Του Χάρη Ντιγριντάκη
Ιδιαίτερα ανθεκτική αποδείχθηκε η ελληνική ασφαλιστική αγορά το 2023, μία χρονιά που σημαδεύτηκε από σημαντικά γεγονότα και εξελίξεις τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων της χώρας.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος (ΕΑΕΕ) η ασφαλιστική παραγωγή για το εννεάμηνο κινήθηκε με θετικό πρόσημο, ενισχυμένη κατά 9,7% στα 3,8 δισ. ευρώ.
Τα στοιχεία δείχνουν στροφή προς τις ασφαλίσεις έναντι ζημιών και προς τα συνταξιοδοτικά προγράμματα αν και η απόσταση ως προς τον βαθμό διείσδυσης της ιδιωτικής ασφάλισης που χωρίζει την Ελλάδα από άλλες χώρες είναι μεγάλη.
Μελέτη του ΙΟΒΕ, σε όρους προσαρμοσμένων κατά κεφαλή ασφαλίστρων, δείχνει ότι η ασφαλιστική αγορά κατά ζημιών στην Ευρώπη έχει κατά μέσο όρο σχεδόν τριπλάσιο μέγεθος συγκριτικά με την ελληνική αγορά.
Αντίστοιχα, η αγορά ασφαλίσεων ζωής είναι κατά μέσο όρο 3,6 φορές μεγαλύτερη. Συνολικά, ο προσαρμοσμένος με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ βαθμός διείσδυσης της ιδιωτικής ασφάλισης στην Ευρώπη είναι κατά 3,2 φορές μεγαλύτερος συγκριτικά με την Ελλάδα.
Μολονότι είναι σαφές πως διανύουμε εποχές μεγάλων προκλήσεων και συνεχών ανατροπών, εντούτοις το κλίμα της συγκρατημένης αισιοδοξίας φαίνεται να παραμένει.
Παράγοντες αυτής της αισιοδοξίας αποτελούν αφενός η κατανόηση του κινδύνου από την πλευρά των πολιτών μετά τα φετινά φαινόμενα σε Ρόδο, Έβρο και Θεσσαλία, και αφετέρου τα μέτρα που ενδεχομένως να λάβει η Πολιτεία, πέρα από τη θέσπιση της μείωσης του ΕΝΦΙΑ κατά 10% σε όσες κατοικίες ασφαλίζονται έναντι φυσικών καταστροφών.
Η πρώτη εκτίμηση θέλει το ύψος των ζημιών που προκλήθηκαν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα (κακοκαιρία Daniel – βροχοπτώσεις, πλημμύρες) που επικράτησαν στην Ελλάδα, την περίοδο 5-8 Σεπτεμβρίου 2023 να ανέρχεται συνολικά στα 372 εκατ. ευρώ.
Ο Πρόεδρος της ΕΑΕΕ, κ. Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου επισημαίνει ότι : «Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις ανταποκρίθηκαν άμεσα στις μεγάλες καταστροφές που προκάλεσε η κακοκαιρία “Daniel”, εκπληρώνοντας με υπευθυνότητα την αποστολή τους. Ήδη έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες για την αποτίμηση των ζημιών κι έχουν πληρωθεί αποζημιώσεις για ένα σημαντικό μέρος τους, που έχουν υποστεί οι ασφαλισμένοι μας ενώ παράλληλα προχωρούν οι καταβολές για τις υπόλοιπες περιπτώσεις.
Το 2023, σε μία μόλις χρονιά δηλαδή, η εκτίμηση των αποζημιώσεων της ασφαλιστικής αγοράς για δασικές πυρκαγιές και ακραία καιρικά φαινόμενα ξεπερνά τα 420 εκατ. ευρώ. Από τα στοιχεία που συλλέγουμε διαφαίνεται με ξεκάθαρο τρόπο η αύξηση της συχνότητας και της σφοδρότητας των καταστροφικών περιστατικών τα τελευταία χρόνια : από το 2017 έως σήμερα έχει καταγραφεί το 70% των συνολικών αποζημιώσεων της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς από το 1993 που συλλέγουμε στοιχεία (665 εκατ. ευρώ από τα 951 εκατ. ευρώ)».
Στην Ελλάδα, ωστόσο, υπάρχει ένα μεγάλο κενό προστασίας στην ασφάλιση περιουσίας. Στη χώρα μας ασφαλίζονται περίπου 1 εκατ. σπίτια από τα 6,5 εκ. δηλαδή το ποσοστό ανέρχεται σε 15%. Στις επιχειρήσεις το ποσοστό ανέρχεται σε 40%, ασφαλίζονται δηλαδή 200 χιλ. επιχειρήσεις από τις 500 χιλ. (με τουλάχιστον ένα εργαζόμενο).
Το μεγάλο στοίχημα είναι να αυξηθούν τα ποσοστά ασφαλισμένων ώστε πολίτες και επιχειρήσεις να μπορούν να ανακάμψουν μετά από ένα καταστροφικό συμβάν μέσω των αποζημιώσεων που θα πάρουν από τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις.
Η ελληνική κοινωνία συνειδητοποιεί πλέον την ανάγκη για συμπλήρωση του κρατικού μηχανισμού μέσω ιδιωτικών φορέων. Κι αυτό φαίνεται να αντανακλάται και στην στάση της Κυβέρνησης απέναντι στον θεσμό της ιδιωτικής ασφάλισης, ξεκινώντας από το κρίσιμο θέμα των φυσικών καταστροφών.
Η εξαγγελία του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, τον Σεπτέμβριο, για την καθιέρωση υποχρεωτικής ασφάλισης των επιχειρήσεων έναντι των κινδύνων των φυσικών καταστροφών, επιβεβαιώνει αυτή τη μεταστροφή.
Στο ίδιο εξάλλου πλαίσιο εντάσσεται και η θέσπιση διάταξης για μείωση του ΕΝΦΙΑ (φόρου ακινήτων) 10% για τις ασφαλισμένες κατοικίες έναντι των κινδύνων της πυρκαγιάς, του σεισμού και της πλημμύρας.
Ενόψει της έλευσης του 2024 η ελληνική ασφαλιστική αγορά διατηρεί τις προσδοκίες υψηλά. Οι προοπτικές διαγράφονται θετικές αν και οι προκλήσεις παραμένουν τόσο στο οικονομικό-κοινωνικό όσο και στο γεωπολιτικό μέτωπο.
Ήδη για τους κύκλους της αγοράς το 2024 αναμένεται να αποδειχθεί χρονιά ανατιμήσεων για τους περισσότερους κλάδους ασφάλισης .
Ειδικότερα, στις ασφαλίσεις Αυτοκινήτων οι εταιρείες ήδη προγραμματίζουν αυξητικές μεταβολές στους τιμοκαταλόγους τους,
Η αύξηση της συχνότητας των τροχαίων ατυχημάτων, όπως και η σοβαρότητά τους, αλλά και το αυξημένο κόστος επισκευής των Ι.Χ. είναι οι βασικότεροι λόγοι για τους οποίους θα καταγραφούν το 2024 αυξήσεις στα ασφάλιστρα Αστικής Ευθύνης Αυτοκινήτων.
Ανοδική όμως τάση θα επικρατήσει και στα ασφάλιστρα υγείας και αυτό διότι ο ιατρικός πληθωρισμός επιμένει αυξητικά, επηρεάζοντας ανάλογα και τα τιμολόγια των ασφαλιστικών εταιρειών.
Σημειώνεται εδώ ότι, οι μεγαλύτερες επιβαρύνσεις θα καταγραφούν στα ισόβια προγράμματα τα οποία πλήττουν σε μεγάλο βαθμό τα αποτελέσματα των ασφαλιστικών εταιρειών. Πληθωριστικές τάσεις εκτιμάται ότι θα επικρατήσουν και στις ασφαλίσεις Περιουσίας.
Οι βαριές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, οι οποίες στην Ελλάδα φάνηκαν από τις τεράστιες καταστροφές που προκάλεσε το ακραίο καιρικό φαινόμενο Daniel, είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσουν τις ασφαλιστικές εταιρείες στο να ανατιμήσουν τα ασφάλιστρά τους.
