“Ο ελληνικός παράδεισος που θέλει να καταργήσει το πλαστικό”, αυτό είναι το αφιέρωμα του BBC για την Πάρο και την πρωτοβουλία Clean Blue Paros του Δήμου Πάρου που φιλοδοξεί να κάνει την Πάρο, το πρώτο της Μεσογείου που δεν θα χρησιμοποιεί καθόλου πλαστικό.
Όπως σε πολλά νησιά των Κυκλάδων, τα σκουπίδια στο νησί της Πάρου αυξάνονται δραματικά το καλοκαίρι. Είναι λογικό, άλλωστε, καθώς περίπου 40.000 τουρίστες συγκεντρώνονται σε ένα νησί με μόνιμο πληθυσμό 13.000 κατοίκων.
Στην υψηλή τουριστική περίοδο, οι καφετέριες σερβίρουν περίπου 1.000 πλαστικά ποτήρια καφέ την ημέρα και οι τουρίστες καταναλώνουν χιλιάδες πλαστικά μπουκάλια νερού, θεωρώντας ότι το νερό της βρύσης δεν είναι πόσιμο. Παρόλο που η δημόσια εταιρεία παροχής νερού το έχει διαψεύσει.
Το ελληνικό σύστημα διαχείρισης αποβλήτων υπέστη σοβαρές περικοπές κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης της χώρας, πράγμα που σημαίνει ότι τα ανακυκλώσιμα σκουπίδια πολλές φορές δεν διαχωρίζονται, με αποτέλεσμα να μην τηρούνται τα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Είναι σοκαριστικό ότι το 95% των αποβλήτων της Μεσογείου είναι πλαστικό, αλλά αυτό μέσα σε 3 χρόνια μπορεί να αλλάξει.
Γιατί μπορεί να γίνει μια καλή αρχή στην Πάρο
Οι κάτοικοι της Πάρου, Στέλλα Σερβέλλο και Ζάνα Κονταμανώλη, βρίσκονται πίσω από την πρωτοβουλία Clean Blue Paros που περιλαμβάνει τον δήμο και αρκετές ΜΚΟ.
«Ήμουν πραγματικά συγκλονισμένη όταν έφτασα, δεν μπορούσα να πιστέψω πόσα πλαστικά ποτήρια βρίσκονταν γύρω από την παραλία», λέει η κ. Σερβέλλο, η οποία άρχισε να προσπαθεί να κάνει το νησί πιο φιλικό προς το περιβάλλον, όταν μετακόμισε στην Πάρο από τη Γαλλία το 2016.
Και ενώ η συζήτηση είχε ήδη ανοίξει με τις επιχειρήσεις του νησιού, μέσω ενός Facebook Group, ώστε να βρουν πιθανές εναλλακτικές λύσεις αντικατάστασης του πλαστικού, η Jo Royle από την φιλανθρωπική κοινότητα Sea Seas προσπαθούσε να εντοπίσει ένα νησί της Μεσογείου που θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο για ένα μέλλον χωρίς πλαστικά απόβλητα.
«Τα νησιά είναι μικρόκοσμοι που μπορούμε να ελέγξουμε τα προιόντα που εισάγονται σε αυτά, εξηγεί η Royle. «Έχουμε ένα λιμάνι όπου όλα έρχονται και σβήνουν, έτσι ώστε να μπορούμε πραγματικά να αξιολογήσουμε εάν λειτουργούν τα συστήματα που δοκιμάζουμε».
Η Πάρος επιλέχθηκε, επειδή ο πληθυσμός μεταβάλλεται αισθητά μεταβαίνοντας από τον χειμώνα στο καλοκαίρι, αλλά κι επειδή και πριν ακόμα από τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, οι άνθρωποι αναζητούσαν τρόπους για να λύσουν το πρόβλημα.
Είναι αυτό που χρειάζεται το νησί λέει η Σερβέλο και ήδη πολλοί τουρίστες ενημερώνονται στο αεροδρόμιο για την πρωτοβουλία.
Η πρώτη αποστολή της ομάδας ήταν να πείσει όσο το δυνατόν περισσότερες τοπικές επιχειρήσεις να σταματήσουν να χρησιμοποιούν πλαστικά, όπως καλαμάκια και εμφιαλωμένο νερό. ”Από τις 70 επιχειρήσεις που έχουμε μιλήσει, 50 έχουν υπογράψει”, λέει η Ζάνα Κονταμανώλη.
Πως θα βοηθήσουν οι τοπικές επιχειρήσεις
- Αν καταλάβουν το πρόβλημα που δημιουργεί το πλαστικό
- Αν αφιερωθούν στη μείωση πλαστικών προϊόντων
- Αν ανακυκλώνουν
- Αν αξιολογήσουν το μέγεθος την αλλαγής
Μια άλλη μεγάλη πρόκληση είναι η αναδιάρθρωση της διαχείρισης αποβλήτων.
Δεκατέσσερις επιχειρήσεις δοκιμάζουν τη χωριστή συλλογή πλαστικών φιαλών και φιαλών που έχουν υψηλότερη ανακύκλωση.
Το πλαστικό θα ανακυκλωθεί έπειτα στην ηπειρωτική χώρα και μπορεί να επιστρέψει ξανά στο νησί αναδιαμορφωμένα για παράδειγμα ως παγκάκια.
Η μεγάλη πρόκληση
Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα πολλά εμπόδια που αντιμετωπίζει η ομάδα. Οι περισσότεροι κάδοι στο νησί δεν κλείνουν, οπότε οι ισχυροί άνεμοι του Αιγαίου χύνουν τα απόβλητα στη θάλασσα.
Και ενώ πολλοί κάτοικοι είναι ενθουσιασμένοι με το έργο, υπάρχουν ακόμα ορισμένοι που χρειάζονται περισσότερη πίεση.
Πόσες πλαστικές συσκευασίες ανακυκλώνονται στην Ευρώπη
“Το να μη σερβίρουμε εμφιαλωμένο νερό μας ζημίωσε”, λέει ο Andy Kirk, ιδιοκτήτης του Nemobar, της πρώτης επιχείρησης που υπέγραψε. “Ακόμη και όταν εξηγούμε ότι έχουμε φίλτρο, οι πελάτες δυσαρεστούνται, αλλά δεν αλλάζουμε γνώμη.”
Ένα άλλο σημείο που κολλάει είναι να πείσει τα αρτοποιεία και τα φαρμακεία να σταματήσουν να χρησιμοποιούν πλαστικές σακούλες.
″Κατά τον έλεγχό μας διαπιστώσαμε ότι σε ορισμένα μέρη του νησιού το 60% των αποβλήτων ήταν ανακυκλώσιμο, οπότε χρειάζεται περισσότερη εκπαίδευση”, εξηγεί η κ. Κονταμανώλη.
Η ομάδα εστιάζει στην περαιτέρω ευαισθητοποίηση των περίπου 2.500 μαθητών του νησιού. Ήδη, υπάρχει κι εκεί αισθητή αλλαγή. Πλέον, χρησιμοποιούν μόνο επαναχρησιμοποιημένα μπουκάλια, ενώ στις βρύσες των σχολείων έχουν εγκατασταθεί φίλτρα νερού. «Τα παιδιά είναι ισχυροί οδηγοί της αλλαγής, επειδή πηγαίνουν σπίτι και μιλάνε με τους γονείς τους για αυτό”, εξηγεί η κυρία Κονταμανώλη.
Αν και είναι μόνο έξι μήνες, η ομάδα είναι αισιόδοξη ότι μεγάλες αλλαγές μπορούν να γίνουν μόλις περάσει η τουριστική περίοδος και οι κάτοικοι έχουν περισσότερο χρόνο στα χέρια τους για να αναθεωρήσουν τον τρόπο με τον οποίο γίνονται τα πράγματα. «Ελπίζουμε ότι αν λειτουργήσουν αυτά τα συστήματα εδώ, μπορούν να εφαρμοστούν και αλλού», συμπληρώνει η κ. Royle. .
