Αγαπητοί μου συνταξιδιώτες και συναγωνιστές
Επιβεβαιώνοντας τον κανόνα ότι όλα τα καλά έχουν ένα τέλος και η ώρα του αποχαιρετισμού φαίνεται ζυγώνει, έρχομαι στην ανάγκη να επικοινωνήσω μαζί σας, όχι για να σας αποχωριστώ αλλά για να σας ευχαριστήσω. Πάνε είκοσι χρόνια πλέον που ανέλαβα το τιμόνι του τουρισμού, της τότε Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης με μία μόνο αγωνία, Αν θα τα καταφέρω σε έναν χώρο που το μοναδικό μου εφόδιο ήταν το μεράκι και η αγάπη για τη δουλειά που κάνεις.
Από τότε «ζήλω πεπυρωμένος άνθρωπος» για την αγάπη στον τόπο του πιστεύοντας ότι μπορώ να αφήσω το αποτύπωμα μου, με την συμπαράσταση των εποπτευόντων και των συνεργατών μου δημιουργήσαμε ένα έργο που πιστεύω ήταν πρωτόγνωρο στα δρώμενα της εποχής.
Άνοιξα τα μάτια και τα αυτιά του νου και της ψυχής μου μαζεύοντας σαν σφουγγάρι γνώσεις από παντού και κυρίως από τους ανταγωνιστές μας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Εκείνη την εποχή δεν υπήρχε ούτε πληροφοριακός χάρτης του Ρεθύμνου για τον επισκέπτη μας, πολύ περισσότερο ένας τουριστικός οδηγός. Τώρα διαθέτουμε ένα πλήρες οπλοστάσιο προβολής.
Το αποτέλεσμα – απολογισμός ως ένα βαθμό με δικαίωσε. Θα μπορούσα να προσέφερα περισσότερα αν είχα περισσότερα εργαλεία, υλικό και πιο ευρύ αντικείμενο και αρμοδιότητες. Παρ’όλα αυτά νιώθω ικανοποίηση για ότι έγινε. Η τουριστική μου ταυτότητα έχει πλήθος ενεργειών, εργασιών, και υλοποιήσεων, που πολλές έγιναν παράδειγμα προς μίμηση από πολλούς και φθόνος για λίγους. Το Ρέθυμνο, που δεν είχε, στον τομέα της προβολής, τίποτα στο «ράφι», απέκτησε σύγχρονο, αισθητικά άρτιο και πλήρες προωθητικό υλικό (έντυπο και ηλεκτρονικό) που έτυχε των επιδοκιμασιών από κάθε καλόπιστο παρατηρητή και έχει γίνει πολύτιμη παρακαταθήκη για αρκετό καιρό για τους επόμενους στη σκυταλοδρομία της τοπικής ανάπτυξης.
Ευχαριστώ όλους όσους συνεργαστήκαμε αυτά τα χρόνια, τους Νομάρχες που δημιουργήσαμε και υλοποιήσαμε τόσα πολλά και την Αντιπεριφερειάρχη, τους συνεργάτες μου στην Υπηρεσία, στις Υπηρεσίες Τουρισμού Κρήτης, στον ΕΟΤ στην Αθήνα και εξωτερικό, τους συνεργάτες και συνοδοιπόρους μου στις τουριστικές εκθέσεις, στις Ελληνικές Πρεσβείες, τους θεσμικούς αντιπροσώπους των συλλόγων του τουρισμού, τα τοπικά (Γιάννη, Μανώλη, Βαγγέλη, Νίκο, Σταύρο, Δημήτρη, Στέλλα, Χαρά, Αγγελική, Πόπη, Εύα, Ελπίδα για σας λέω) και πανελλήνια ΜΜΕ που στάθηκαν αρωγοί και φιλόξενοι στο έργο μας, τo Επιμελητήριο Ρεθύμνης, τους Ξενοδόχους, τους εργαζόμενους στον Τουρισμό, του Τουριστικούς πράκτορες, τους Ξεναγούς, τον ορειβατικό, ποδηλατικό και ιστιοπλοϊκό σύλλογο, τους επιχειρηματίες, στην Εστίαση, στα ενοικιαζόμενα δωμάτια και στον αγροτουρισμό, τους δημιουργούς των δράσεων προβολής (γραφίστες, κειμενογράφους, μεταφραστές, επιμελητές, φωτογράφους, τυπογραφεία), τους “ανταγωνιστές” μας στον τουριστικό χάρτη, τους φίλους και συνεργάτες που αξιώθηκα να συνλειτουργώ και κάθε καλοπροαίρετο κριτή των πράξεων μας.
Ως ενεργός πολίτης του Ρεθύμνου που «πολλών δ’ ανθρώπων ίδεν άστεα και νόων έγνω» ως απόσταγμα και παρακαταθήκη έχω πλέον λίγες παρατηρήσεις που θεωρώ ότι είναι χρέος μου και χρήσιμες να τις επισημάνω κυρίως αν απευθυνθούν σε «ευήκοα ώτα» συντοπιτών μου.
Ο Τουρισμός καλώς ή κακώς είναι το μέλλον μας και δυστυχώς για τον τόπο είναι μονοκαλλιέργεια.
Η Κρήτη πρέπει να έχει μια φιλοδοξία. Να διεκδικήσει υποδομές, να αποκτήσει και να διατηρήσει τουρισμό περιωπής που δεν θα αλλοιώσει και αποχρωματίσει την ταυτότητα της αλλά και ο ευχαριστημένος επισκέπτης να γίνεται ο καλύτερος πρέσβης και διαφημιστής της στο εξωτερικό.
Η προβολή θέλει συνέπεια και συνέχεια με επίκαιρη φρεσκάδα και προσαρμοσμένη αρμονία στις σύγχρονες τεχνολογίες. Οποιαδήποτε προβολή δεν μπορεί να υποστηρίξει κακό προϊόν. Τη καλλίτερη προβολή την κάνει ο ευχαριστημένος επισκέπτης που επηρεάζει θετικά τρία (3) άτομα ενώ ο δυσαρεστημένος επηρεάζει αρνητικά δέκα (10).
Η θάλασσα, ο ουρανός, η φύση, τα τοπία είναι κληρονομιά μας. Να τα φυλάξουμε σαν θησαυρό και όχι να τα χαραμίσουμε για γρήγορο κέρδος. Ο Θεός ευλόγησε τον τόπο μας, μας χάρισε «γωνιακό οικόπεδο», πρέπει να το φροντίσουμε για τα παιδιά μας και να το μετατρέψουμε σύμφωνα με τις επιταγές των προγόνων μας σε «πρότυπο προορισμό φιλοξενίας», που είναι στο DNA μας. Τον επισκέπτη τον κοιτάμε κατάματα και όχι στην τσέπη.
Ο πολιτισμός είναι η αναξιοποίητη δύναμη μας. Θέλει προστασία και ανάδειξη. Η αυθεντικότητα είναι ο πλούτος της Κρήτης. Μυθολογία, ιστορία, δρώμενα, μουσική γιορτές, τρόπος ζωής, δεν μπορεί κανείς να μας τα πάρει και είμαστε περήφανοι γι’ αυτό.
Η Κρητική κουζίνα είναι συστατικό στοιχείο της παράδοσης μας και θέλει εμπλουτισμό με βιολογικά προϊόντα, καθιέρωση στην τοπική αγορά με καταστήματα εστίασης ως στοιχείο μοναδικότητας στην ξένη αγορά. Η ντόπια παραγωγή θα μπορεί εύκολα να απορροφηθεί από τις τουριστικές επιχειρήσεις του νησιού. Να συνδεθεί ο πρωτογενής με τον τριτογενή τομέα της Κρητικής οικονομίας. Να πιστοποιηθούν τα Κρητικά προϊόντα.
Παλιά Πόλη του Ρεθύμνου. Διαφύλαξη ως “κόρη οφθαλμού” της παλιάς πόλης. Αυτό το στολίδι πρέπει να προστατευτεί, να οριστούν χρήσεις της και να αναδειχθεί. Όλη η Ευρώπη έχει παραδείγματα προς μίμηση (Πράγα, Βαρσοβία., Κρακοβία, Στοκχόλμη, Λυών, Μόναχο κλπ.) και το Ρέθυμνο δεν υστερεί σε τίποτα.
Η Αρχαία Ελεύθερνα με την περαίωση του μουσείου μπορεί να γίνει η Κνωσός του Ρεθύμνου. Χρειάζεται προσοχή ο περιβάλλον χώρος των αρχαιοτήτων και δημιουργία τουριστικών υποδομών. Από την παλιά πόλη και την Αρχαία Ελεύθερνα αλλά και το Αρκάδι θα πρέπει άμεσα να ξεκινήσουν ενέργειες για την ένταξη τους στα «Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς».
Για να έχουμε το τουριστικό μέλλον που μας αξίζει δεν χρειάζεται κανένας συμβιβασμός ή ανοχή με την κοινωνία των διαχειριστών, την υστεροβουλία και την μετριότητα. Όχι στους “μετά Χριστό Προφήτες”.
Ο χώρος δυστυχώς έχει πολλούς αριβίστες, οικιοποιητές προσπαθειών και δράσεων άλλων με στόχο την ατομικότητα και την εξουσία. Ο Τουρισμός είναι κοινωνικότητα, προσφορά, αλληλεγγύη, συλλογικότητα. Όποια δουλειά κάνεις να την αγαπάς για να την κάνεις καλά. Και εγώ τον τουρισμό τον ερωτεύθηκα .
Τέλος, είμαι και θα είμαι πάντα στη διάθεση της κοινωνίας της Κρήτης για το παρών μου σε όποια προσπάθεια μου ζητηθεί για να προσφέρω τις γνώσεις και την εμπειρία μου στο τουριστικό “γίγνεσθαι”.
Επιμύθιο
Σ’ τσ’ άρχοντες μέσα μέβαλες
Μοίρα κι ευχαριστώ σε
Κι’αν ζήσω εκατό ζωές
Τσ’ ίδιες φιλιές μου δώσε
Καλή αντάμωση
Μ.Μενιουδάκης
Προϊστάμενος Τουρισμού Ρεθύμνης
