Ομιλία με θέμα την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου «Έκτακτα μέτρα για την ενίσχυση των Αστικών Συγκοινωνιών» που εισήχθη προς κύρωση στη Βουλή, απηύθυνε σήμερα, 9 Σεπτεμβρίου 2020, στη Διαρκή Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων ο Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Γιάννης Κεφαλογιάννης.
Ο κ. Κεφαλογιάννης ανέφερε τα εξής:
«Η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που καταθέτουμε σήμερα προς κύρωση περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, έκτακτα μέτρα για την ενίσχυση των αστικών συγκοινωνιών.
Οι ρυθμίσεις αυτές είναι επιβεβλημένες για την αντιμετώπιση των έκτακτων αναγκών που προκλήθηκαν από την εκδήλωση της πανδημίας του νέου κορωνοϊού COVID – 19.
Είναι μέτρα αναγκαία για την άμβλυνση των συνεπειών που προκαλεί ο συνωστισμός στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, με σκοπό να καταστεί όσο το δυνατόν ασφαλέστερη η μετακίνηση των επιβατών και να αποτραπεί η εξάπλωση της πανδημίας.
Αυτό άλλωστε είναι και το πνεύμα και των οδηγιών του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ).
Όμως, έχει ιδιαίτερη σημασία να τονιστεί ότι, παρά τον έκτακτο χαρακτήρα, η παρούσα νομοθετική πρωτοβουλία δεν αποτελεί μια μεμονωμένη αντίδραση υπό το βάρος των επιπτώσεων της πανδημίας.
Αντίθετα, αποτελεί το δεύτερο πακέτο μέτρων που λαμβάνει η κυβέρνηση για την προστασία του επιβατικού κοινού, φροντίζοντας παράλληλα και για την εύρυθμη λειτουργία των συγκοινωνιών, σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες και με πολύ περιορισμένα μέσα, όπως θα εξηγήσω στη συνέχεια.
Θα ήθελα, καταρχάς, να φέρω στη μνήμη σας, ότι από την πρώτη στιγμή που τέθηκαν περιορισμοί στην κυκλοφορία, την άνοιξη, θέσαμε ως προτεραιότητα την έγκαιρη πληροφόρηση των επιβατών προκειμένου να αποφύγουμε τον συνωστισμό στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.
Σε διάστημα ολίγων εβδομάδων, οργανώσαμε και υλοποιήσαμε τις εξής δράσεις:
– Δημιουργήσαμε τον θεσμό του βοηθού επιβάτη για την ενημέρωση του επιβατικού κοινού.
– Καθιερώθηκε ως υποχρεωτική η χρήση μάσκας σε επιβάτες και προσωπικό και προβλέφθηκαν κυρώσεις σε όσους δεν συμμορφώνονται με τα μέτρα του ΕΟΔΥ.
– Πραγματοποιούνται καθημερινά απολυμάνσεις στους χώρους και τα οχήματα των μέσων μεταφοράς.
– Τοποθετήθηκαν προστατευτικά στη θέση του οδηγού και σημάνσεις στις θέσεις των επιβατών.
– Ενισχύθηκαν, κατά περίπτωση, γραμμές όπου παρατηρείται υψηλότερη επιβατική κίνηση.
– Αλλάξαμε την ώρα προσέλευσης των εργαζόμενων στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα για να αποφύγουμε τη μαζική προσέλευση κατά τις ώρες αιχμής.
Το προσωπικό στις συγκοινωνίες επέδειξε επαγγελματισμό και ευσυνειδησία, εκπληρώνοντας το καθήκον του σε πρωτοφανείς συνθήκες.
Και η πλειονότητα των πολιτών, όμως, ανταποκρίθηκε θετικά στην τήρηση των μέτρων ατομικής υγιεινής. Δεν είναι τυχαίο ότι από την περίοδο της καραντίνας καταγράφηκαν ελάχιστα κρούσματα στους χώρους των μέσων.
Και αυτό έχει ιδιαίτερη αξία με δεδομένο ότι η τήρηση των μέτρων ατομικής υγιεινής που ζήτησε ο ΕΟΔΥ στις αστικές συγκοινωνίες είναι από τη φύση του ένα δύσκολο εγχείρημα, που μοιάζει με τετραγωνισμό του κύκλου.
Αυτό είναι, ίσως, εκ των πραγμάτων αδύνατο να αποφευχθεί κάθε συνωστισμός και να τηρηθούν στο ακέραιο όλες οι συστάσεις των ειδικών, όπως για παράδειγμα η τήρηση των ιδανικών αποστάσεων μεταξύ των επιβατών στα ΜΜΜ.
Και ο λόγος, όπως προανέφερα, είναι ότι υπάρχει ανώτατο όριο στο δυναμικό των μέσων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στο διαθέσιμο προσωπικό.
Η αλήθεια, λοιπόν, είναι πως ανεξαρτήτως πανδημίας, στην Αθήνα, τα 1.000 οχήματα περίπου είναι ο μέγιστος επιχειρησιακός αριθμός που μπορεί να αξιοποιηθεί σήμερα από τον ΟΑΣΑ. Τόσα είναι τα λεωφορεία και τα τρόλεϊ που μπορούν να πάρουν μπρος και τόσοι είναι οι οδηγοί που υπάρχουν για να βγουν τα δρομολόγια.
Σε αυτό το σημείο επιτρέψτε μου να σας θυμίσω ότι πέρυσι το καλοκαίρι που αναλάβαμε μαζί με τον Υπουργό κ. Κώστα Καραμανλή, οι αστικές συγκοινωνίες στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη ήταν στο όριο της διάλυσης.
Ο διαγωνισμός για νέα λεωφορεία που είχε προκηρύξει αιφνιδιαστικά η προηγούμενη κυβέρνηση ακυρώθηκε, όχι από εμάς, αλλά από την Αρχή Προδικαστικών Προσφυγών, λόγω προχειρότητας.
Στα Μέσα Σταθερής Τροχιάς καταφέραμε και τρέξαμε προγράμματα συντήρησης και είχαμε πετύχει συχνότητες 4.5 λεπτών στο Μετρό και κάτω από 6 λεπτά στον Ηλεκτρικό, λίγο πριν από την πανδημία.
Και αυτό είναι ότι καλύτερο μπορεί να γίνει με δεδομένο ότι πέρασαν πολλά χρόνια χωρίς να γίνει αναβάθμιση των συρμών και προσλήψεις στις ειδικότητες πεδίου, όπως οι οδηγοί.
Στη Θεσσαλονίκη τον Ιούλιο του 2019 κυκλοφορούσαν 213 λεωφορεία, ενώ η πόλη έχει ανάγκη από 500. Χωρίς υπερβολή, η ζημιά που έκανε η προηγούμενη κυβέρνηση στον ΟΑΣΘ μπορεί να γίνει αντικείμενο μελέτης αρνητικού επιτεύγματος.
Δεν αναφέρομαι σε αυτά τα στοιχεία με διάθεση αντιπαράθεσης. Σκοπός μου είναι να καταδείξω ότι η κρίση του κορωνοϊού έδρασε ως μεγεθυντικός φακός στα διαχρονικά προβλήματα των αστικών συγκοινωνιών τα οποία επιδεινώθηκαν από την αποεπένδυση και την κακοδιαχείριση τα προηγούμενα πέντε χρόνια.
Όταν προέκυψε, λοιπόν, η ανάγκη για περισσότερα δρομολόγια δεν υπήρχαν οχήματα και προσωπικό για να τα εκτελέσει.
Όταν οι ειδικοί μας ζήτησαν χαμηλότερες πληρότητες δεν είχαμε πλεόνασμα συρμών για να αυξήσουμε τις συχνότητες στο επιθυμητό επίπεδο.
Αυτή είναι και η βασική αιτία που σε πρώτη φάση δώσαμε βάση σε άμεσες διορθωτικές παρεμβάσεις στο πεδίο της λειτουργίας και τώρα, σε δεύτερο στάδιο προχωράμε σε αυτό που έχουν ανάγκη εδώ και χρόνια οι συγκοινωνίες, την ενίσχυση σε μέσα και προσωπικό.
Αυτή είναι και η κατεύθυνση που έδωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στις 7 Αυγούστου στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.
Αυτές οι οδηγίες αποτυπώνονται στις διατάξεις των άρθρων που έχετε σήμερα μπροστά σας.
Το πρώτο άρθρο αναφέρεται στην παροχή οδικού συγκοινωνιακού έργου στην περιοχή αρμοδιότητας του Ο.Α.Σ.Α. Α.Ε. και αφορά στη σύναψη συμβάσεων για
(α) παροχή συγκοινωνιακού έργου,
(β) μίσθωση λεωφορείων και
(γ) παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης σε επαγγελματίες οδηγούς, οι οποίες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων.
Για τις συμβάσεις με το ως άνω αντικείμενο, οι οποίες συνάπτονται από τη δημοσίευση του παρόντος και για χρονικό διάστημα έως έξι μηνών, προβλέπεται τεκμήριο πλήρωσης της προϋπόθεσης ύπαρξης κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε απρόβλεπτη περίσταση.
Σε αυτό το πλαίσιο, θα πραγματοποιηθεί προμήθεια 300 σύγχρονων λεωφορείων, ηλικίας μέχρι 10 ετών, με leasing και επιπλέον, θα ενισχυθεί η προσφορά σε δρομολόγια με σύμπραξη με τα ΚΤΕΛ, μέσω ΣΔΙΤ.
Υπολογίζεται πως μόνο με τη σύμπραξη με τα ΚΤΕΛ θα ενισχυθεί άμεσα η ΟΣΥ με 203 οχήματα και 550 οδηγούς σε ημερήσια βάση.
Αυτό σημαίνει 550 άτομα από τα ΚΤΕΛ και άλλες 655 προσλήψεις, στις οποίες θα αναφερθώ στη συνέχεια, μια ενίσχυση του προσωπικού των συγκοινωνιών με 1.205 νέα πρόσωπα.
Σημειώστε πως έχουν να γίνουν προσλήψεις περισσότερα από 11 χρόνια στους συγκοινωνιακούς φορείς!
Με το δεύτερο άρθρο επιδιώκεται η κάλυψη των έκτακτων αναγκών που προκύπτουν από τα μέτρα που λαμβάνονται για τον περιορισμό διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, μέσω της πρόσληψης προσωπικού με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου για τις ειδικότητες που προβλέπονται στην παρ. 1., δηλαδή οδηγοί, μηχανοδηγοί και τεχνίτες οχημάτων και συρμών.
Παράλληλα, ρυθμίζονται διαδικαστικά ζητήματα ως προς την προκήρυξη, την υποβολή αιτήσεων και την επιλογή και δοκιμαστική υπηρεσία των προσληφθέντων.
Με βάση τον σχεδιασμό θα προχωρήσουν 655 προσλήψεις σε ΣΤΑΣΥ και ΟΣΥ με κριτήρια ΑΣΕΠ.
Με το τρίτο άρθρο εισάγονται ρυθμίσεις προσωρινού χαρακτήρα που αποσκοπούν στη διασφάλιση της αδιάλειπτης εκτέλεσης του συγκοινωνιακού έργου αρμοδιότητας του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (Ο.Α.Σ.Θ.), με γνώμονα την ασφαλέστερη μετακίνηση του επιβατικού κοινού και τη βέλτιστη αξιοποίηση των υφιστάμενων μέσων, στο πλαίσιο αντιμετώπισης του άμεσου κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού COVID-19.
Οι προτεινόμενες διατάξεις προβλέπουν δυνατότητα του Ο.Α.Σ.Θ. να προβαίνει, για χρονικό διάστημα έως τέσσερις (4) μήνες, στη σύναψη συμβάσεων με αντικείμενο τη συντήρηση και τη διασφάλιση επάρκειας των μέσων αρμοδιότητάς του, με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης του άρθρου 328 του ν. 4412/2016.
Παράλληλα, όμως, με την ενίσχυση του στόλου κάνουμε και ένα βήμα προς τη νέα εποχή της ηλεκτροκίνησης. Θα ακούσατε ενδεχομένως ότι ξεκίνησε δοκιμαστικά δρομολόγια και ένα ηλεκτρικό λεωφορείο στο κέντρο της Αθήνας, με σκοπό ακριβώς να δούμε στην πράξη πως ανταποκρίνεται αυτή η τεχνολογία στις κυκλοφοριακές συνθήκες των ελληνικών πόλεων.
Έτσι, στο άρθρο 44, επιδιώκεται η ρύθμιση της εισαγωγής και προσωρινής κυκλοφορίας αμιγώς ηλεκτρικών λεωφορείων που παραχωρούνται προς χρήση στην Οδικές Συγκοινωνίες Α.Ε. (Ο.ΣΥ Α.Ε.) από εισαγωγείς-κατασκευαστές χώρας μέλους της Ε.Ε. ή τρίτης χώρας, προκειμένου να εξαχθούν κρίσιμα συμπεράσματα για τη χρήση της νέας τεχνολογίας της ηλεκτροκίνησης και στα αστικά λεωφορεία.
Συνεπώς, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που φέρνουμε προς κύρωση στη Βουλή απαντά σε τρία θεμελιώδη ζητήματα:
– Πρώτον, στην άμεση ανάγκη περιορισμού του συνωστισμού στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς προκειμένου να περιοριστεί η εξάπλωση του κορωνοϊού. Είναι η δεύτερη δέσμη μέτρων που λαμβάνουμε παρακολουθώντας αυτό το δυναμικό φαινόμενο, που διαρκώς εξελίσσεται.
– Δεύτερον, ενισχύονται οι συγκοινωνιακοί φορείς με μέσα και προσωπικό και καλύπτονται χρονίζουσες ανάγκες που πλέον έχουν καταστεί επείγουσες. Θα δώσουν όμως προστιθέμενη αξία για την εν γένει ομαλοποίηση της λειτουργίας των αστικών συγκοινωνιών.
– Τρίτον, περνάμε στη δοκιμαστική λειτουργία νέων τεχνολογιών, όπως η ηλεκτροκίνηση, που είναι το μέλλον στον τομέα των μεταφορών.
Γνωρίζουμε όλοι ότι οι καιροί είναι εξόχως δύσκολοι και να απαιτούν έκτακτες αποφάσεις, αλλά ακόμα και σε αυτό το περιβάλλον, πιστεύουμε πως δεν πρέπει να χάνουμε το όραμα για την ποιοτική αναβάθμιση των συγκοινωνιών, τη βελτίωση των συνθηκών ζωής στις πόλεις και την προστασία του περιβάλλοντος.
Σας καλώ να στηρίξετε αυτή την πρωτοβουλία της κυβέρνησης, η οποία πραγματικά, θα δημιουργήσει σύντομα καλύτερες συνθήκες στην καθημερινότητα των πολιτών και θα συμβάλλει στην προστασία της δημόσιας υγείας».
