Το βαθύ αρνητικό αποτύπωμα στην κοινωνία από την ανεξέλεγκτη γιγάντωση της δραστηριότητας των βραχυχρόνιων μισθώσεων, αναδείχθηκε κατά τις εργασίες της ημερίδας του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας, υποστηρίζει το ΞΕΕ σε ανακοίνωσή του.
Υπό τον τίτλο «Βραχυχρόνιες Μισθώσεις: Επιπτώσεις στις Πόλεις και στους Πολίτες» η ημερίδα περιελάμβανε παρουσίαση σχετικής μελέτης της Grant Thornton και δύο θεματικά πάνελ συζήτησης, με τη συμμετοχή διακεκριμένων ομιλητών από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Χαιρετισμό στην ημερίδα απηύθυναν ο Υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας, η Τομεάρχης Τουρισμού του ΣΥΡΙΖΑ Κατερίνα Νοτοπούλου και ο Δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης.
“Το ΞΕΕ από το 2012 ξεκίνησε να ενημερώνει και να προτείνει στην πολιτεία τρόπους με τους οποίους θα πρέπει να ρυθμιστεί το τοπίο. Ποτέ οι ξενοδόχοι της χώρας δεν είχαν μια απόλυτη στάση, μια αναχρονιστική στάση. Το φαινόμενο αυτό υπάρχει, είναι εξέλιξη των καιρών και οφείλουμε να το αποδεχτούμε όλοι. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να υπάρχουν κανόνες.
Σε 10 χρόνια από το ξεκίνημα του φαινομένου αυτού, η δράση έχει γιγαντωθεί. Εχουμε ξεφύγει από τη ρομαντική εικόνα ενός ανθρώπου που για τον μήνα που θα πάει στο χωριό του θα ενοικιάζει το ακίνητό του για να συμπληρώνει το εισόδημά του κι έχουμε πάει πια σε μια καθετοποιημένη, πλήρη, επαγγελματική δραστηριότητα που λόγω του μεγέθους της έχει και πολύ μεγάλες επιπτώσεις στις τοπικές κοινωνίες.
Δεν μπορούμε να αφήσουμε μια δραστηριότητα να παριστάνει το ξενοδοχείο. Μεγάλα ακίνητα πολλαπλών δωματίων χωρίς πιστοποιήσεις, χωρίς τα φορολογικά βάρη, τα ασφαλιστικά, τα μισθολογικά και χωρίς ευθύνη στον τελικό καταναλωτή, πράγμα που οι ξενοδόχοι γνωρίζουν πολύ καλά βάσει του πλαισίου που υπάρχει για ξενοδοχειακή δραστηριότητα. Εχουμε έλλειμμα προσωπικού στα ξενοδοχεία. Δεν αποτελεί μυστικό ότι υπάρχει πάρα πολύ μεγάλη απορρόφηση σε άτυπες μορφές εργασίας στο κομμάτι της οικονομίας διαμοιρασμού.
Ο επισκέπτης έχει τα ίδια δικαιώματα όπου κι αν κοιμάται ως προς την ασφάλεια και τις συνθήκες υγιεινής. Ωστόσο, το Επιμελητήριο από το 2017 δεν κοιτάει το θέμα αυτό ως ανταγωνιστικό. Οι μελέτες έχουν στραφεί στις κοινωνικές επιπτώσεις. Είναι η εποχή του ρεπορτάζ με δασκάλους να κοιμούνται σε παραλίες, τα ενοίκια είναι στα ύψη και αυτό επηρεάζει πάρα πολλές κοινωνικές ομάδες. Βλέπουμε αλλαγή φυσιογνωμίας ολόκληρων περιοχών. Δεν μπορούμε να μην αναφέρουμε ανασφάλεια μέσα σε πολυκατοικίες. Πέρα από πόλεις, στα νησιά απειλείται η κοινωνική οργάνωση. Γιατροί φεύγουν γιατί δεν βρίσκουν σπίτια, δάσκαλοι και καθηγητές κοιμούνται σε αυτοκίνητα και εποχικοί εργαζόμενοι δεν βρίσκουν σπίτι. Τα προβλήματα είναι υπαρκτά, πολλά και μεγάλα. Στόχος να τα κοιτάξουμε κατάματα και αξιοποιώντας ευρωπαϊκή εμπειρία να δώσουμε δίκαιες και άμεσες λύσεις”, τόνισε ο Αλ. Βασιλικός.
“Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις είναι κομμάτι του τουριστικού και εμπορικού προϊόντος μας. Η ελληνική κυβέρνηση επεξεργάζεται ένα πλαίσιο έτσι ώστε να καθορίζονται συνθήκες εύρυθμης λειτουργίας σε ό,τι έχει να κάνει με εκείνους που είναι πολλοί και εκμισθώνουν 1-2 δωμάτια ή ακίνητα και αφορά ένα συμπλήρωμα εισοδήματος μιας μέσης ελληνικής οικογένειας έναντι εκείνων που μισθώνουν δεκάδες ακίνητα ή διαμερίσματα κ.λπ. Πρέπει να μπει ένα πλαίσιο, ενδεχομένως να είναι φορολογικό. Θα το επεξεργαστούμε με το ΥΠΟΙΚ και προεδρία κυβέρνησης έτσι ώστε να γίνει αυτός ο διαχωρισμός μεταξύ άλλων πολλών”, επεσήμανε, μεταξύ άλλων ο υπουργός Τουρισμού, Βασίλης Κικίλιας.
Η τομεάρχης Τουρισμού του ΣΥΡΙΖΑ Κατερίνα Νοτοπούλου τόνισε: “Σήμερα είμαστε σε μία σημαντική ημερίδα του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, που αναδεικνύει μία ατζέντα με γρήγορα αντανακλαστικά. Αντιμετωπίζουμε στεγαστική κρίση, αύξηση των ενοικίων και ταυτόχρονα αθέμιτο ανταγωνισμό. Τώρα είναι η ώρα να θέσουμε το πλαίσιο για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Αυτό απαιτεί πολιτική βούληση αλλά ταυτόχρονα και πολυεπίπεδη γνώση του φαινομένου, έτσι ώστε να μπουν κανόνες δίκαιοι αλλά και χωρικά προσδιορισμένοι”.
Στην ομιλία του, ο δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης, τόνισε ότι θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία όλων των αρμοδίων φορέων, ώστε να τεθούν οι βάσεις για τον μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό που αφορά τις βραχυχρόνιες μισθώσεις: “Να συμφωνήσουμε σε τρία πράγματα. Νούμερο ένα: Απαιτείται ρυθμιστικό πλαίσιο, θα πρέπει να υπάρξουν κανόνες. Νούμερο δύο: Το ρυθμιστικό αυτό πλαίσιο θα πρέπει να είναι αρμοδιότητα και ευθύνη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Θα ήταν πάρα πολύ εύκολο πολιτικά να «σπρώξουμε» το ζήτημα στην εκάστοτε κυβέρνηση. Όμως, δεν είναι σύμπτωση ότι στις περισσότερες μεγάλες πόλεις του πλανήτη -για να είμαι ακριβής, σε όλες εκτός από μία- την ευθύνη και την αρμοδιότητα την έχει ο δήμος. Νούμερο τρία: Να φύγουμε από τη λογική των οριζόντων λύσεων και των οριζόντιων πολιτικών. Το αντίθετο. Αντί να δουλεύουμε από πάνω προς τα κάτω, να δουλέψουμε από κάτω προς τα πάνω, δηλαδή γειτονιά – γειτονιά”.
Τα ευρήματα
Από τα βασικά ευρήματα της μελέτης της Grant Thornton ξεχωρίζουν τα ακόλουθα:
- Η τουριστική δαπάνη της οικονομίας διαμοιρασμού μεγεθύνεται με έντονο ρυθμό, 15% ετησίως. Το 2022 έφτασε να αποτελεί το 14% της συνολικής τουριστικής δαπάνης, μέγεθος τέτοιο που δεν μπορεί να παραμένει χωρίς ρυθμιστικό πλαίσιο.
- Η μέση τιμή βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι κατά 5 φορές μεγαλύτερη από αυτή που σημειώνεται σε επίπεδο μακροχρόνιας μίσθωσης, δημιουργώντας ισχυρά κίνητρα στους ιδιοκτήτες να διαθέσουν τα ακίνητά τους στη βραχυχρόνια αγορά, δημιουργώντας οξυμένα προβλήματα στέγασης.
- Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις δημιουργούν σημαντικές απώλειες σε επίπεδο δημοσίων εσόδων λόγω του τρόπου φορολόγησής τους. Το 2016 οι απώλειες των δημοσίων εσόδων έφταναν τα 160,6 εκατ. ευρώ. Το 2022 η εκτίμηση για τις απώλειες των δημοσίων εσόδων ανέρχεται στα 316,7 εκατ. ευρώ. Καταγράφεται δηλαδή διπλασιασμός των καθαρών απωλειών δημόσιων εσόδων κατά το διάστημα 2019-2022.
- Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις στερούν τη δημιουργία πρόσθετων 39.000 θέσεων εργασίας σε ετήσια βάση.
Οι προτάσεις του ΞΕΕ
Ολοκληρώνοντας τις εργασίες της ημερίδας, ο πρόεδρος του ΞΕΕ Αλέξανδρος Βασιλικός παρουσίασε δέσμη προτάσεων ρύθμισης της δραστηριότητας πάνω σε 7 άξονες παρέμβασης. Αναλυτικά:
1. Χρονικοί περιορισμοί
Θέσπιση ανώτατου ορίου 90 ημερών για βραχυχρόνιες τουριστικές μισθώσεις ετησίως για όλη τη χώρα.
2. Χωρικοί περιορισμοί
Το οριζόντιο όριο των 90 ημερών να μειώνεται σε 60 σε περιπτώσεις νησιών κάτω των 10.000 κατοίκων ή σε περιοχές με χαμηλή μέση πληρότητα των κύριων ξενοδοχειακών καταλυμάτων. Επίσης με απόφαση του Δήμου να μην επιτρέπεται η εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής νέων ακινήτων που βρίσκονται σε οριοθετημένα τμήματα των αστικών κέντρων, όταν διαπιστώνεται πως οι κατοικίες προς βραχυχρόνια μίσθωση υπερβαίνουν το 50% των κατοικιών που ιδιοκατοικούνται ή μισθώνονται για μακροχρόνια μίσθωση.
3. Όριο στον αριθμό ακινήτων ανά εκμισθωτή/υπεκμισθωτή
Δύο ακίνητα κατ’ ανώτατο όριο ανά εκμισθωτή/υπεκμισθωτή, ο οποίος είναι φυσικό και όχι νομικό πρόσωπο. Το νομικό πρόσωπο θα θεωρείται επαγγελματίας όταν προβαίνει σε βραχυχρόνια μίσθωση.
4. Θεσμοθέτηση ελάχιστων τεχνικών και λειτουργικών προδιαγραφών
Να υπάρχει πρόβλεψη μεταξύ άλλων για εμβαδόν τουλάχιστον 10 τ.μ. για το δωμάτιο και 18 τ.μ. για το διαμέρισμα, να διαθέτει φυσικό φωτισμό, αερισμό και θέρμανση, με ανώτατο αριθμό δωματίων (10 δωμάτια), με πιιστοποίηση υγιεινής και πυρασφάλειας, με ασφάλιση αστικής ευθύνης και υποχρέωση συμμόρφωσης με ειδικά υγειονομικά πρωτόκολλα, όταν συντρέχουν λόγοι όπως στην περίπτωση της πανδημίας.
5. Φορολόγηση
6. Μέτρα για πολυκατοικίες
Για παράδειγμα αύξηση κοινοχρήστων σε όσους κάνουν χρήση της εν λόγω δραστηριότητας ή ψήφιση από όσους διαμένουν σε κάποια πολυκατοικία για να επιτραπεί η συγκεκριμένη δραστηριότητα.
7. Ελεγχος
Οι πλατφόρμες έχουν σήμερα όλη την πληροφόρηση για να κάνει κάποιος τον έλεγχο.
