Στα τέλη Οκτωβρίου πρόκειται να φτάσει στη Δοϊράνη ένα γκρουπ ατόμων ιδιαίτερα εύπορων, που έχουν τη δυνατότητα να καταβάλλουν το ποσό των 8.700 δολαρίων ο καθένας για ένα ταξιδιωτικό πακέτο, το οποίο καλύπτει έξοδα διαμονής σε δίκλινη καμπίνα σε ιστιοπλοϊκό σκάφος και μεταφοράς τους μέχρι τη Θεσσαλονίκη.
Από εκεί, οι ταξιδιώτες θα μεταβούν οδικώς σε περιοχές που σχετίζονται με τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Θα τους συνοδεύει ο Τζέι Γουίντερ, κορυφαίος Αμερικανός ιστορικός για τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που επισκέφθηκε τον περασμένο Απρίλιο τη Θεσσαλονίκη με αφορμή τη διεξαγωγή σχετικού συνεδρίου. Το ίδιο συνέδριο είχε παρακολουθήσει και η Κλαιρ Άστον, επικεφαλής των βετεράνων νοσοκόμων της Αυστραλίας, ενός δικτύου πολύ δραστήριου για τη μνήμη του πολέμου.
“Νομίζετε ότι ο Γουίντερ θα ερχόταν να ξεναγήσει στη Δοϊράνη, αν δεν είχε ήδη ξεναγηθεί από εμάς πριν μερικούς μήνες και μετά από ατέρμονες συζητήσεις για τη σημασία των μαχών του πολέμου;” ήταν το ρητορικό ερώτημα, που απηύθυνε ο επίκουρος καθηγητής του τμήματος Βαλκανικών Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστήμιου Μακεδονίας, Βλάσης Βλασίδης, στο κοινό που παρακολούθησε την έναρξη των εκδηλώσεων για τα εκατό χρόνια από τη λήξη του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου στο Κιλκίς.
Με αφορμή το διεθνές ενδιαφέρον για οτιδήποτε σχετίζεται με τον ιστορικό τουρισμό και όσα διαδραματίστηκαν στα πεδία των μαχών του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, το ζήτημα της αξιοποίησης της σχετικής πολιτιστικής κληρονομιάς της Βόρειας Ελλάδας επανέρχεται στο προσκήνιο.
Ο κ. Βλασίδης σε δηλώσεις του υπογραμμίζει ότι η υπόθεση αυτή θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ενιαία, με επίκεντρο την πόλη της Θεσσαλονίκης, από την οποία θα μπορούσαν να ξεκινούν συνδέσεις με όσο το δυνατόν περισσότερους φορείς στην Ευρώπη, που σχετίζονται με το αντικείμενο αυτό.
Σε αυτό το μήκος κύματος προτείνει τη δημιουργία ενός ενιαίου θεματικού πάρκου για τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, από την περιοχή του Αξιού έως τη Δοϊράνη, τα Πορόια και τον Στρυμόνα, το οποίο θα περιλαμβάνει και θα αναδεικνύει όλα τα πεδία των μαχών, τα μνημεία και τα κοιμητήρια του πολέμου, όποιας πλευράς κι αν είναι αυτά, ελληνικά ή ξένα, των συμμαχικών δυνάμεων ή των αντιπάλων, Γερμανών και Βουλγάρων.
“Χρειαζόμαστε οδικές πινακίδες προς τα μνημεία, πινακίδες πληροφοριακές, στις οποίες θα αναφέρεται, στα ελληνικά και στα αγγλικά, τι είναι το κάθε μνημείο και πώς συνδέεται με τον πόλεμο”, επισημαίνει και υπογραμμίζει ότι το επίκεντρο αυτού του θεματικού πάρκου θα πρέπει να είναι ένα μουσείο που θα πρέπει να βρίσκεται εκεί που συγκεντρώνονται τα περισσότερα μνημεία, μπροστά από τα πεδία των μαχών, στη Δοϊράνη.
“Το μουσείο θα πρέπει να συνδεθεί τόσο με το Πολεμικό Μουσείο στη Θεσσαλονίκη, όσο και με αντίστοιχα μουσεία στην Ευρώπη. Θα πρέπει να συμμετέχει σε κοινές δράσεις, να υπάρχει ενημερωτική πινακίδα και πληροφοριακό υλικό για το μουσείο σε κάθε άλλη παρόμοια δομή”, προσθέτει.
Θα πρέπει επίσης, όπως επισημαίνει ο κ. Βλασίδης, να δημιουργηθούν ενημερωτικές ιστοσελίδες στο διαδίκτυο, όχι μόνο στα ελληνικά και στα αγγλικά, αλλά και σε άλλες γλώσσες, όχι πάντα από τους επίσημους φορείς, ώστε να λειτουργήσουν πληροφορικά. Από την άλλη πλευρά, οι φορείς κάθε τόπου που ασχολούνται με τον τουρισμό θα πρέπει να ενσωματώσουν τις πληροφορίες στις δικές τους ιστοσελίδες ώστε να επέλθει η απαραίτητη μόχλευση.
Εφαρμογές για έξυπνα κινητά τηλέφωνα θα πρέπει να αναπτυχθούν από εθελοντές στο πλαίσιο μια πτυχιακής ή μεταπτυχιακής εργασίας στα πανεπιστήμια ή στο ΤΕΙ της Θεσσαλονίκης, ενώ θα ήταν καλό να αυξηθεί και η γνώση των τοπικών φορέων (ξενοδόχων, ξεναγών, συλλόγων, ιδιωτών) για τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Μεγάλη απήχηση θα μπορούσε να έχει η δημιουργία ενός συγκεκριμένου τουριστικού θεματικού πακέτου από κοινού με τη Θεσσαλονίκη που θα πωληθεί μετά σε τουριστικές εκθέσεις σε πράκτορες στη Βρετανία. Δράσεις προστασίας και αποκατάστασης είναι -ούτως ή άλλως- αντικείμενο της Τοπικής Αρχαιολογικής Υπηρεσίας που πλέον ενδιαφέρεται σοβαρά για τα μνημεία του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου της περιοχής.
Αναφερόμενος στο κοινό, στο οποίο θα μπορούσε να στοχεύσει μια τέτοια συλλογική προσπάθεια, διευκρινίζει ότι πρόκειται για άτομα εκτός ελλαδικού χώρου, που προέρχονται κυρίως από τις χώρες που έλαβαν μέρος στις μάχες της Δοϊράνης και του Αξιού και δευτερευόντως από άλλες χώρες με συμμετοχή στον πόλεμο.
“Επομένως το κοινό είναι κυρίως Βρετανοί, Ιρλανδοί, Γάλλοι και Βούλγαροι, και δευτερευόντως Σέρβοι, Ρώσοι και Ιταλοί”, σχολιάζει. Στο σημείο αυτό δεν παραλείπει να αναφέρει ότι οι Βρετανοί ανέκαθεν επισκέπτονταν την περιοχή της Δοϊράνης και του Αξιού, ωστόσο το ενδιαφέρον αυξήθηκε με τη δημοσιότητα που δόθηκε τα προηγούμενα χρόνια με διεθνή συνέδρια, επισκέψεις κορυφαίων ιστορικών, εκθέσεις, εκδηλώσεις, καθώς και με την προβολή της ιστορικής σειράς για το Μακεδονικό Μέτωπο, που θα παιχθεί στο History Channel της Cosmote και στη συνέχεια κι εκτός Ελλάδος.
Ο κ. Βλασίδης αναφέρει ότι η επισκεψιμότητα των ιστορικών τόπων της βόρειας Ελλάδας, που σχετίζονται με τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο από Σέρβους και Ρώσους είναι σημαντική, ενώ διατυπώνει την άποψη ότι θα πρέπει να γίνουν προσπάθειες προσέγγισης του βουλγαρικού κοινού καθώς “μπορεί οι Βούλγαροι να ηττήθηκαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά ουσιαστικά δεν γνώρισαν ήττα στο μέτωπο της Δοϊράνης”.
Στο πλαίσιο αυτό, όπως προτείνει, θα ήταν δυνατό η βουλγαρική πλευρά να έχει παρουσία σε ένα μουσείο για τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, να γίνει μια σηματοδότηση για τα πεδία των μαχών και για τα μνημεία του πολέμου και να προωθηθούν οι κατάλληλες ενέργειες για την προσέλκυση σημαντικού ρεύματος Βούλγαρων περιηγητών.
Σε κάθε περίπτωση, δηλώνει βέβαιος για τη δυνατότητα να συμβαδίσουν ο ιστορικός τουρισμός με το υπάρχον μοντέλο του οικοτουρισμού, σε ένα πλαίσιο που το ένα στοιχείο θα λειτουργεί συμπληρωματικά με το άλλο. “Οι επισκέπτες που θα έρθουν από άλλες χώρες, έχουν πάρει πολλές πληροφορίες για τα συμβάντα στην περιοχή, κάποιοι ίσως τα γνωρίζουν καλύτερα κι από εμάς. Είναι πιθανόν να γνωρίζουν ποιος κάνει καλό γριβάδι, πού σερβίρουν ελληνικό καφέ στη χόβολη ή στη μηχανή, ποια δωμάτια είναι τα καλύτερα…”, αναφέρει με νόημα.
Παρουσιάζοντας, τέλος, μια ενδεικτική λίστα με τα Μνημεία του Μακεδονικού Μετώπου Κεντρικής Μακεδονίας, προκαλεί έκπληξη στον αναγνώστη με το πλήθος των μνημείων. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα ακόλουθα:
Κοινοπολιτειακό στρατιωτικό κοιμητήριο Κρηστώνης (Κιλκίς)
Γαλλική Αναθηματική Στήλη δίπλα στο Δημαρχείο (Κιλκίς)
Ρωσικό Μνημείο στον Πεντάλοφο Κιλκίς
Βρετανικό στρατιωτικό κοιμητήριο Δοϊράνης
Βρετανικό ηρώο Δοϊράνης (Colonial Hill)
Ελληνικό στρατιωτικό κοιμητήριο Δοϊράνης
Μνημείο Παπαλουκά και Κουρέα στη Δοϊράνη
Μνημείο Κρητών πολεμιστών στο Σιδηροδρομικό Σταθμό Μουριών
Γαλλική κρήνη στρατηγού Leblois (1916)
Βουλγαρικό οχυρό στο Μεγαλοχώρι Σερρών
Βουλγαρικό οχυρό στο Γόνιμο Σερρών
Β’ βουλγαρικό οχυρό στο Γόνιμο Σερρών
Βρετανικό στρατιωτικό κοιμητήριο Πολυκάστρου
Ελληνικό στρατιωτικό κοιμητήριο Αξιούπολης
Ελληνικό μνημείο Α’ Παγκόσμιου Πολέμου Αξιούπολης
Γαλλικό ταφικό μνημείο στη Γουμένισσα
Γαλλική βρύση στην κεντρική πλατεία της Γουμένισσας
Διασυμμαχικό Μνημείο Α’ Παγκόσμιου Πολέμου Πολυκάστρου
Γαλλικά πρώην στρατιωτικά κοιμητήρια στο Φανό Πολυκάστρου
Πρώην γαλλικά στρατιωτικά κοιμητήρια στο Δρέβενο Πολυκάστρου
Πρώην γαλλικά παρατηρητήρια στο Δρέβενο Πολυκάστρου
Ελληνικό στρατιωτικό μνημείο στο Ραβινέ Πολυκάστρου
Ορθόδοξος ναός Αγίου Γεωργίου στο Πευκόδασος Πολυκάστρου
Ορθόδοξος ναός Παμμεγίστων Ταξιαρχών στο Μικρό Δάσος Πολυκάστρου
Ηρώο μάχης Σκρα ντι Λεγκέν
Προτομή του ταγματάρχη Βασιλείου Παπαγιάννη πεσόντος στο Σκρα ντι Λεγκέν
Μουσείο μάχης Σκρα ντι Λεγκέν
Τάφος ταγματάρχη Παπαγιάννη στο Σκρα ντι Λεγκέν
Βουλγαρικές οχυρώσεις στο Σκρα ντί Λεγκέν
Πηγή : ΑΠΕ/ΜΠΕ
