Δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου αναφέρονται στις δηλώσεις του ιστορικού Ιλμπέρ Ορταϊλί για την Αγία Σοφία, σε τηλεοπτικό πρόγραμμα, δίνοντας συνέχεια σε άρθρο γνώμης του προ ημερών σχετικά με τις φθορές και τον εξεζητημένο αριθμό επισκεπτών στην Αγία Σοφία.
«Μπορεί να επιτραπεί η είσοδος τόσων ανθρώπων σε ένα κτίριο 1.500 ετών; Τι θα συμβεί αν δεν κλείσει;» ο καθηγητής απάντησε χωρίς περιστροφές: «Φυσικά και δεν μπορεί να επιτραπεί η είσοδος. Γι’ αυτό πρέπει να κλείσει και να αποκατασταθεί. Αέναη αποκατάσταση. Αν είναι έξυπνοι, θα την κλείσουν. Αν δεν κλείσει θα καταρρεύσει» δήλωσε ο Ιλμπέρ Ορταϊλί.
Ο ίδιος σε άρθρο του στην εφημερίδα Hurriyet, στις 17 Σεπτεμβρίου, την ανησυχία του για τις φθορές που έχουν προκληθεί στο μνημείο, από την μετατροπή του σε τέμενος και εντεύθεν, επισημαίνοντας αφενός ότι η Αγία Σοφία πρέπει να κλείσει για ορισμένο χρονικό διάστημα ώστε να γίνουν εργασίες αποκατάστασης, αφετέρου δε τονίζει ότι θεωρεί καταστροφική την ετήσια είσοδο σε αυτήν τριών εκατομμυρίων προσκυνητών, πέραν του αριθμού των τουριστών.
Κάνοντας λόγο για επείγουσα παρέμβαση στον αριθμό των επισκεπτών αναφέρει: «Η Αγία Σοφία δεν είναι ένας δρόμος από τον οποίο όλοι μπορούν να περάσουν ελαφρά τη καρδία, καθώς τα υπόγεια κτίσματα, και οι κατασκευές για τη διασφάλιση της ροής των υδάτων, των αποβλήτων, η υγρασία αλλά και το σύστημα εξαερισμού δεν είναι τόσο ανθεκτικά στην παρουσία τόσο πολυάριθμων επισκεπτών και πρέπει να επισκευαστούν, να καθαριστούν και να αποκατασταθούν επειγόντως. Πρόκειται για μια συνεχή διαδικασία που αφορά το ίδιο το κτίριο», τονίζει χαρακτηριστικά.
Κατά τον καθηγητή ακόμα και ο αριθμός των 20-30 χιλιάδων ανθρώπων ετησίως, από επιστήμονες, ιστορικούς, αρχαιολόγους, εκπρόσωπους της μουσουλμανικής θρησκείας, πολιτικούς και δημόσιους λειτουργούς θα μπορούσε να θεωρηθεί υπερβολικός για την αντοχή του μνημείου.
