Ένας σκελετός 6.200 ετών που εντοπίστηκε στον αρχαιολογικό χώρο Tell Zeidan της Βόρειας Συρίας και εξετάστηκε από ομάδα αρχαιολόγων και ειδικών βιολογικής ανθρωπολογίας από το Ινστιτούτο Κύπρου, το Πανεπιστήμιο Cambridge και το Ινστιτούτου Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Σικάγο, οδήγησε στην ανακάλυψη αποδείξεων, σχετικά με την αρχαιότερη, ως τώρα, μόλυνση από παρασιτικό σκουλήκι που προκαλεί την νόσο Σχιστοσωμίαση. Η εν λόγω ασθένεια πλήττει στις μέρες μας περίπου 250 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, ενώ γύρω στα 700 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε ενδημικές περιοχές, όπου η νόσος εμφανίζεται συχνά.
Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Lancet Infectious Diseases, οι επιστήμονες εικάζουν πως τα συστήματα άρδευσης που χρησιμοποιούσαν για τις καλλιέργειές τους οι αρχαίες αγροτικές κοινότητες στην Μεσοποταμία, πιθανόν να ευθύνονται για την παγκόσμια εξάπλωση των συγκεκριμένων παράσιτων που μολύνουν ακόμη και σήμερα εκατομμύρια ανθρώπους. Το παλαιότερο, μέχρι πρόσφατα, παράσιτο Σχιστοσωμίασης εντοπίστηκε σε Αιγυπτιακές μούμιες ηλικίας 5.200 χρόνων.
Η Σχιστοσωμίαση, γνωστή και ως Βιλαρζίωση ή πυρετός από σαλιγκάρια ή πυρετός Katayama, προκαλείται από παράσιτα που ζουν και πολλαπλασιάζονται μέσα σε συγκεκριμένα υδρόβια σαλιγκάρια που ενδημούν σε περιοχές με στάσιμα νερά. Τα μολυσμένα σαλιγκάρια απελευθερώνουν μεγάλους αριθμούς μικρών νυμφών, οι οποίες κολυμπούν ελεύθερα και διεισδύουν στο ανθρώπινο σώμα, που έρχεται σε επαφή με το νερό, διαμέσου του δέρματος. Τα παράσιτα εγκαθίστανται στα αγγεία της ουροδόχου κύστης ή στα έντερα των ανθρώπων, όπου γεννούν αβγά, τα οποία αποβάλλονται ξανά μέσα ή κοντά στο νερό και συνεχίζουν το κύκλο της ζωής τους. Η μόλυνση από τα παράσιτα είναι δυνατό να προκαλέσει αναιμία, νεφρική ανεπάρκεια και καρκίνο της ουροδόχου κύστης. Από τη νόσο κινδυνεύουν άνθρωποι όλων των ηλικιών.
Η Δρ. Kirsi Lorentz από το Ινστιτούτο Κύπρου, η οποία ηγείται των βιοαρχαιολογικών ερευνών στο Tell Zeidan, ανέφερε ότι το παράσιτο εντοπίστηκε κοντά στην πύελο σκελετού, στο σημείο όπου βρίσκονταν τα έντερα και η ουροδόχος κύστη. Σημείωσε επίσης, ότι οι ερευνητές συνέλεξαν επιπλέον δείγματα από τα σημεία όπου βρίσκονταν το κεφάλι και τα πόδια του σκελετού ως δείγματα ελέγχου. Στα δείγματα ελέγχου πρόσθεσε, δεν εντοπίστηκαν παράσιτα, κάτι που επιβεβαιώνει την υπόθεση ότι ο σκελετός ήταν μολυσμένος πριν από την ταφή. Ο σκελετός που βρέθηκε θετικός στη νόσο ανήκε σε παιδί ενός έτους, ανέφερε η Δρ. Kirsi Lorentz , υπογραμμίζοντας ότι σήμερα στις αγροτικές περιοχές της Γκαμπόν ποσοστό πέραν του 80% των παιδιών πάσχουν από τη νόσο.
Το παράσιτο που εντοπίστηκε μπορεί να είναι από τις παλαιότερες ενδείξεις, ότι η ανθρώπινη τεχνολογία ακούσια προκάλεσε την εκδήλωση της νόσου δήλωσε ο Δρ Piers Mitchell από το Πανεπιστήμιο Cambridge. Το άτομο που μελετήθηκε πρόσθεσε ο Δρ Mitchell, πιθανόν να προσβλήθηκε από το παράσιτο μέσω των συστημάτων άρδευσης που άρχισαν να χρησιμοποιούνται στη Μεσοποταμία περίπου 7.500 χρόνια πριν.
Η εφεύρεση της άρδευσης ήταν μεν ένα σημαντικό τεχνολογικό επίτευγμα, αλλά είχε και απρόβλεπτες αρνητικές συνέπειες, ανέφερε ο Καθηγητής Gil Stein, από το Ινστιτούτου Ανατολικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο. Η πιο αξιόπιστη πηγή εξασφάλισης της παραγωγής από τις καλλιέργειες και παροχής τροφίμων, τελικά προκάλεσε περισσότερες ασθένειες, κατέληξε ο Καθηγητής Stein.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνεχίζει τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της Σχιστοσωμίασης σε παγκόσμια κλίμακα.
