Του Χάρη Ντιγριντάκη
Με αναστοχασμό στον τουρισμό των «δυο ταχυτήτων» απειλείται ο τουριστικός κλάδος στην Ελλάδα, που διατηρεί πάντως ευδιάκριτα το θετικό τέμπο του 2023.
Το αποτύπωμα για ορισμένους προορισμούς, όπως η Πελοπόννησος, το Ηράκλειο ή η Χαλκιδική δεν είναι ενθαρρυντικό για το μήνα Ιούνιο ενώ άλλες περιοχές όπως η Αθήνα και η Πάρος βαδίζουν στα χνάρια ενός νέου ρεκόρ τόσο σε επίπεδο αφίξεων, όσο και στον τομέα των εισπράξεων, με τη γεωπολιτική αβεβαιότητα και τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης να παραμένουν οι δύο μεγαλύτεροι αστάθμητοι παράγοντες της σεζόν.
Σύμφωνα, με το νέο τεύχος της σειράς μελετών «Τάσεις του επιχειρείν» της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας, ο ελληνικός τουρισμός με εφόδια τη δυναμική εκκίνηση της χρονιάς και τους θετικούς πρόδρομους δείκτες δείχνει έτοιμος να διεκδικήσει μια νέα χρονιά-ρεκόρ.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, «ο ελληνικός τουρισμός είχε ένα δυναμικό ξεκίνημα το 2024, με τις αφίξεις του 1ου τριμήνου να παρουσιάζουν ετήσια αύξηση 24%, ενώ σχεδόν το σύνολο των πρόδρομων δεικτών συνηγορεί σε θετικούς οιωνούς για τη συνέχεια.
Συγκεκριμένα, ο δείκτης μελλοντικής ζήτησης των ελληνικών ξενοδοχείων βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, με την αισιοδοξία να αποτυπώνεται σε ρεκόρ καθαρών προσλήψεων για το διάστημα Φεβρουάριος-Απρίλιος.
Το 2024 μπορεί να επιτύχει νέα ρεκόρ, με αφίξεις της τάξης των 35 εκατ. τουριστών, αριθμός που παραπέμπει σε αύξηση 7% έναντι του 2023, και βελτιωμένα έσοδα ανά τουρίστα, οδηγώντας έτσι σε εισπράξεις της τάξης των 22 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 10% έναντι του 2023, και ενίσχυση μεριδίου στη μεσογειακή αγορά».
Οι δύο όψεις
Και δύναται η πλειονότητα των δημοφιλών προορισμών της χώρας να κινείται με υψηλές ταχύτητες, ωστόσο, κάποιες περιοχές παραμένουν στο ρελαντί για την ώρα, με τους παράγοντες της αγοράς να εμφανίζονται προβληματισμένοι σχετικά με την πορεία της σεζόν.
Δυναμικά έχει ξεκινήσει η φετινή τουριστική σεζόν στη Ρόδο, έναν από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της χώρας, με αρκετά ξενοδοχεία να έχουν ήδη ξεπουλήσει και το «κανόνι» του FTI, του τρίτου μεγαλύτερου tour operator της Ευρώπης, να μην αλλάζει την εικόνα της αγοράς.
«Η σεζόν κινείται πολύ καλά. Υπάρχει σταθερή ζήτηση και, όπως φαίνεται, η σεζόν θα διαρκέσει μέχρι τα μέχρι Νοεμβρίου. Κάποια ξενοδοχεία έχουν ήδη γεμίσει και σε γενικές γραμμές η πληρότητα αυτή την περίοδο διαμορφώνεται σε επίπεδα άνω του 90%», επισημαίνει ο πρόεδρος της ένωσης ξενοδόχων του νησιού, κ. Γιάννης Παπαβασιλείου.
Ισχυρή είναι η δυναμική των Βρετανών, των Πολωνών και των Τσέχων, ενώ σταθερά κινείται η γερμανική αγορά. Η ισραηλινή αγορά αποτελεί τη μεγάλη έκπληξη της σεζόν, δεδομένου ότι η κίνηση από την αγορά της Μέσης Ανατολής διαμορφώνεται στα περσινά επίπεδα και καταγράφει ανοδικές τάσεις.
Με το δεξί έχει ξεκινήσει η σεζόν και στην Πάρο, παρά το γεγονός ότι η υπογραφή των συμβάσεων για την εκμετάλλευση των αιγιαλών και των παραλιών έχει καθυστερήσει.
«Η πληρότητα στα ξενοδοχεία αυτή την περίοδο κινείται σε επίπεδα άνω του 70%, ωστόσο, οι τουρίστες δυσανασχετούν καθώς εξαιτίας των καθυστερήσεων στην υπογραφή των συμβάσεων για την εκμετάλλευση των παραλιών δεν υπάρχουν ομπρέλες και οι κατάλληλες υποδομές στις παραλίες έτσι ώστε να απολαύσουν τον ήλιο και τη θάλασσα», τονίζει η κα Μάνια Αμπατζή, πρόεδρος της ένωσης ξενοδόχων του νησιού.
Αγκάθι για το φετινό καλοκαίρι αποτελούν και οι αυξημένες τιμές στα ακτοπλοϊκά και τα αεροπορικά εισιτήρια, που έχουν εκτοξεύσει τον προϋπολογισμό των διακοπών στα ύψη. «Οι τιμές έχουν αυξηθεί, εμείς προσπαθούμε να τις συγκρατήσουμε γιατί όλο αυτό έχει επιπτώσεις στον πελάτη», προσθέτει η Μ. Αμπατζή.
Σε υψηλά επίπεδα, άνω του 80%-90%, διαμορφώνεται η πληρότητα στα ξενοδοχεία το δίμηνο Ιουλίου – Αυγούστου, ενώ μεγάλη κινητικότητα διαπιστώνεται και για το δίμηνο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου. Αμερικανοί και Γάλλοι δίνουν δυναμικό «παρών» στο κυκλαδίτικο νησί, ενώ σταθερά ανοδικά κινούνται και οι αγορές της Ιταλίας και της Γερμανίας.
Η έλλειψη προσωπικού αποτελεί τον μεγαλύτερο βραχνά για τους επιχειρηματίες της Κρήτης, δεδομένου ότι, με βάση τις εκτιμήσεις, κενές παραμένουν αυτό το καλοκαίρι πάνω από 2.000 θέσεις σε ξενοδοχεία του νησιού.
«Η σεζόν κινείται με πολύ καλούς ρυθμούς, ωστόσο, η έλλειψη προσωπικού δημιουργεί προβλήματα σε κάποια ξενοδοχεία. Για παράδειγμα, υπάρχουν ξενοδοχεία allinclusive, που ενώ διαθέτουν 5 εστιατόρια, μπορούν να λειτουργήσουν μόνο τα 3 λόγω έλλειψης προσωπικού», λέει ο πρόεδρος της ένωσης ξενοδόχων Ηρακλείου, κ. Νίκος Χαλκιαδάκης.
Μάλιστα, όπως επισημαίνει τα μεγάλα ξενοδοχεία που προσφέρουν υπηρεσίες all inclusive καταγράφουν υψηλότερες πληρότητες έναντι των μικρότερων μονάδων, καθώς οι ταξιδιώτες θέλουν εκ των προτέρων να γνωρίζουν πόσα θα δαπανήσουν για να μην ξεφύγει ο προϋπολογισμός τους. Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Πολωνία και Ολλανδία τροφοδοτούν με τον μεγαλύτερο αριθμό ταξιδιωτών την Κρήτη, με την αγορά του Ισραήλ να παραμένει φέτος αισθητά υποτονική.
Έντονη κινητικότητα, πάντως, διαπιστώνεται τον Σεπτέμβριο, ο οποίος μέχρι στιγμής κατέχει τη μερίδα του λέοντος σε ό,τι αφορά την πληρότητα στα ξενοδοχεία, τάση που αποδεικνύει ότι οι τουρίστες πλέον στρέφονται για διακοπές και στους λεγόμενους «shoulder months», αποφεύγοντας σε έναν βαθμό το «καυτό» δίμηνο του καλοκαιριού. «Το δίμηνο Ιουλίου – Αυγούστου καταγράφουμε πληρότητα 70%, τη στιγμή που τον Σεπτέμβριο το αντίστοιχο ποσοστό ξεπερνά ήδη το 80%», τονίζει ο κ. Χαλκιαδάκης.
Ικανοποιητική είναι και η κίνηση στην άλλη άκρη του νησιού, στα Χανιά, όπου ο πρόεδρος της τοπικής ένωσης ξενοδόχων, κ. Μανώλης Γιαννούλης, διαπιστώνει ανοδικές τάσεις.
Ήδη ο Ιούνιος κινείται με υψηλές ταχύτητες, με την πληρότητα να διαμορφώνεται άνω του 80%-85%, με τον Ιούλιο και τον Αύγουστο να ακολουθούν στον ίδιο ρυθμό και το δίμηνο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου να έπεται σε δυναμική. «Δεν διαπιστώνουμε απώλειες λόγω της πτώχευσης του FTI.
Η κίνηση είναι ικανοποιητική, υπάρχουν αυξητικές τάσεις και εκτιμάμε ότι σε γενικές γραμμές θα κινηθούμε σε επίπεδα λίγο καλύτερα σε σχέση με πέρυσι», επισημαίνει ο Μ. Γιαννούλης. Οι σκανδιναβικές αγορές, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία δίνουν ώθηση στην τουριστική κίνηση των Χανίων.
Υποτονική είναι μέχρι στιγμής η κίνηση στην Πελοπόννησο, η οποία, βέβαια, παραδοσιακά υποδέχεται συνολικά τους περισσότερους ταξιδιώτες της το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου. Κι ενώ σε ό,τι αφορά τον εσωτερικό τουρισμό, η πληρότητα για το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος στα ξενοδοχεία της περιοχής διαμορφώνεται άνω του 80% βάσει προκρατήσεων, ο εισερχόμενος τουρισμός εμφανίζεται μουδιασμένος το τελευταίο διάστημα.
«Είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι. Οι προκρατήσεις σε ό,τι αφορά τον εισερχόμενο τουρισμό ενώ ξεκίνησαν με καλούς ρυθμούς, το τελευταίο διάστημα χαρακτηρίζονται από μια επιβράδυνση», επισημαίνει ο κ. Κωνσταντίνος Μαρινάκος, πρόεδρος της ένωσης ξενοδόχων Αρκαδίας και του Τουριστικού Οργανισμού Πελοποννήσου.
Ανοδικά κινείται η αγορά της Γερμανίας, ενώ έντονη είναι η κινητικότητα που καταγράφεται από την αμερικανική αγορά. «Η αμερικανική αγορά έχει τέτοια δυναμική που μπορεί να αντισταθμίσει όποιες απώλειες ενδεχομένως καταγραφούν από άλλες αγορές λόγω της επιβράδυνσης του ρυθμού των κρατήσεων που διαπιστώνουμε», τονίζει ο κ. Μαρινάκος και προσθέτει: «Πρέπει να προχωρήσει άμεσα η αναβάθμιση του αεροδρομίου στην Καλαμάτα, έτσι ώστε να ενισχυθεί η ροή των τουριστών από το εξωτερικό και να αποκτήσουμε μεγαλύτερο μερίδιο σε ό,τι αφορά τις πτήσεις».
Τον ρυθμό του 2023 συνεχίζουν να ακολουθούν, την ίδια στιγμή, Μύκονος και Σαντορίνη, τουλάχιστον βάσει των στοιχείων που προκύπτουν από τα αεροδρόμια των δύο νησιών. Σε ό,τι αφορά τον Απρίλιο, στην έναρξη της σεζόν, και οι δύο premium νησιωτικοί προορισμοί της χώρας κατέγραψαν μείωση σε ό,τι αφορά τη διεθνή κίνηση.
Η μεν Μύκονος σημείωσε πτώση της τάξης του 12,1% σε σχέση με πέρυσι, η δε Σαντορίνη κινήθηκε σε καλύτερα επίπεδα, με υστέρηση 3,6%. Μάλιστα, η Μύκονος διατήρησε το αρνητικό της πρόσημο και σε επίπεδο εγχώριας κίνησης ( -6,6%).
Και σε επίπεδο τετραμήνου πάντως, η Μύκονος και η Σαντορίνη υστερούν ως προς τη διεθνή κίνηση, με τη μείωση να διαμορφώνεται στο -14,2% και στο -6,3% αντίστοιχα, ποσοστά που συντείνουν στην αποδυνάμωση που κατέγραψαν τα δύο νησιά ως τουριστικοί προορισμοί πέρυσι.
