλα τα γούστα τα τουρκικά επιδόρπια είναι αγαπητά τόσο στους ντόπιους όσο και στους επισκέπτες. Το Taste Atlas (Άτλας της Γεύσης) ανέδειξε αρκετά διάσημα τουρκικά επιδόρπια στον κατάλογό του με τίτλο «Τα κορυφαία 100 επιδόρπια στον κόσμο».
Ο μπακλαβάς
Ο μπακλαβάς και ο εμβληματικός μπακλαβάς του Γκαζιαντέπ (Gaziantep) –από το Γκαζιαντέπ, καταχωρισμένο στο Δίκτυο Δημιουργικών Πόλεων της UNESCO για τη γαστρονομική του παράδοση– κατέχουν ξεχωριστές θέσεις στον οδηγό Taste Atlas. Ο μπακλαβάς του Γκαζιαντέπ, που έχει καταχωριστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως μοναδική γεύση της τουρκικής κουζίνας, είναι ένα από τα πιο σημαντικά εδέσματα της Τουρκίας, το οποίο σερβίρεται τόσο καθημερινά όσο και σε ειδικές περιστάσεις. Αν και ο μπακλαβάς είναι ο γενικός όρος για το γλυκό αυτό, το επιδόρπιο παίρνει διαφορετικά ονόματα ανάλογα με τον τρόπο παρασκευής και την παρουσίασή του. Για παράδειγμα, το fıstık sarma (φιστίκ σαρμά – φιστικοσαρμάς), που επίσης περιλαμβάνεται στο Taste Atlas, αναφέρεται σε έναν τύπο μπακλαβά που παρασκευάζεται με φιστίκι, τη γέμιση μπακλαβά που βρίσκεται στην κορυφή των προτιμήσεων. Τυλιγμένο σε ένα ενιαίο φύλλο, το fıstık sarma αποτελεί μια πυκνή πάστα φιστικιού, που μερικές φορές αποκαλείται «βούτυρο φιστικιού». Ως βασικός εκπρόσωπος της πλούσιας πολιτισμικής κληρονομιάς της Τουρκίας, ο μπακλαβάς συνιστά απόλαυση, σε κάθε σχήμα και στιλ.
Ένα άλλο παραδοσιακό τουρκικό επιδόρπιο στο Taste Atlas είναι το künefe (κιουνεφέ). Το κιουνεφέ, το οποίο σερβίρεται ζεστό, περιλαμβάνει λιωμένο ανάλατο τυρί ανάμεσα σε δύο στρώσεις από νηματοειδή ζύμη φύλλου (κανταΐφι) ή ζύμη σιμιγδαλιού, που στη συνέχεια σιροπιάζεται με γλυκό σιρόπι και γαρνίρεται με θρυμματισμένα φιστίκια. Το πιο νόστιμο κιουνεφέ σερβίρεται στις νοτιοανατολικές επαρχίες της Ανατολίας της Τουρκίας, και το Κιουνεφέ της Αντιόχειας (Antakya Künefe), το παγκοσμίως γνωστό επιδόρπιο της επαρχίας Χατάι (Hatay), έχει καταχωριστεί στην ΕΕ ως «Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη».
Μια παραδοσιακή κληρονομιά: επιδόρπια με βάση το γάλα
Τα τουρκικά επιδόρπια με βάση το γάλα είναι εξίσου δημοφιλή και νόστιμα με τις άλλες γαστρονομικές απολαύσεις της χώρας. Το fırın sütlaç (φερέν σουτλάτς – ψητή πουτίγκα ρυζιού) είναι ένα δημοφιλές παραδοσιακό τουρκικό επιδόρπιο που παρασκευάζεται από γάλα, ρύζι και ζάχαρη· η πουτίγκα ψήνεται και η καμένη της επιφάνεια γαρνίρεται με κανέλα ή φουντούκια. Ενώ αυτό το κλασικό επιδόρπιο διατίθεται σε όλη τη χώρα, πολλοί λάτρεις του ισχυρίζονται ότι το καλύτερο φερέν σουτλάτς σερβίρεται σε περιοχές με μακρά γαλακτοκομική παράδοση.
Το kazandibi (καζάν ντιπί – καραμελωμένη πουτίγκα με γάλα), που χρονολογείται από την οθωμανική εποχή, έχει μαλακή σύσταση και ελαφρώς καμένη βάση. Το όνομα του γλυκού αναφέρεται στον καμένο πυθμένα του καζανιού εντός του οποίου παρασκευάζεται. Το αυθεντικό καζάν ντιπί παρασκευάζεται καίγοντας την κάτω επιφάνεια του tavuk göğsü (ταβούκ γκιογσού – πουτίγκα με στήθος κοτόπουλου), επιδόρπιου που παρασκευάζεται με τεμαχισμένο στήθος κοτόπουλου. Ωστόσο, για τα περισσότερα καζάν ντιπί χρησιμοποιείται βούτυρο, γάλα, ρυζάλευρο, ζάχαρη και άμυλο, με το καραμελωμένο μέρος στην κορυφή, και όχι τεμαχισμένο στήθος κοτόπουλου. Αυτό το παραδοσιακό έδεσμα σερβίρεται συνοδεία τουρκικού καφέ ή τσαγιού, όπως και αμέτρητα άλλα υπέροχα τουρκικά επιδόρπια.
Το παγωτό Maraş Dondurma [παγωτό του Μαράς (Maraş)] περιλαμβάνεται επίσης στον οδηγό Taste Atlas. Με πυκνή σύσταση, χαρακτηριστική γεύση και ιδιαίτερο άρωμα, το παγωτό του Maraş είναι αγαπημένο επιδόρπιο όλης της Τουρκίας. Το μυστικό αυτού του υπέροχου γλυκίσματος βρίσκεται στα συστατικά του: Το παγωτό παρασκευάζεται με γάλα από κατσίκες που βόσκουν στην περιοχή του Καραμάν Μαράς (Kahramanmaraş), ενώ το αρωματικό «σαλέπι» προέρχεται από τις ρίζες των μωβ ορχιδέων που φύονται στην περιοχή.
Το İrmik helvası (ιρμίκ χέλβασι), ένα άλλο τουρκικό επιδόρπιο που περιλαμβάνεται στον οδηγό Taste Atlas, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της γαστρονομικής κουλτούρας της Ανατολίας. Για την παρασκευή του, η οποία παρουσιάζει μικρές παραλλαγές από επαρχία σε επαρχία, χρησιμοποιείται σιμιγδάλι, βούτυρο, ζάχαρη, γάλα και κουκουνάρια. Συχνά σερβίρεται ζεστό μαζί με μια μπάλα παγωμένου παγωτού του Μαράς.
