Σύνταξη: tourismtoday.gr
Στους προορισμούς της Ευρώπης με υψηλό overtourism τη θερινή περίοδο βρίσκεται η Ισπανία, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Γαλλία και η Πορτογαλία, σύμφωνα με μελέτη που πραγματοποιήθηκε από το πρακτορείο με βιώσιμα ταξίδια Evaneos και την εταιρεία συμβούλων Roland Berger.
Η Ελλάδα, όπως αποκαλύπτει η μελέτη είναι στις top χώρες με υψηλό overtourism τόσο στον παράκτιο τουρισμό (που επηρεάζει το καλοκαίρι), όσο και στον αστικό τουρισμό.
Για τον λόγο αυτό, η Evaneos αφαίρεσε τη Μύκονο και τη Σαντορίνη από τα καλοκαιρινά πακέτα διακοπών στην πλατφόρμα της για το 2025, μέχρι νεοτέρας.
Ο πρώτος Δείκτης Υπερτουρισμού των Evaneos και Roland Berger, αναλύει 70 από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς για διακοπές στον κόσμο, με στόχο να αξιολογήσει το επίπεδο έκθεσης τους στους επισκέπτες.
Για τη μέτρηση έκθεσης στον υπερτουρισμό, κάθε προορισμός βαθμολογείται από το 1 έως το 5 με βάση τέσσερα αντικειμενικά κριτήρια:
- Την πυκνότητα των τουριστών ανά κάτοικο
- Την πυκνότητα των τουριστών ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο
- Την εποχικότητα
- Την ωριμότητα της χώρας υποδοχής σε όρους της βιωσιμότητας
Αυτό το τελευταίο κριτήριο αξιολόγησης λαμβάνει υπόψη παράγοντες όπως ο κοινωνικός αντίκτυπος της τουριστικής δραστηριότητας, η κατάσταση της υποδομής υποδοχής ή η ανάπτυξη των μεταφορών.
Μεταξύ των προορισμών που μελετήθηκαν, ο αντίκτυπος του υπερτουρισμού εμπίπτει σε δύο κύριες κατηγορίες:
- Τον παράκτιο τουρισμό (που επηρεάζει τους σημαντικότερους ευρωπαϊκούς προορισμούς το καλοκαίρι)
- Τον αστικό τουρισμό
Παράκτιος υπερτουρισμός: Ελλάδα και Κροατία
- Ο παράκτιος τουρισμός είναι η κατηγορία προορισμών που είναι περισσότερο εκτεθειμένη στον υπερτουρισμό με μέση βαθμολογία 4 σε κλίμακα 5.
- Η αιτία είναι ένα ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό τουριστικών αφίξεων (από 3,2 έως 9,9 τουρίστες ανά κάτοικο) σε σχετικά μικρές (1.600 έως 8.000 τουρίστες ανά km2) και εύθραυστες περιοχές υποδοχής.
- Μεταξύ των χωρών που πλήττονται περισσότερο είναι η Κύπρος (4,4), ο Μαυρίκιος (4,2), η Ελλάδα (4) και η Κροατία (3,8).
Ενώ οι μεγάλοι ευρωπαϊκοί προορισμοί μπορούν να φιλοξενήσουν μεγάλη πυκνότητα τουριστών, υφίστανται ιδιαίτερα μεγάλη ροή κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού σε μεγάλο μέρος της επικράτειάς τους. Έως και το 43% των αφίξεων επισκεπτών συγκεντρώνεται το τρίτο τρίμηνο σε αυτές τις χώρες.
Η Ισπανία, με βαθμολογία 3,6 στα 5, ηγείται μαζί με την Ιταλία, τη Γαλλία και την Πορτογαλία της κατάταξης του υπερτουρισμού στους ευρωπαϊκούς προορισμούς κατά τη θερινή περίοδο, πράγμα που σημαίνει ότι συγκαταλέγεται μεταξύ των πιο εκτεθειμένων προορισμών κατά τους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο.
«Αυτοί οι προορισμοί πρέπει πρώτα από όλα να εφαρμόσουν μέτρα για την αποεποχοποίηση των αφίξεων, προωθώντας αυτούς τους προορισμούς την άνοιξη ή το φθινόπωρο, κάτι που θα επέτρεπε την καλύτερη κατανομή των τουριστών με την πάροδο του χρόνου.
Αυτό απαιτεί την ευαισθητοποίηση των ταξιδιωτών σχετικά με το πρόβλημα του υπερτουρισμού και για τους τουριστικούς φορείς να ενεργούν με προσφορές που είναι πιο ευαίσθητες στην εποχιακή πίεση», λέει η Aurélie Sandler, επικεφαλής της Evaneos.
Στη περίπτωση της Ισπανίας, η χώρα υποδέχεται περίπου 78 εκατομμύρια τουρίστες το χρόνο, οι οποίοι συνεισφέρουν το 9% του ΑΕΠ (σύμφωνα με τα στοιχεία του 2019).
Αναλογούν 4 διεθνείς τουρίστες ανά κάτοικο και 156 τουρίστες ανά km2, δηλαδή παραπάνω όγκος.
Επιπλέον, το 41% των επισκεπτών επιλέγει το καλοκαίρι για να έρθει στην Ισπανία, γεγονός που αντιπροσωπεύει ένα υπερβολικά υψηλό επίπεδο εποχικής συγκέντρωσης, ενώ η ωριμότητα της χώρας όσον αφορά τη βιωσιμότητα παραμένει σημαντικά κάτω από το βαθμό επιτυχίας (2 στα 5), σύμφωνα με την μελέτη.
Αστικός υπερτουρισμός: Μύκονος και Σαντορίνη
Ο υπερβολικός αστικός τουρισμός πλήττει κυρίως τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Παρόλο που οι προορισμοί αυτοί είναι πιο ώριμοι από άποψη βιωσιμότητας και λιγότερο οικονομικά εξαρτημένοι από τον τουρισμό σε σχέση με άλλους προορισμούς (5% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο), οι πρωτεύουσες και οι πόλεις αντιπροσωπεύουν έως και το 37% των αφίξεων το τρίτο τρίμηνο και η μέση βαθμολογία τους είναι 2,6/5.
Στην πρώτη τριάδα βρίσκονται ευρωπαϊκές πόλεις όπως η Κοπεγχάγη (Δανία), με βαθμολογία 3,8, ακολουθούμενη από το Άμστερνταμ (Ολλανδία) με 3,7 και το Δουβλίνο (Ιρλανδία) με 3,4.
Ως αποτέλεσμα της μελέτης, η Evaneos αποφάσισε να σταματήσει να προσφέρει πακέτα για διακοπές σε δύο από τους πιο υπερεκτεθειμένους προορισμούς την Μύκονο και τη Σαντορίνη από το 2025 μέχρι νεωτέρας, παρόλο που είναι από τα ταξίδια με τις περισσότερες πωλήσεις στην πλατφόρμα.
Η απόφαση να αφαιρεθούν η Μύκονος και η Σαντορίνη από τον κατάλογο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού ελήφθη σε συνεργασία με τα τοπικά πρακτορεία της Evaneos, που γνωρίζουν από πρώτο χέρι την πίεση που ασκεί ο υπερτουρισμός στα οικοσυστήματα και στους σπάνιους πόρους όπως το νερό κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο.
Το μέτρο επιδιώκει την καλύτερη εξισορρόπηση των τουριστικών ροών στα νησιά και την κατανομή των διαμονών στους μήνες Ιούνιο και Σεπτέμβριο.
«Σκοπός του μοντέλου μας είναι να προσφέρουμε μια εναλλακτική που βασίζεται στον αειφόρο τουρισμό και μια αυθεντική εμπειρία. Δυστυχώς, η επίσκεψη στη Μύκονο και τη Σαντορίνη το καλοκαίρι δεν πληροί κανένα από αυτά τα κριτήρια», τονίζει η Aurélie Sandler.
Η πλατφόρμα έχει καταρτίσει ένα σχέδιο δράσης μαζί με τοπικούς φορείς της περιοχής, για την προώθηση εναλλακτικών δρομολογίων, σε Πελοπόννησο και άλλες περιοχές σε ηπειρωτική Ελλάδα.
