Γράφει ο Δημήτρης Φραγκάκης,
γενικός γραμματέας του ΕΟΤ
Πριν από έναν ακριβώς χρόνο οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας φάνταζαν εξαιρετικά ευοίωνες καθώς και η ανάπτυξη και η απασχόληση διαφαίνονταν να έχουν θετικό πρόσημο για το 2020. Την ίδια περίοδο τα μηνύματα για τον τουρισμό από τις διεθνείς αγορές ήταν εξαιρετικά και οι προβλέψεις έδειχναν περαιτέρω αύξηση αφίξεων και εσόδων για την σεζόν 2020. Κανένας όμως δεν μπορούσε να προβλέψει αυτό το οποίο συνέβη, λίγους μήνες αργότερα, με μία πρωτοφανή πανδημία να σαρώνει όλο τον κόσμο και να αφήνει πίσω της βαριές συνέπειες στην οικονομία και την κοινωνία.
Οι βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησης αυτούς τους 10 μήνες που βρισκόμαστε στην δίνη του covid-19 είναι η ενίσχυση του συστήματος υγείας, η προστασία της εργασίας και η στήριξη των επιχειρήσεων. Από τον περασμένο Μάρτιο η Πολιτεία διέθεσε 23,9 δις ευρώ σε 62 διαφορετικές δράσεις προστασίας του εισοδήματος και της επιχειρηματικότητας, χρήματα τα οποία διοχετεύθηκαν σε αυτές τις τρεις προτεραιότητες. Κι όλα αυτά σε μία χρονιά που ήταν ίσως η μοναδική τις τελευταίες δεκαετίες που ο τουρισμός συνεισέφερε ελάχιστα στο ΑΕΠ. Παρόλα αυτά καταφέραμε, με συλλογική δουλειά, και ανοίξαμε τον τουρισμό με ασφάλεια, κερδίσαμε σε αξιοπιστία και επαγγελματισμό, εφαρμόσαμε πρωτοφανή υγειονομικά μέτρα και διαδικασίες, διαφυλάξαμε την φήμη της χώρας ως προορισμού στο εξωτερικό και φέραμε έσοδα που μπορεί τελικά να μην ξεπεράσουν το 20% του 2019, αλλά υπό τις παρούσες συνθήκες δεν μπορούσε κανένας να τα στερήσει από την ελληνική οικονομία.
Μπορεί λοιπόν ο τουρισμός φέτος να μην κατάφερε να φέρει πραγματικό εισόδημα, λόγω των ειδικών συνθηκών που αντιμετωπίσαμε. Δημιούργησε όμως μία άυλη υπεραξία η οποία αποτελεί σημαντική παρακαταθήκη όχι μόνο για το 2021 αλλά για την αρχή της νέας δεκαετίας που ξεκινά σε λίγες μέρες. Ειδικά για τον τουρισμό, το κλειδί τα επόμενα χρόνια θα είναι η ικανότητα προσαρμογής του στα νέα δεδομένα. Οι επιστημονικές εξελίξεις και η ταχύτητα εμπέδωσης εκ νέου ενός αισθήματος ασφάλειας στους ταξιδιώτες θα κρίνουν πολλά για την επόμενη σεζόν. Η αντοχή των επιχειρήσεων που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τον τουρισμό σε διεθνές επίπεδο επίσης θα παίξει σημαντικό ρόλο, το ίδιο και η προσαρμογή του ελληνικού τουριστικού προϊόντος στις νέες τάσεις της μετά covid εποχής. Το 2021 μπορεί να αποτελέσει την απαρχή της ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας και ο τουρισμός όχι απλά να ανακτήσει την θέση του ως παραγωγικός της κλάδος αλλά να ξεπεράσει σταδιακά τα επόμενα χρόνια ακόμα και το 25% ως άμεση κι έμμεση συνεισφορά του στο παραγόμενο ΑΕΠ. Δύο είναι, κατά την άποψή μου, οι βασικές προϋποθέσεις για να τα καταφέρουμε.
Η πρώτη είναι ο εμπλουτισμός του προϊόντος μας μέσω της ενίσχυσης της ξεχωριστής του ταυτότητας και αυθεντικότητας και της ανάδειξης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των επιμέρους προορισμών. Η δεύτερη είναι η μείωση του «χάσματος» που υπάρχει μεταξύ των μεγάλων και σημαντικών ιδιωτικών επενδύσεων που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί ή σχεδιάζονται στον τουρισμό και των δημόσιων επενδύσεων σε έργα υποδομής που δεν έχουν γίνει επί πολλά χρόνια κι είναι αναγκαίο πλέον να υλοποιηθούν. Η αυγή της νέας δεκαετίας που ξεκινά συμπίπτει με την επανεκκίνηση συνολικά της οικονομίας, την ανάταξη του παραγωγικού μοντέλου μας στην μετά covid περίοδο και με την δυνατότητα του τουρισμού να παίξει τον ρόλο που πραγματικά μπορεί στην ευημερία της κοινωνίας που τελικά είναι και το ζητούμενο. Η αισιόδοξη επόμενη μέρα για την οικονομία και ειδικά για τον τουρισμό μας μπορεί να μην είναι εύκολη υπόθεση αλλά είναι στο χέρι μας να την χτίσουμε με ενότητα, σχέδιο και εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας.
