Με τον δείκτη της υποδοχής επενδύσεων στο ναδίρ και παρά τις νομοθετικές παρεμβάσεις της κυβέρνησης ο ελληνικός τουρισμός παραμένει αναπτυξιακά εγκλωβισμένος με αποτέλεσμα να επιδεινώνεται τόσο η εικόνα του όσο και η δυνατότητα να συνεισφέρει στην αύξηση των εσόδων και στο έλλειμμα.
Είδαμε πρόσφατα η κυβέρνηση να προσπαθεί με άκομψο τρόπο και μέσα σε ένα πολυνομοσχέδιο αναρμόδιου υπουργείου να προωθεί νομοθετικές ρυθμίσεις για να την διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας και των επενδύσεων στον τουριστικό τομέα, το γνωστό «fast track». Και ενώ διαμηνύεται ότι έχουν συμπεριληφθεί τα συμπεράσματα της όποιας διαβούλευσης, όλοι ανεξαιρέτως οι φορείς εκφράζουν αντιρρήσεις. Έπρεπε την συγκεκριμένη στιγμή να υπάρχει μια τέτοιας σοβαρότητας νομοθετική πρωτοβουλία με έναν τόσο ερασιτεχνικό τρόπο προώθησης; Τι κρύβεται πίσω από την αναποτελεσματικότητα της κυβέρνησης να προωθήσει επιτέλους ένα σύγχρονο και ολοκληρωμένο επενδυτικό πλαίσιο που να αφορά το άμεσο μέλλον της βαριάς μας βιομηχανίας του τουρισμού;
Για άλλη μια φορά η κυβέρνηση και τα συναρμόδια υπουργεία δεν κατάφεραν να διαψεύσουν τους κακούς εαυτούς τους, όταν λίγο πριν την εκπνοή του χρόνου υποβολής νομοθετικού έργου λόγω των επικείμενων εκλογών, προσπάθησαν να κάνουν νόμο του κράτους ένα συνονθύλευμα αόριστων και ακαθόριστης ερμηνείας άρθρων που κυριολεκτικά αποτυπώνει το τι κρύβει (δυστυχώς για εμάς) το μυαλό του νομοθέτη για την τουριστική ανάπτυξη. Καμία αναφορά σε έναν υποτιθέμενο σχεδιασμό λες και ο νόμος θα εφαρμοζόταν σε περιβάλλον εργαστηρίου, καμία αναφορά σε αναμενόμενα οφέλη, καμία αναφορά για θέματα προστασία και ανάδειξης του φυσικού περιβάλλοντος ειδικά όταν το πνεύμα του νόμου είναι επιθετικά επενδυτικό.
Σίγουρα θα ήταν πιο τίμιο αν τέτοιου είδους νομοθετήματα προωθούντο αυτόνομα από το επισπεύδον υπουργείο, είτε λόγω της προεκλογικής περιόδου έπαιρναν μια αναβολή 2-3 μηνών (άλλωστε πέρασαν 2 ½ χρόνια χωρίς τίποτα το ιδιαίτερο).
Ποιες ήταν οι αντιδράσεις των φορέων και τι προβλέπεται να γίνει όταν αυτό θα αποτελεί το νομοθετικό πλαίσιο για τις επενδύσεις στον τουρισμό;
Οι αντιδράσεις για τα προτεινόμενα στο νομοσχέδιο δεν προήλθαν μόνο από τους φορείς αλλά και από τα συναρμόδια υπουργεία, γεγονός που παρουσιάζει την βαθιά κρίση που διέρχεται το πολιτικό μας σύστημα αλλά και ο πολύπαθος τουρισμός μας. Θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικό αν υπήρχε και η γνώμη κάποιου εκπροσώπου ξένων επενδυτών για να γίνει επιτέλους αντιληπτό στους νομοθετούντες η αναποτελεσματικότητα στην προσέλκυση των ξένων επενδύσεων.
Το νομοσχέδιο προωθεί μέσω των άρθρων και των όρων μια μικρή ανατροπή στα δεδομένα που μέχρι σήμερα με δυσκολία και σεβασμό τα «ακουμπούσαν» όπως ο αιγιαλός, οι συντελεστές δόμησης, κλπ. Επιπλέον ανατρέπει ότι είχε νομοθετηθεί πριν από λίγους μήνες σχετικά με τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα. Τέλος συγχέει την έννοια του οργανωμένου τουριστικού υποδοχέα (ΠΟΤΑ) με την έννοια του απλού ή σύνθετου εκτός σχεδίου τουριστικού καταλύματος, κλπ.
Πως τώρα το εν λόγω νομοθετικό πλαίσιο θα μπορέσει να προσελκύσει επενδύσεις και να μην γίνει όργανο κακοπροαίρετης εμπλοκής επιτηδείων που στο όνομα της τουριστικής ανάπτυξης θα είναι σε θέση να αλλάξουν αρνητικά την εικόνα του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος της χώρας μας.
Ποια είναι η διεθνής πρακτική στα θέματα προσέλκυσης ξένων και εγχώριων επενδύσεων στον τουρισμό και την αναψυχή και ποια θα ήταν η καλύτερη προσέγγιση στην περίπτωση της χώρας μας;
Διεθνώς, τα νομοθετικά πλαίσια επενδυτικού χαρακτήρα που απευθύνονται σε ξένους επενδυτές είναι καταρχάς συντεταγμένα με απλό τρόπο, με παραδείγματα, αναφέρονται σε γεωγραφικά σχέδια, χάρτες και φυσικά είναι γραμμένα και στα αγγλικά. Επίσης στηρίζονται σε ένα ευρύτερο αναπτυξιακό πλάνο της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής που αφορά ή και της χώρας ολόκληρης και συμπληρωματικά σε ένα σχέδιο/μελέτη από διεθνούς κύρους φορέα που θα καλύπτει ένα χρονικό ορίζοντα 10ετίας και αν το σχέδιο αφορά και δημόσιες υποδομές μπορεί ο χρονικός ορίζοντας να αφορά μέχρι και 20ετία.
Προσδιορίζονται ξεκάθαρα τα κίνητρα για τον επενδυτή με αναφορές σε συγκεκριμένο αναπτυξιακό σχέδιο, τα οποία θα συνδέονται και με τα αναμενόμενα οφέλη του τουριστικού προορισμού (έτσι ώστε να μην είναι νομοθετικά πλαίσια αποικιοκρατικού χαρακτήρα, αλλά μοντέλα επενδυτικών σχεδίων με αμφότερα οφέλη για τους εμπλεκόμενους τύπου win – win).
Η Ελλάδα είναι ένας καθιερωμένος τουριστικός προορισμός που βαδίζει χωρίς όραμα και πυξίδα ειδικά την κρίσιμη χρονική περίοδο που διερχόμαστε. Κάθε λάθος σημαίνει στρεβλή ανάπτυξη με όλες τις συνέπειες για την πολιτεία, την κοινωνία, το περιβάλλον και το μέλλον φυσικά του τόπου. Όταν οι ανταγωνιστικοί τουριστικοί προορισμοί (π.χ. Ισπανία) έχουν καταστρέψει αρκετές από τις παραλίες τους μέσω της άναρχης οικιστικής ανάπτυξης σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων, αλλά διατηρώντας μοναδική ισορροπία στην ανάδειξη των ιστορικών κυρίως πόλεων και πολεοδομικών ιστών, εμείς μέσω ασαφών νομοθετημάτων προσπαθούμε να απεμπολήσουμε την ικανοποιητική σχετικά κατάσταση του αιγιαλού και να μεταφέρουμε εκεί το αρχιτεκτονικό χάος των πόλεών μας.
Χρήστος Νικολαΐδης
