Σύνταξη: tourismtoday.gr
Τη στρατηγική που χαράσσει ο δήμος Αντιπάρου με τον αναπτυξιακό οργανισμό Αειφόροι Νήσοι στην κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης του νησιού αναλύει σε συνέντευξή του στο tourismtoday.gr o δήμαρχος Αντιπάρου, Αναστάσιος Φαρούπος. «Η φέρουσα ικανότητα του προορισμού αποτελεί την αναγκαία συνθήκη για τη βιωσιμότητά του. Βιωσιμότητα σημαίνει να γίνεται βέλτιστη χρήση των περιβαλλοντικών πόρων», επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ο δήμαρχος Αντιπάρου.
-Ποιοι είναι οι στόχοι που έχετε θέσει με τον αναπτυξιακό οργανισμό Αειφόροι νήσοι για την Αντίπαρο; Μπορείτε να μας αναπτύξετε την στρατηγική που θα ακολουθήσετε;
Στόχος μας είναι καθαρά η αειφόρος ανάπτυξη του νησιού μέσα από μέτρα που θα παρθούν για την προστασία του περιβάλλοντος την σύνδεση της πρωτογενούς παραγωγής με τον τουρισμό την και προώθηση του ποιοτικού τουρισμού. Η στρατηγική τοπικής ανάπτυξης – το πλαίσιο δράσης αφορούν:
- Βελτίωση δημόσιων κτιρίων για κοινωφελή χρήση
- Διατήρηση και αναβάθμιση των πολιτιστικών χαρακτηριστικών της υπαίθρου
- Εργα υποδομών υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση του τοπικού πληθυσμού
- Εργα και ενέργειες ανάδειξης και προβολής για την ελκυστικότητα της Αντιπάρου
- Εργα περιβαλλοντικής αναβάθμισης της Αντιπάρου
- Ενθάρρυνση αγροτουριστικών δραστηριοτήτων
- Ενέργειες συνεργασίας και δικτύωσης με φορείς και πολίτες.
-Τι σημαίνει βιωσιμότητα για εσάς και πόσο σημαντικό είναι στις μέρες μας η επιχειρηματικότητα να ευθυγραμμίζεται με την βιωσιμότητα;
Η φέρουσα ικανότητα του προορισμού αποτελεί την αναγκαία συνθήκη για τη βιωσιμότητά του. Βιωσιμότητα σημαίνει να γίνεται βέλτιστη χρήση των περιβαλλοντικών πόρων. Αυτό δεν ευθυγραμμίζεται πάντα με την επιχειρηματικότητα γιατί προτεραιότητα των επιχειρήσεων είναι η βιώσιμη οικονομική τους δραστηριότητα. Αυτό δεν πρέπει να γίνεται σε βάρος των οικοσυστημάτων και των τοπικών εισοδημάτων. Επομένως, η επένδυση σε νέες υποδομές απαιτεί κανόνες και προδιαγραφές που θα προβλέπονται σε όλα τα επίπεδα.
Τα προβλήματα και οι παράγοντες που εμποδίζουν την ανάπτυξη έχουν να κάνουν:
Φυσικό περιβάλλον
- Υπερδόμηση
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει το νησί της Αντιπάρου είναι το φαινόμενο της υπερδόμησης, και ως τέτοια εννοείται η ραγδαία αύξηση των εξοχικών κατοικιών από το 1971, οπότε και το νησί αριθμούσε 361 κατοικίες, μέχρι και το 2011, οπότε και ο αντίστοιχος αριθμός έφτασε τις 1662 κατοικίες (ποσοστό 360%), από τις οποίες μόλις το 28% (470 κατοικίες)) αφορά μόνιμη διαβίωση. Η δόμηση μπορεί να χαρακτηριστεί ως έντονη αλλά και διάσπαρτη στο νησί. Η έλλειψη Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου για το Δήμο Αντιπάρου αποτελεί τροχοπέδη στην αναχαίτιση του φαινομένου της άναρχης και ανεξέλεγκτης δόμησης, που αλλοιώνει και συχνά καταστρέφει ανεπίστρεπτα το παραδοσιακό τοπίο και τη μινιμαλιστική αισθητική του νησιού. Για όλα τα παραπάνω είναι αναγκαίο να εφαρμοστούν οι πολεοδομικές διατάξεις, καθώς και να θεσπιστούν ειδικοί τοπικοί κανόνες, καθώς και να προωθηθούν προγράμματα ευαισθητοποίησης προς τον μόνιμο και εποχικό πληθυσμό στην κατεύθυνση της ελεγχόμενης κατανάλωσης φυσικών πόρων, του σεβασμού προς το παραδοσιακό τοπίο και της εφαρμογής ολιστικού προγράμματος διαχείρισης αποβλήτων.
- Διαχείριση υδατικών πόρων – Μείωση υδάτινων εισροών – υδροφόρου ορίζοντα. Ανεξέλεγκτη αδειοδότηση γεωτρήσεων από τη διεύθυνση υδάτων της περιφέρειας.
Συνολικά παρατηρείται ότι ο μέσος όρος των υδάτινων εισροών – εκροών συνεχώς φθίνει, η στάθμη του υδροφόρου επίσης μειώνεται και η ποιότητα των γλυκών νερών χειροτερεύει κυρίως την θερινή περίοδο. Για την αντιμετώπιση των παραπάνω προβλημάτων, θα πρέπει να καταρτιστεί και εφαρμοστεί σχέδιο ορθολογικότερης διαχείρισης των διαθέσιμων υδατικών πόρων, και παράλληλα να υλοποιηθούν έργα για την εξεύρεση και αξιοποίηση εναλλακτικών πηγών υδροληψίας, για την ενίσχυση και προστασία των υδατικών πόρων από υποβάθμιση.
-Η Αντίπαρος έχει αναδειχθεί σε ένα ιδιαίτερα δημοφιλή τουριστικό προορισμό τα τελευταία χρόνια τόσο για τους Ελληνες όσο και για τους ξένους ταξιδιώτες και παράλληλα διατηρεί το δικό της αυθεντικό χαρακτήρα. Πώς διαμορφώνεται φέτος η τουριστική ζήτηση, έπειτα από δύο χρόνια υγειονομικής κρίσης; Πώς θα μπορούσε να αναπτυχθεί περαιτέρω τουρισμός με όρους βιώσιμης ανάπτυξης;
Ισχυρά τουριστικά «όπλα» της Αντιπάρου αποτελούν τόσο οι φυσικές ομορφιές του νησιού (το αγροτικό τοπίο, οι εναλλακτικές παραλίες, το Σπήλαιο, τα γύρω νησιά), τα αρχαιολογικά του ευρήματα (Δεσποτικό, Κάστρο, λοιπά μνημεία), δραστηριότητες που αφορούν κυρίως στο θαλάσσιο τουρισμό (καταδύσεις, kite surf, ιστιοπλοΐα, εκδρομικός τουρισμός-«γύρος» του νησιού).
Υπάρχουν, βέβαια, και μεγάλες ευκαιρίες:
-Η δυνατότητα ανάπτυξης μικρών επιχειρήσεων στον τομέα της αγροτικής οικονομίας λόγω ζήτησης ποιοτικών και παραδοσιακών προϊόντων δεδομένης της αυξημένης αγοραστικής δύναμης του νησιού λόγω τουρισμού.
-Προοπτικές ανάπτυξης αγροτουρισμού και αλιευτικού τουρισμού.
-Ποιες είναι οι ενέργειες που έχει δρομολογήσει στην κατεύθυνση εξασφάλιση της αειφορίας και βιωσιμότητας του νησιού;
«Πράσινη» καινοτομία
Εκπονείται μελέτη διαστασιολόγησης/χωροθέτησης φωτοβολταϊκού σταθμού και σταθμού φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων στο λιμάνι της Αντιπάρου & επιχειρηματικού σχεδίου για την εξασφάλιση χρηματοδότησης και τη μεγιστοποίηση των οικονομικών ωφελειών του Δήμου.
Το εν λόγω έργο μπορεί να αποφέρει έσοδα στο Δήμο από την πώληση της ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και να εξασφαλίσει δωρεάν ηλεκτρισμό σε ευάλωτα νοικοκυριά της Αντιπάρου, ενώ παράλληλα βελτιώνεται το περιβαλλοντικό προφίλ του νησιού που μπορεί να προωθείται ως πράσινος/καινοτόμος προορισμός.
Την ενσωμάτωση της ηλεκτροκίνησης στις θαλάσσιες και χερσαίες μεταφορές του νησιού, ειχε υποβάλλει ο Δήμος Αντιπάρου στο πρόγραμμα New Energy Solutions Optimized for Islands (NESOI).
Κατασκευή Υποδομών ΣΜΑ/ΣΜΑΥ, Μονάδα Κομποστοποίησης και ΠΣ.
-Κατασκευή σύγχρονου Σταθμού Μεταφόρτωσης Αποβλήτων (Σ.Μ.Α.) σε κατάλληλο χώρο (στη θέση «Προφήτης Ηλίας») του Δ. Αντιπάρου. Η δυναμικότητα προσδιορίζεται στους 542 tn/year. Τα απορριμματοφόρα θα εισέρχονται στο Σ.Μ.Α, θα ελέγχεται οπτικά το φορτίο τους και στη συνέχεια θα οδηγούνται στην είσοδο του χώρου όπου θα αδειάζετε το φορτίο τους μέσω μεταλλικής χοάνης σε press container και θα συμπιέζεται. Η τελική διάθεση θα γίνεται στο ΧΥΤΑ του Δήμου Πάρου.
-Κατασκευή σύγχρονου Σταθμού Μεταφόρτωσης Ανακυκλώσιμων Υλικών (Σ.Μ.Α.Υ.) στο ίδιο οικόπεδο με τον Σ.Μ.Α. Τα απορριμματοφόρα θα εισέρχονται στο Σ.Μ.Α.Υ, θα ελέγχεται οπτικά το φορτίο τους, για την αποφυγή μη αποδεκτών απορριμμάτων (υγρά απόβλητα, επικίνδυνα απόβλητα κ.λπ.) και στη συνέχεια τα ρεύματα του χαρτονιού/χαρτιού και των πλαστικών θα εκφορτώνονται στην διαμορφωμένη πλατεία. Κατόπιν οπτικού ελέγχου, θα οδηγούνται στον δεματοποιητή με χρήση φορτωτή. Τα δέματα θα αποθηκεύονται προσωρινά, στο μεταλλικό υπόστεγο. Τα δέματα θα παραλαμβάνονται από φορτηγό όχημα και θα οδηγούνται σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση για περαιτέρω επεξεργασία. Το ρεύμα του μετάλλου, θα μεταφέρεται με το απορριμματοφόρο στον Σ.Μ.Α.Υ, όπου θα τοποθετείται σε κλειστό αποριμματοδέκτη και στη συνέχεια θα μεταφέρεται σε κατάλληλη μονάδα προς ανακύκλωση.
-Κατασκευή σύγχρονης Μονάδας Κομποστοποίησης στο ίδιο οικόπεδο με τον Σ.Μ.Α και τον Σ.Μ.Α.Υ. Το ειδικό απορριμματοφόρο για τη συλλογή του καφέ κάδου θα εισέρχεται στη Μονάδα Κομποστοποίησης και στη συνέχεια θα εκφορτώνεται το περιεχόμενο στη διαμορφωμένη πλατεία, θα ελέγχεται οπτικά το φορτίο τους για την αποφυγή μη αποδεκτών απορριμμάτων (υγρά απόβλητα, επικίνδυνα απόβλητα κ.λ.π) και με τη χρήση φορτωτή θα τοποθετούνται εντός του κομποστοποιητή για επεξεργασία. Το παραγόμενο κομπόστ θα αποθηκεύεται προσωρινά στο μεταλλικό υπόστεγο. Το κομπόστ θα μπορεί να χρησιμοποιείται από τις υπηρεσίες του δήμου και τους δημότες ως εδαφοβελτιωτικό.
-Κατασκευή Πράσινου Σημείου σε δημοτικό οικόπεδο στη θέση «Κάμπος», όπου ο δημότης θα μπορεί να φέρνει ανακυκλώσιμα υλικά, ογκώδη (π.χ. έπιπλα, απόβλητα από ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό Α.Η.Η.Ε.), ειδικά απόβλητα (λ.χ. μπαταρίες, χρώματα, κ.α.), πράσινα απόβλητα και άλλα είδη, με σκοπό την επαναχρησιμοποίηση, την προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση ή την ανακύκλωση.
Συλλογή βιοαποβλήτων
Στο πλαίσιο της μακρόχρονης συνεργασίας των Δήμων Πάρου και Αντιπάρου, σε ό,τι αφορά στη συλλογή αποβλήτων, καθώς έως και πρόσφατα, πριν την κατάργησή του, υπήρχε κοινός φορέας διαχείρισης απορριμμάτων (ΣΥΔΙΣΑΠΑ), οι δύο φορείς προχώρησαν στη σύναψη προγραμματικής σύμβασης, για την προμήθεια του απαραίτητου εξοπλισμού για την υλοποίηση του έργου “Δίκτυο χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων”.
Δεδομένης της υποχρέωσης της χώρας, έως 31/12/2022 να έχει καθιερωθεί ο καφέ κάδος, συλλογής βιοαποβλήτων, σε κάθε Δήμο. Στο πλαίσιο σχετικού προγράμματος του ΥΜΕΠΕΡΑΑ, όπου εντάσσεται η επέκταση του ΧΥΤΑ Πάρου, καθώς αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε οριακό σημείο.
Θαλάσσια απορρίμματα
Παράλληλα, ο Δήμος Αντιπάρου αντιμετωπίζει δυναμικά το ζήτημα των θαλάσσιων απορριμμάτων. Σε συνεργασία με την Aegean Rebreath και την ευγενική χορηγία της PepsiCo Hellas προχωρούν στην ανάπτυξη ενός καινοτόμου προγράμματος στο νησί της Αντιπάρου για την αντιμετώπιση, μέσω ολιστικών παρεμβάσεων, του ζητήματος των θαλάσσιων απορριμμάτων.
Το πρόγραμμα που θα διεξαχθεί σταδιακά κατά το 2022, έρχεται να προστεθεί στις σημαντικές πρωτοβουλίες και δράσεις που έχει αναλάβει ο δήμος σε συνεργασία με την Aegean Rebreath για την αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης. Η Αντίπαρος αποτελεί σημαντικό και πρωτοπόρο μέλος του Δικτύου Μπλε Δήμων, καθώς είναι ο πρώτος δήμος που στήριξε την εγκατάσταση και λειτουργία του σταθμού συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων με σημαντικά πλέον οφέλη για τον τοπικό πληθυσμό. Ο Σταθμός Συλλογής Θαλάσσιων Απορριμμάτων της Αντιπάρου έχει συλλέξει έως τώρα περισσότερα από 13.000 ανακυκλώσιμα υλικά και 2,5 τόνους αλιευτικά εργαλεία (3ος στην κατάταξη των μελών του Δικτύου), ενώ μετά από συνεχείς επισκέψεις της Aegean Rebreath, η Αντίπαρος έχει πλέον απαλλαχθεί από επιβαρυμένες από απορρίμματα θαλάσσιες ζώνες. Σε αυτό το πλαίσιο, το νέο πρόγραμμα φιλοδοξεί να εδραιώσει ακόμα περισσότερο τις αρχές της ανακύκλωσης και της κυκλικής οικονομίας εμπλέκοντας ενεργά την τοπική κοινωνία, τις επιχειρήσεις τουρισμού και τους επισκέπτες του νησιού.
Το νέο πρόγραμμα στοχεύει στην υιοθέτηση όλων των οργανωμένων παραλιών της Αντιπάρου και την υλοποίηση πρωτοβουλιών για την ευαισθητοποίηση των επισκεπτών σχετικά με την αξία της ανακύκλωσης και τα περιβαλλοντικά ζητήματα που προκύπτουν από την αλόγιστη απόρριψη συσκευασιών μιας χρήσης στο θαλάσσιο περιβάλλον. Παράλληλα, επιδιώκει την κινητοποίηση επαγγελματιών του τουρισμού μέσω ειδικά σχεδιασμένων εργαστηρίων και φιλοδοξεί να αποδείξει ότι οι μικρές αλλαγές στις καθημερινές μας συνήθειες μπορούν να έχουν μεγάλο θετικό αντίκτυπο για το θαλάσσιο περιβάλλον. Είναι λοιπόν ξεκάθαρη η επιδίωξη να αποτελέσει η Αντίπαρος ένα νησί στο οποίο εφαρμόζονται ολιστικές παρεμβάσεις για το θαλάσσιο περιβάλλον με σκοπό την ελαχιστοποίηση των απορριμμάτων στο βυθό και τις ακτές του νησιού.
Την ίδια στιγμή, ο Δήμος Αντιπάρου αποτελεί μέλος της ομάδας έργου του LIFE-IP CEI-Greece: «Εφαρμογή της Κυκλικής Οικονομίας στην Ελλάδα».
Το LIFE-IP CEI-Greece (συνολικού προϋπολογισμού 15,93 εκ. €) αποτελεί ένα από τα πλέον σημαντικά έργα για την ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας στη χώρα μας και συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Πράσινο Ταμείο.
Το έργο συντονίζεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Διεύθυνση Διαχείρισης Αποβλήτων) και στην υλοποίησή του συμμετέχουν δεκαοχτώ εταίροι:
- Πράσινο Ταμείο,
- Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης,
- Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής,
- Δήμος Αθηναίων,
- Δήμος Θεσσαλονίκης,
- Δήμος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης,
- Δήμος Πάρου,
- Δήμος Αντιπάρου,
- Δήμος Θήρας,
- Δήμος Τήνου,
- Δήμος Αλοννήσου,
- Δήμος Ναυπακτίας,
- Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης,
- Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο,
- Δίκτυο Αειφόρων Νήσων ΔΑΦΝΗ,
- ΔΙΑΔΥΜΑ ΑΕ,
- Terra Nova ΕΠΕ,
- Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης.
Με συνολική διάρκεια 8 έτη και χρονικό ορίζοντα υλοποίησης έως τον Οκτώβριο 2027, το έργο LIFE-IP CEI-Greece αποσκοπεί να συμβάλει καθοριστικά στην εφαρμογή:
- του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων,
- του Εθνικού Σχεδίου Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων και
- της Εθνικής Στρατηγικής για την Κυκλική Οικονομία.
Μεταξύ άλλων το έργο στοχεύει στην προώθηση πρακτικών που αποσκοπούν:
- στην αύξηση του κύκλου ζωής των προϊόντων,
- στη μετατροπή των αποβλήτων σε πόρους και
- στην αποτελεσματική εφαρμογή της νέας νομοθετικής δέσμης μέτρων της ΕΕ για την κυκλική οικονομία.
Μάλιστα, υπάρχουν προγράμματα ανακύκλωσης διαλογής στην πηγή που εφαρμόζονται στο Δήμο. Συγκεκριμένα:
- 16 Σημεία χωριστής συλλογής pet (Πλαστικα μπουκαλια ) σε συνεργασία με την EEAA
- Ενα σημείο συλλογής αλουμινίου Can crusher (ΚΑΘΕ ΚΟΥΤΙ ΜΕΤΡΑΕΙ)
- Ενα σημείο διαλογή στην πηγή χαρτονιών press κοντέινερ σε συνεργασία με τα τοπικά σούπερ μάρκετ
- Δύο σημεία χωριστής συλλογής ανακύκλωσης εντύπων
- Δύο σημεία ανακύκλωση μπαταριών (ΑΦΗΣ)
- Ένα σημείο να ακύκλωσης λαμπτήρων (ΦΩΤΟΚΥΚΛΩΣΗΣ)
- Ενα σημείο ανακύκλωσης Τονερ
- Τέσσερα σημεία ανακύκλωσης αποτσίγαρων σε συνεργασία με την εταιρεία γόπα free –Ένα σημείο συλλογής ενδυμάτων σε συνεργασία με την εταιρεία Recycom
- Δύο σημεία ανακύκλωσης λευκών συσκευών (ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΑΕ)
- Επτά σημεία χωριστής συλλογής καπακιών από pet
