Ο Γιάννης Ρέτσος, πρόεδρος του ΣΕΤΕ έχει κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένος γιατί φαίνεται ότι σιγά αλλά σταθερά κερδίζει “το μεγάλο του στοίχημα” να έχει μόνιμη εκπροσώπηση ο ΣΕΤΕ στις Βρυξέλλες και δυνατότητα παρέμβασης στις αποφάσεις. Ένα στοίχημα που είχε στο μυαλό του εδώ και 2,5 χρόνια όπως αποκαλύπτει στο tourismtoday.
Μιλάει στο tourismtoday για όλα. Για τις Βρυξέλλες, για την αλλαγή στο ταξίδι, για την Airbnb που “ήρθε και θα μείνει”, για το πόσο “ακριβός προορισμός” είμαστε λόγω των φόρων, για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που οφείλει ο ΣΕΤΕ να ακούσει και να στηρίξει και για το ότι “όλα μπορούν να γίνουν με στόχο και στρατηγική αρκεί να ξέρεις πότε και πως θα αλλάξεις το παιχνίδι”.
Και ο Γιάννης Ρέτσος φαίνεται ότι μπορεί να αλλάξει το παιχνίδι, τόσο σε Ευρωπαϊκό επίπεδο στο να αποκτήσει ο ελληνικός τουρισμός φωνή στα όργανα των Βρυξελλών, όσο και σε Ελληνικό επίπεδο με το να είναι ο ΣΕΤΕ δίπλα στους μικρομεσαίοι επαγγελματίες της ξεχασμένης περιφέρειας. Και στα δύο το «κλειδί» είναι η εξωστρέφεια.
“Ο ρόλος του Τουρισμού για την ελληνική οικονομία και την ελληνική κοινωνία έχει πλέον αναγνωριστεί. Ήρθε η ώρα ο ρόλος αυτός να αναδειχτεί και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τονίζει στο tourismtoday για την μόνιμη εκπροσώπηση του ΣΕΤΕ στις Βρυξέλλες.
Τα επόμενα χρόνια στις Βρυξέλλες θα συζητηθούν και θα ληφθούν σημαντικές αποφάσεις που θα επηρεάσουν το μέλλον του Τουρισμού στην Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα. Και ο ΣΕΤΕ πρέπει να δηλώσει δυναμικό παρών.”
Oι αλλαγές στο ταξίδι και η προσέγγιση των Βρυξελλών
Τ. D: Τα τελευταία χρόνια ο Τουρισμός απασχολεί όλο και περισσότερο τις Βρυξέλλες. Τί έχει αλλάξει;
“Τα τελευταία χρόνια έχουν αλλάξει πάρα πολλά. Από τον τρόπο που ταξιδεύουμε μέχρι την προσέγγιση των Βρυξελλών.
Η τουριστική δραστηριότητα αφορούσε τις χώρες της Μεσογείου και κάποιες από αυτές όπως η Ισπανία για παράδειγμα -λόγω της δυναμικής της στον τομέα- προτιμούσε η συζήτηση γύρω τον Τουρισμό να μην αφορά την Ευρώπη σε κεντρικό επίπεδο, ώστε να επιτυγχάνει καλύτερα στόχους και επιδιώξεις.
Όμως οι αλλαγές που έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια σε παγκόσμιο επίπεδο στο πως ταξιδεύουν οι άνθρωποι, στις νέες τάσεις των ταξιδιών που είναι π.χ η οικονομία του διαμοιρασμού και οι low cost αεροπορικές εταιρείες που έχουν μειώσει δραματικά το κόστος του ταξιδιού έφεραν τα “πάνω-κάτω”.
Αυτές λοιπόν οι βασικές αλλαγές σε συνδυασμό και με την τρομοκρατία σε χώρες της κεντρικής Ευρώπης έχουν αυξήσει τον αριθμό των ανθρώπων που ταξιδεύουν παγκοσμίως αλλά έχουν δημιουργήσει και νέους προορισμούς και σε άλλα κράτη της Ευρώπης που παλιότερα δεν υπήρχαν στον τουριστικό χάρτη.
Άρα, ο τομέας έχει αρχίσει να απασχολεί πλέον χώρες που παλιότερα δεν τις απασχολούσε. Με δεδομένο αυτό και το ότι υπάρχουν πλέον κοινά θέματα τα οποία πρέπει να αντιμετωπιστούν ανεξαρτήτως αν η μία χώρα με την άλλη είναι ανταγωνιστές.
Για αυτό τον λόγο τα επόμενα χρόνια θα συζητηθούν και θα ληφθούν σημαντικές αποφάσεις που θα επηρεάσουν το μέλλον του Τουρισμού στην Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα. Και ο ΣΕΤΕ πρέπει να δηλώσει δυναμικό παρών.
Το ταξίδι μας τον Φεβρουάριο στις Βρυξέλλες με τις σημαντικές επαφές ήταν σταθμός και τώρα προχωράμε στην μόνιμη πλέον παρουσία μας.
Στόχος είναι να μπορέσει στο μέλλον ο ΣΕΤΕ να έχει όχι μόνο άμεση ενημέρωση για τις αποφάσεις του κλάδου, αλλά να έχει και παρεμβατικό λόγο για τις αποφάσεις που θα έχουν πανευρωπαϊκές επιπτώσεις”.
AIRBNB: Ήρθε για να μείνει…
Τ. D: Έχει αλλάξει ο τρόπος στο ταξίδι όπως είπατε προηγουμένως και με την οικονομία διαμοιρασμού. Έχουμε δει και μεγάλες αλυσίδες φιλοξενίας όπως Hilton, Marriott να δημιουργούν καταλύματα τύπου Airbnb.
“Όχι μόνο αυτό. Έχουμε δει και εταιρείες online κρατήσεων καταλυμάτων να δημιουργούν branch εκμίσθωσης διαμερισμάτων.
Αυτό είναι μία σαφής τάση και φαντάζομαι κάποια στιγμή όπως και όλες οι νέες τάσεις θα ξεφουσκώσει και θα ισορροπήσει κάπου. Δεν υπάρχει περίπτωση όμως να εξαλειφθεί.
Εμείς όπως και οι περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες αιφνιδιάστηκαν από την ταχύτητα της εξάπλωσης του φαινομένου.
Όμως οι ώριμες χώρες το αντιμετωπίζουν εντάσσοντας το στο τουριστικό τους προϊόν αφού πρώτα το ρυθμίσουν.
Και αυτή πρέπει να είναι και η δική μας προσπάθεια και στρατηγική. Δεν μπορεί ούτε να το ξορκίζεις, ούτε να το απορρίπτεις. Πρέπει σαφέστατα να το εντάξεις στο τουριστικό προϊόν σου αφού όμως το ρυθμίσεις.
Εκεί είναι το μεγάλο στοίχημα. Ο τρόπος που θα το ρυθμίσεις γιατί η ρύθμιση δεν σημαίνει διατάξεις που θα το καθιστούν απαγορευτικό, διότι αυτό δεν γίνεται.
Δεν μπορείς παγκόσμιες τάσεις και την εξέλιξη της παγκόσμιας οικονομίας εσύ, με διατάξεις να την απαγορεύσεις. Να υπάρξουν ρυθμίσεις οι οποίες να βοηθούν την μη στρέβλωση του ανταγωνισμού, ώστε να συμπεριλαμβάνεται το εισόδημα από αυτή την δραστηριότητα στο συνολικό τουριστικό εισόδημα με ότι αυτό σημαίνει, όπως φόρους εισοδήματος, ΦΠΑ, εισφορές στην απασχόληση.
Με αυτό τον τρόπο βοηθάς και την αγορά να ισορροπήσει και να καθορίσει τι ανάγκες υπάρχουν και για αυτό το προϊόν.”
Τ. D: Και οι πλατφόρμες όμως του είδους ακολουθούν πρακτικές ξενοδοχείων όπως για παράδειγμα τον τελευταίο χρόνο έχουν βάλει και πρωινό.
“Η ταχύτητα και το μέγεθος της διάδοσης έχει αιφνιδιάσει ακόμα και τους ιδρυτές της Airbnb. Δεν νομίζω ότι και αυτοί φαντάζονταν ότι σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα θα υπάρξει τέτοια διόγκωση εργασιών.
Άρα κι αυτοί προσαρμόζονται στα δεδομένα γιατί ξέρουν ότι κάποιος λειτουργώντας ως “πειρατής” έχει και περιορισμένο διάστημα ζωής.
Δεν μπορεί να πηγαίνεις κόντρα στην νόμιμη οικονομία και να περιμένεις ότι αυτό θα κρατήσει εσαεί. Θέλεις και συμμάχους σε αυτή την ιστορία.
Είναι σαφές ότι και εκείνοι προσαρμόζονται, αρχίζουν να το βλέπουν διαφορετικά και εκείνοι, γιατί αυτό δεν ξεκίνησε ως τουριστικό προϊόν.
Ξεκίνησε από την Αμερική ως μία δυνατότητα σε ανθρώπους νεαρής ηλικίας φοιτητές με περιορισμένο εισόδημα να κάνουν φθηνότερες διακοπές ανταλλάσσοντας δωμάτια σε διαμερίσματα.
Και ξεκίνησε από την Αμερική και δεν είναι τυχαίο. Οι εκεί μεγάλες αεροπορικές εταιρείες έδιναν πάμφθηνα αεροπορικά εισιτήρια αν έκανες έγκαιρο προγραμματισμό.
Οι Αμερικανοί έχοντας αυτή την δυνατότητα της φθηνής αερομεταφοράς σε συνδυασμό με το φθηνό δωμάτιο δημιουργήθηκε αυτό το προϊόν.
Αυτό το προϊόν βέβαια φάνηκε με την παγκοσμιοποίηση ότι έχει εφαρμογή και σε όλο τον κόσμο. Και επαναλαμβάνω ήρθε για να μείνει. Η αντιμετώπιση είναι να ενταχθεί στο τουριστικό προϊόν ρυθμισμένο.
Πρέπει να ξέρουμε ποιες είναι οι διαφορές από το ξενοδοχειακό δωμάτιο ή από το ενοικιαζόμενο δωμάτιο έτσι ώστε ο καταναλωτής να επιλέξει ανάλογα με την τιμή και την προσφορά.”
Φόροι και ανταγωνιστικότητα
Τ. D: Φωνάζετε συνέχεια για τους φόρους και την υπερφορολόγηση. Υπερφορολόγηση υπάρχει παντού όμως.
“Σαφώς και για αυτό δεν προτάσσουμε την φορολογία που αφορά όλη την ελληνική οικονομία.
Δεν μιλάμε για μείωση στην φορολογία εισοδήματος, ούτε για την μείωση του ΕΝΦΙΑ παρά το γεγονός ότι ο ξενοδοχειακός κλάδος που χρησιμοποιεί τα ξενοδοχεία ως εργαλεία δουλειάς απαλλάσσονταν από τον συμπληρωματικό φόρο ο οποίος τώρα ισχύει με συνέπεια να έχει αυξηθεί υπέρμετρα και η φορολογία στα ακίνητα.
Δεν μιλάμε λοιπόν για αυτούς τους φόρους σε πρώτη φάση γιατί κατανοούμε την δύσκολη συγκυρία στην οποία είναι η ελληνική οικονομία και η ελληνική κοινωνία.
Μιλάμε για τους φόρους που επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητα του προϊόντος, διότι ο τουρισμός είναι ο μοναδικός εξαγωγικός κλάδος της ελληνικής οικονομίας που επιβαρύνεται με ΦΠΑ διότι το προϊόν παράγεται και καταναλώνεται μέσα στην Ελλάδα.
Εκείνο λοιπόν που λέμε είναι ότι αν θέλουμε να διατηρήσουμε αυτή την δυναμική του προϊόντος μας να παραμείνει ανταγωνιστικό και να φέρνει το εισόδημα που φέρνει στην Ελλάδα με ότι αυτό συνεπάγεται θα πρέπει να βοηθήσουμε.
Να μην αυξάνουμε κατ αρχήν άλλο τις επιβαρύνσεις που στερούν ανταγωνιστικότητα όπως ΦΠΑ, φόρο διαμονής κλπ. και στο μεσοπρόθεσμο διάστημα να αποκλιμακώνουμε αυτή την φορολογία.
Εάν παραμείνει το ελληνικό τουριστικό προϊόν έτσι ακριβό λόγω της φορολογίας όπως είναι σήμερα πολύ σύντομα και ειδικά όταν ανακάμψουν από τα προβλήματα οι κοντινοί ανταγωνιστές μας θα έχουμε πάρα πολύ σημαντικό θέμα. Διότι είμαστε πάρα πολύ ακριβοί, αυτή την στιγμή.”
Τ. D: Άρα δεν προστατεύεται η ανταγωνιστικότητα;
Η ανταγωνιστικότητα αυτή την στιγμή προστατεύεται από τις προσπάθειες των επιχειρηματιών να εξαντλήσουν τα όποια περιθώρια έχουν με την τιμή κρατώντας την σταθερή ακόμα και μειώνοντας την και προσπαθώντας να παρέχουν προϊόν ποιοτικό το οποίο να δικαιολογεί την τιμή.
Όμως και αυτό πλέον είναι πάρα πολύ δύσκολο, μετά από 10 χρόνια ουσιαστικά κρίσης. Τα περιθώρια των αντοχών μας είναι πάρα πολύ εξαντλημένα.
Επίσης, όλο το διάστημα της 10ετίας της κρίσης έχουμε υστερήσει αρκετά σε δημόσιες επενδύσεις και υποδομές με συνέπεια το προϊόν μας και σε αυτό το επίπεδο να μην είναι τόσο ανταγωνιστικό όσο ήταν πριν από 5 χρόνια.
Τα πάγια παλιώνουν, οι δυνατότητες νέων επενδύσεων δυστυχώς είναι περιορισμένες, οι δημόσιες υποδομές δεν είναι και στην καλύτερη κατάσταση.
Και θα πει κάποιος μα δεν έχουν γίνει αρκετοί νέοι δρόμοι; Ναι, βεβαίως έχουν γίνει. Το δίκτυο της ενδοχώρας είναι πάρα πολύ καλό.
Τι γίνεται όμως στα νησιά που είναι η αιχμή του τουριστικού μας προϊόντος; Και όχι μόνο στους δρόμους. Τι γίνεται με τις υπόλοιπες υποδομές της ύδρευσης, του ηλεκτρικού της αποχέτευσης;
Παλαιωμένα δίκτυα, υπεχρησιμοποιημένα λόγω της μεγάλης ανάπτυξης των τελευταίων χρόνων τα οποία δεν αντέχουν ούτε για τον τοπικό πληθυσμό, πόσο μάλλον για αυτούς που έρχονται και πληρώνουν σημαντικά χρήματα για να κάνουν τις διακοπές τους στην Ελλάδα.
Το ότι έχουμε καλές μονάδες από μόνο του δεν λέει τίποτα. Οι μονάδες είναι ένα κομμάτι της αλυσίδας στο τουριστικό προϊόν που είναι πολυσύνθετο. Ξεκινάει από την άφιξη είτε με αυτοκίνητο, είτε με πλοίο ή αεροπλάνο στην χώρα και καταλήγει με την αναχώρηση.
Σε αυτή την αλυσίδα συμμετέχουν πάρα πολλά διαφορετικά επαγγέλματα τα οποία δυστυχώς λόγω της κρίσης δεν έχουν καταφέρει όλα να διατηρήσουν ένα επίπεδο ποιότητας για να είναι η συνολική εμπειρία καλή. Αυτό λοιπόν είναι ένα ζήτημα.”
Στόχος η μόνιμη μακροπρόθεσμη ζήτηση
Τ. D: Γυρίζοντας πίσω, σε ποια κατάσταση είμαστε σήμερα με όλα αυτά τα προβλήματα;
Είμαστε σε καλή και θετική κατάσταση. Υπάρχει και του ιδιωτικού τομέα συνεισφορά και των κυβερνήσεων της τελευταίας 10ετίας συνεισφορά και της γεωπολιτικής συγκυρίας συνεισφορά.
Είμαστε λοιπόν σε καλή θέση διότι πια η Ελλάδα είναι στους δέκα σημαντικότερους προορισμούς παγκοσμίως. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν αρκετοί ξένοι που θέλουν να επισκεφθούν την χώρα μας. Υπάρχει ζήτηση για την χώρα.
Κι αυτό είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό στοιχείο το οποίο δεν το είχαμε 10 χρόνια πριν.
Το θέμα είναι πως το κεφαλαιοποιούμε και πως το μετατρέπουμε σε μία μόνιμη μακροπρόθεσμη ζήτηση. Αυτό για να γίνει πρέπει συνεχώς να βελτιώνεις το προϊόν σου και την παροχή σου.
Να είναι το συνολικό προϊόν όλο και καλύτερο, αν το εμπλουτίζεις κι αυτό προσπαθούμε να κάνουμε στο ΣΕΤΕ καιρό τώρα.
Να το διασυνδέεις με άλλα σημεία της οικονομίας σου, την αγροδιατροφή για παράδειγμα, τον πολιτισμό, να του δίνεις προστιθέμενη αξία ώστε να μπορείς να προσελκύεις και περισσότερο κόσμο και καλύτερο κόσμο. Στο πως λοιπόν θα μπορέσουμε να διατηρήσουμε αυτή την ζήτηση και τα επόμενα χρόνια αυτό είναι και το μεγάλο ζητούμενο.
Αλλά ότι είμαστε σε καλή θέση σε σχέση με πριν από 10 χρόνια αυτό είναι γεγονός.”
Εξωστρέφεια, το δυνατό χαρτί
Τ. D: Θα συνεχίσετε τις επισκέψεις και επαφές σας στην περιφέρεια;
“Θα συνεχίσουμε τις επαφές σε όλη την περιφέρεια. Η στρατηγική μας συνεχίζεται στον άξονα της εξωστρέφειας. Ο τουρισμός είναι εξωστρέφεια.
Ο σκοπός είναι στην 3ετία που θα είμαι πρόεδρος στον ΣΕΤΕ να πάμε σε όσα περισσότερα μέρη της Ελλάδας γίνεται γιατί με αυτό τον τρόπο ανοίγουμε περισσότερο τον διάλογο για τα προβλήματα που υπάρχουν.
Και αυτά λύνονται όταν ανοίξει ο δημόσιος διάλογος και απενεχοποιηθούν απόψεις και στερεότυπα”.
Τ. D: Πως αντιμετωπίζουν τον ΣΕΤΕ οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες της περιφέρειας;
“Ο κόσμος αισθάνεται ότι ο ΣΕΤΕ είναι δίπλα του. Κι αυτό είναι η μεγαλύτερη ικανοποίηση μου. Μπορεί να είναι η προμετωπίδα τα μεγάλα ξενοδοχεία αλλά η συνολική εμπειρία παράγεται από αυτές τις χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Η πλειοψηφία του τουρισμού είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις οι οποίες αυτή την στιγμή είναι αυτές που παράγουν το τουριστικό προϊόν. Και οι δράσεις μας στοχεύουνε στο να βοηθηθούν αυτές οι επιχειρήσεις.
Όπως με αυτό που κάνουμε τώρα με τους γαστρονομικούς προορισμούς για παράδειγμα μία πρωτοβουλία του Ινστιτούτου του ΣΕΤΕ στο πλαίσιο μιας στρατηγικής που έχουμε για την γαστρονομία.
Παίρνουμε πιλοτικά προορισμούς που έχουμε -για φέτος έχουμε επτά τέτοιους προορισμούς- όπου ήδη η γαστρονομία αποτελεί γι αυτούς κάτι το ιδιαίτερο.
Προσπαθούμε λοιπόν εμείς με τα εργαλεία μας όπως το Ινστιτούτο, να διοργανώνουμε δράσεις εκπαιδευτικού χαρακτήρα όλο και περισσότερων επαγγελματιών της περιοχής.
Παράλληλα η Marketing Greece αναλαμβάνει με προωθητικές ενέργειες να συνδέσει αυτό το κομμάτι της γαστρονομίας με την συνολική τουριστική εμπειρία. Αυτό λοιπόν κάνουμε φέτος σε επτά περιοχές και συνεχίζουμε και του χρόνου.
Στόχος είναι να εμπλακούν όλο και περισσότερο μικροί και μικρομεσαίοι σε αυτή την διαδικασία που λέγεται τουριστικό προϊόν και να έχουν την δυνατότητα ανάδειξης και προώθησης όχι σαν αυτόνομες επιχειρήσεις αλλά σαν προορισμός.
Τα αποτελέσματα χρειάζεται ένα χρονικό διάστημα να φανούν, αλλά είμαι τουλάχιστον ικανοποιημένος γιατί βλέπω και από τις επισκέψεις που κάνουμε στην επαρχία ότι υπάρχει θετική ανταπόκριση. Ο κόσμος αισθάνεται ότι ο ΣΕΤΕ είναι δίπλα τους και με εργαλεία.
Είμαι ικανοποιημένος με το παράδειγμα της Μυτιλήνης ενός νησιού που είχε απώλειες λόγω του προσφυγικού.
Την είχαμε στηρίξει μέσω της Marketing Greece με προωθητικό βίντεο για την γαστρονομία της Λέσβου. Πριν από μερικούς μήνες τόσο η περιφερειάρχης όσο και οι τοπικοί παράγοντες, μας είπαν για την αποτελεσματικότητα της ενέργειας. Για το πόσο αυτό το βίντεο, αυτή η ενέργεια τότε είχε βοηθήσει στο να δημιουργηθεί μία θετική εικόνα για το νησί.
Ξέρετε ακόμα και οι εικόνες του προσφυγικού βοήθησαν, γιατί υπήρξε καλή αντιμετώπιση από τους παράγοντες, από τους κατοίκους. Κι αυτό το έλαβαν υπόψιν τους πολλοί επισκέπτες που ήρθαν στην χώρα μας.
Όπως βοήθησαν στην θετική εικόνα και οι τόσοι διάσημοι που έφτασαν στο νησί για το προσφυγικό όπως Αντζελίνα Τζολί, Σούζαν Σαράντον, Μάντι Πατίνκιν, Βανέσα Ρεντγκρέιβ.
Τα πάντα μπορούν να γίνουν αν υπάρχει στόχος και στρατηγική, αρκεί να ξέρεις πότε και πως θα αλλάξεις το παιχνίδι.”
