του Χάρη Ντιγριντάκη
Τη θωράκιση του ανταγωνισμού στον χώρο της φιλοξενίας μέσω ενός αυστηρότερου κανονιστικού πλαισίου με κανόνες ασφαλείας και ποιότητας για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, έχει θέσει ως στόχο του ο νέος υπουργός Τουρισμού κ. Χάρης Θεοχάρης.
Ο τεχνοκράτης υπουργός φέρεται να αναγνωρίζει ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις αποτελούν άρρηκτο μέρος του τουριστικού προϊόντος και προς τούτο δεν πρόκειται προς ώρας να θέσει πλαφόν παρουσίας τους ανά περιοχή.
Μολονότι βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της ενημέρωσης ο κ. Θεοχάρης θα επιδιώξει την έτι περαιτέρω συνεργασία του υπουργείου τόσο με τους φορείς του τουριστικού κλάδου όσο και με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων επιδιώκοντας την αυστηροποίηση των ελέγχων.
Κατά πληροφορίες θεωρεί πρόωρη την όποια επιβολή νέων φορολογικών επιβαρύνσεων αλλά σε συνεργασία με την ΑΑΔΕ θα εντατικοποιηθεί η συνεργασία με τις φορολογικές διοικήσεις των άλλων κρατών μελών της ΕΕ για το συντονισμό και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και πληροφοριών σχετικά με τις μισθώσεις ακινήτων μέσω πλατφορμών.
Παράλληλα θα παρακολουθηθεί στενά η αποτελεσματικότητα των κανόνων για την απευθείας διαβίβαση των στοιχείων από τις πλατφόρμες που έχουν θεσπίσει χώρες όπως η Ισπανία και η Γαλλία με στόχο την άμεση υιοθέτηση τους.
Άλλωστε στο επόμενο διάστημα, η ΑΑΔΕ θα έχει στη διάθεσή της τα στοιχεία πληρωμών μέσω εμβασμάτων, καρτών κλπ από πλατφόρμες για πελάτες τους με ελληνικό ΑΦΜ τα οποία θα διασταυρωθούν με τις δηλώσεις φόρου εισοδήματος. Ως εκ τούτου όσοι εντοπιστούν να έχουν κρύψει εισοδήματα θα κληθούν να πληρώσουν τα προβλεπόμενα πρόστιμα.
Υπογραμμίζεται ότι πρόσφατα περίπου 20.000 ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης Airbnb που δεν δηλώθηκαν στο ηλεκτρονικό Μητρώο εντόπισαν οι ελεγκτές της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων ενώ στην ηλεκτρονική φάκα πιάστηκαν και 130 ιδιοκτήτες ακινήτων με εισοδήματα από βραχυχρόνιες μισθώσεις τα οποία όμως «ξέχασαν» να εμφανίσουν στην Εφορία.
Μέχρι σήμερα έχουν εγγραφεί στο μητρώο της ΑΑΔΕ πάνω από 70.000 ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης και όσοι πιαστούν να μην έχουν δηλώσει τα ακίνητά τους θα βρεθούν αντιμέτωποι με την επιβολή προστίμου 5.000 ευρώ.
Στο 1,9 δις. ευρω ο τζίρος των βραχυχρόνιων μισθώσεων
Στα επίπεδα του 1,9 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 10% της ετήσιας δαπάνης των ξένων τουριστών στην Ελλάδα, έχει φθάσει η δραστηριότητα των καταλυμάτων που εντάσσονται στη λεγόμενη οικονομία του διαμοιρασμού (sharing economy), με γνωστότερο από τα ονόματα του χώρου την ψηφιακή πλατφόρμα Airbnb.
Αυτό το στοιχείο προέκυψε, μεταξύ άλλων, στην παρουσίαση μελέτης για τις κοινωνικές επιπτώσεις της οικονομίας του διαμοιρασμού, που ετοίμασε η Grant Thornton για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας.
Η μελέτη αποφάνθηκε ταυτόχρονα πως οι δραστηριότητες των ιδιωτικών κατοικιών που ενοικιάζονται σε τουρίστες μέσω των ηλεκτρονικών πλατφορμών τύπου Airbnb έχουν αρχίσει ήδη να δημιουργούν πρόβλημα στην αγορά μακροχρόνιων μισθώσεων κατοικιών, ενώ συγκροτούνται τα πρώτα τουριστικά γκέτο στα κέντρα πόλεων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπως αναφέρθηκε, αποτελούν τα Χανιά, όπου σε νεκρή τουριστική περίοδο (Νοέμβριος-Ιανουάριος) καταγράφηκαν να είναι διαθέσιμα 4.300 ακίνητα για βραχυχρόνια μίσθωση και μόλις 200 για μακροχρόνια.
Όπως επισημάνθηκε, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης της δραστηριότητας των καταλυμάτων που παραχωρούνται σε τουρίστες με βραχυχρόνιες μισθώσεις φθάνει το 25% και έχει ως επίπτωση την αύξηση των ενοικίων κατοικιών σε ποσοστό 9,3%.
Σύμφωνα με τους μελετητές, αυτή τη στιγμή έχουν καταγραφεί να είναι διαθέσιμα για βραχυχρόνιες μισθώσεις σε πλατφόρμες τύπου Airbnb 126.000 ακίνητα στην Ελλάδα. Επειδή όμως κάποια από αυτά έχουν καταχωρηθεί σε περισσότερες από μία πλατφόρμες, η Grant Thornton εκτιμά πως τα ενεργά προς ενοικίαση ακίνητα φθάνουν τις 76.000 και είναι αρκετά περισσότερα από όσα οι ιδιοκτήτες τους δηλώνουν πως τα ενοικιάζουν, καταχωρώντας τα σχετικά στοιχεία στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της ΑΑΔΕ, όπως ορίζει η πρόσφατη νομοθεσία.
Η διεθνής πρακτική
Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις που καταγράφονται στη διεθνή πρακτική και αναφέρονται στη μελέτη είναι : 1.η δημιουργία προδιαγραφών λειτουργίας των ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης, 2. να καθοριστεί άμεσα όριο στις διανυκτερεύσεις και 3. να προβλεφθούν σαφείς υποχρεώσεις που οφείλουν να ακολουθούν οι ιδιοκτήτες των ακινήτων.
Αναλυτικά, σύμφωνα με το ΞΕΕ, διεθνώς καταγράφεται:
1. Η εγγραφή του ακινήτου σε σχετικό μητρώο και τήρηση τεχνικών και λειτουργικών προδιαγραφών,
2. Ο προσδιορισμός ορίου στις ημέρες μίσθωσης και καθορισμός μέγιστου αριθμού ακινήτων ανά ιδιοκτήτη προς διάθεση,
3. Η εξασφάλιση της προστασίας των κατοίκων με πρόβλεψη κανόνων / οδηγιών κοινωνικής συμπεριφοράς.
4. Η Φορολόγηση με πρόβλεψη ισοδύναμης φορολογικής επιβάρυνσης,
5. Η θέσπιση σχετικού νομοθετικού πλαισίου με σαφείς κανόνες λειτουργίας,
6. Η ύπαρξη μηχανισμών παρακολούθησης της εφαρμογής των κανονιστικών ρυθμίσεων που τίθενται,
7. Η συνεργασία ρυθμιστικών αρχών με διαμεσολαβητές υπηρεσιών οικονομίας διαμοιρασμού με σύναψη πρωτοκόλλων συνεργασίας για την τεχνική σύνδεση των συστημάτων και την ανταλλαγή δεδομένων.
Σύμφωνα με την Delfi Partners η προτίμηση των ιδιοκτητών ακινήτων προς τη βραχυχρόνια μίσθωση αποτυπώνεται στη διαφορά εσόδου σε σύγκριση με ένα μακροχρόνιο συμβόλαιο ενοικίασης.
Η μέση τιμή για ένα μακροχρόνιο συμβόλαιο κινείται κοντά στα 10 ευρώ ανά τ.μ. ανά μήνα, όπως προαναφέρθηκε, σε σύγκριση με τα πέντε ευρώ ανά τ.μ. ανά μήνα το 2015. Όμως αν το ίδιο ακίνητο διατεθεί μέσω Airbnb, τα έσοδα εκτοξεύονται σε επίπεδα κοντά στα 25 ευρώ ανά τ.μ. ανά μήνα, όταν πριν από τέσσερα χρόνια βρίσκονταν κάτω από τα 15 ευρώ ανά τ.μ.
Οι αναλυτές της Delfi Partners επισημαίνουν, πάντως, πως ήδη εντοπίζονται οι πρώτες παρενέργειες από την υψηλή ζήτηση και τη χαμηλή προσφορά.
«Ολοένα και περισσότεροι ιδιοκτήτες απορρίπτουν σημαντικές προσφορές αγοράς, ορισμένες από τις οποίες ξεπερνούν τα επίπεδα των 1.500 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο», καθώς θεωρούν πως μακροπρόθεσμα θα πωλήσουν ακριβότερα.
