του Χάρη Ντιγριντάκη
Μολονότι η ανέγερση και των 2 κορυφαίων Εμπορευματικών Κέντρων στο Θριάσειο βρίσκεται στην διελκυστίνδα των ενστάσεων και της εκλογικής ραστώνης είναι κοινός τόπος ότι διανοίγονται ευοίωνες προοπτικές για τον κλάδο των εμπορευματικών μεταφορών.
Αρωγός στην αλλαγή του τοπίου της αγοράς των logistics είναι αναμφίλεκτα η ριζική αναβάθμιση του ελληνικού σιδηροδρόμου μέσω της πλήρους ηλεκτροκίνησης αλλά και της διασύνδεσης κύριων λιμένων της χώρας με το τραίνο, όπως της Αλεξανδρούπολης, στο μεσοπρόθεσμο μέλλον των Πατρών, η ανακαινισμένη γραμμή που θα συνδέει το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, το εμπορευματικό κέντρο στη Σίνδο καθώς και η διασύνδεση του με τη σιδηροδρομική γραμμή.
Με το βλέμμα της αγοράς logistics στραμμένο στην εξασφάλιση της διασύνδεση του Ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου με τις χώρες της Βαλκανικής και την Ευρώπη, ξεκίνησαν την περασμένη Τετάρτη τα “γρήγορα τρένα” που αναβαθμίζουν μετά από δεκαετίες το απαξιωμένο μέσο.
Μετά από 40 έτη πλέον η ηλεκτροκίνηση της γραμμής από Αθήνα μέχρι Θεσσαλονίκη σε διπλή σιδηροδρομική γραμμής μήκους 450 χλμ. είναι γεγονός, θέσφατο που αλλάζει τα δεδομένα όχι μόνο στις επιβατικές μεταφορές, αλλά και στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Παρακαταθήκη για την επαύξηση της αγοράς των logistics αποτελούν οι διακρατικές συμφωνίες για την προώθηση των σιδηροδρομικών μεταφορών.
Η πρώτη είναι η σύνδεση των 3 λιμανιών της Ελλάδας με εκείνα της Βουλγαρίας (το περίφημο Sea2Sea) στο οποίο η ίδρυση της διακρατικής εταιρείας έχει καθυστερήσει από την Βουλγαρική πλευρά και για την οποία ο υπουργός Μεταφορών κ. Χρήστος Σπίρτζης εκτιμά ότι θα λάβει χώρα μετά τις Ευρωεκλογές για να κυρωθεί από τα δύο κοινοβούλια.
Η δεύτερη είναι η συμφωνία της χώρας μας με Βόρεια Μακεδονία και Σερβία για μια ενιαία ηλεκτροκινούμενη γραμμή.
Αποτέλεσμα αυτών θα είναι τα λιμάνια της Ελλάδας να έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τη διακίνηση εμπορευμάτων σε σχέση με εκείνα της Δυτικής Ευρώπης.
Ως κρίσιμες υποδομές για την υποστήριξη των παραπάνω ο κ. Σπίρτζης χαρακτήρισε το Θριάσιο Ι και το Εμπορευματικό Κέντρο στον Γκόνο στην Θεσσαλονίκη.
Υπενθυμίζεται ότι,
– Ο άξονας Orient-East Med (OEM) ενώνει την Ελλάδα με την Γερμανία μέσω Βουλγαρίας (μέσω του συνοριακού σταθμού του Προμαχώνα). Ο άξονας αποτελεί πρώτη προτεραιότητα για την ΕΕ και η Ελλάδα συμμετέχει ανελλιπώς στον συντονισμό ολοκλήρωσης του μεγάλου αυτού έργου.
– Ο άξονας που διασυνδέει την Ελλάδα με τα Δυτικά Βαλκάνια και συνεχίζει προς Ευρώπη αρχίζει στην Θεσσαλονίκη και συνεχίζει προς Βόρεια Μακεδονία και Σερβία, μέσω του συνοριακού σταθμού της Ειδομένης. Ο άξονας αυτός είναι ο παραδοσιακός άξονας Χ και πάντοτε αποτελούσε την βασική σύνδεση της χώρας μας με τις χώρες της Κεντρικής και Δυτικής Ευρώπης. Και ο άξονας αυτός αποτελεί προτεραιότητα στον σχεδιασμό της Ε.Ε.
– Επίσης, η σύνδεση του Ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου με την Αλβανία ήταν ζητούμενο από την δεκαετία του 1980. Σήμερα, εκπονείται ειδική μελέτη σκοπιμότητας για την σιδηροδρομική σύνδεση Ελλάδας – Αλβανίας μέσω της σιδηροδρομικής γραμμής Φλώρινα – Κρυσταλλοπηγή – Πόγραδετς και σύνδεση της γραμμής με το αεροδρόμιο της Καστοριάς. Το έργο χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα INTERREG IPA II CROSS-BORDER COOPERATION PROGRAM και συμμετέχουν ο ΟΣΕ, το Υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών της Αλβανίας και η ΕΡΓΟΣΕ που έχει οριστεί επικεφαλής εταίρος. Οι μελέτες που θα ολοκληρωθούν σε 12 μήνες θα ωριμάσουν το έργο, με Ελλάδα και Αλβανία είναι μοναδικό παράδειγμα γειτονικών χωρών χωρίς σιδηροδρομική επικοινωνία.
– Ιδιαίτερη αναφορά θα πρέπει να γίνει και στο μεγάλο έργο της διασύνδεσης των ελληνικών λιμανιών του Αιγαίου με τα λιμάνια του Ευξείνου Πόντου και του Δούναβη:
Σιδηροδρομική γραμμή “Θεσσαλονίκη-Καβάλα-Αλεξανδρούπολη-Μπουργκάς-Βάρνα-Ρούσε”. Το έργο θα δώσει μια εντελώς νέα προοπτική στις εμπορευματικές κυρίως μεταφορές που σήμερα διακινούνται μεταξύ Μεσογείου Θαλάσσης και Ευξείνου Πόντου, αποκλειστικά μέσω των στενών των Δαρδανελλίων.
Το έργο αποτελείται από επιμέρους σιδηροδρομικά έργα υποδομής, αλλά και επενδύσεις στα λιμάνια Θεσσαλονίκης, Καβάλας και Αλεξανδρούπολης, που πρόκειται να αναδείξουν μια νέα Βόρεια Ελλάδα, με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που της προσδίδει η προνομιακή γεωγραφική της θέση και συνακόλουθα οφέλη την αναβάθμιση της οικονομίας και τη δημιουργία σημαντικών νέων εμπορικών προοπτικών.
Τέλος τα επόμενα μετά το Θριάσιο και το Γκόνου εμπορευματικά κέντρα, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του Υπουργείου Μεταφορών, πρόκειται να γίνουν σε Λάρισα, Βόλο, Καβάλα, Αλεξανδρούπολη, Ηγουμενίτσα και Πάτρα.
Επίσης μικρά city logistics θα γίνουν με ευθύνη και χρηματοδότηση από τις Περιφέρειες με προϋπόθεση να έχουν ολοκληρωμένα ΣΒΑΚ.
Ωστόσο, για να μπορέσουν τα τρένα να διανύουν σε 3,5 ώρες την απόσταση Αθήνα – Θεσσαλονίκη, είναι απαραίτητα τα συστήματα σηματοδότησης, τηλεδιοίκησης και ETCS, που εξασφαλίζουν την ασφάλεια σε υψηλές ταχύτητες.
Παράγοντας που οφείλει να εξασφαλιστεί, όσο ο φόρτος με την είσοδο νέων εταιρειών θα αυξάνεται.
Στόχος ορατός, σύμφωνα το υπουργείο Μεταφορών, μέσα στο 2020. Σήμερα εφαρμόζονται βραδυπορίες στο 23% του ενεργού δικτύου, λόγω μη λειτουργίας των εγκατεστημένων συστημάτων τηλεδιοίκησης και φωτοσήμανσης.
Εξαίρεση στον κανόνα της ασφάλειας του σιδηρόδρομου αποτελούν οι περίπου 1.800 ισόπεδες διαβάσεις του δικτύου, όπου συμβαίνουν και τα περισσότερα ατυχήματα με εμπλοκή του σιδηροδρόμου.
Και φυσικά δεν είναι συμβατές με την ανάπτυξη ταχυτήτων της τάξεως των 200 χλμ./ώρα. Προκειμένου το δίκτυο να ανταποκρίνεται στις διεθνείς επιβατικές και διαμετακομιστικές επιταγές, ο ΟΣΕ δρομολογεί ένα πρόγραμμα προϋπολογισμού 19 εκατ. ευρώ για τον έλεγχο του συνόλου των διαβάσεων και τον εξορθολογισμό τους σε συνεργασία με Πολυτεχνεία της χώρας.
Εν τω μεταξύ δυο νέοι σιδηροδρομικοί σταθμοί δημιουργούνται σε Κρυονέρι και Γέρακα. Αυτό εξήγγειλε, μεταξύ άλλων, ο υπουργός Μεταφορών Χρήστος Σπίρτζης, κατά τη διάρκεια του ειδικού δρομολογίου Αθήνα – Θεσσαλονίκη που διεξήχθη με ηλεκτροκινούμενο συρμό.
Για την κατασκευή της νέας στάσης στο Κρυονέρι Αττικής έχει επιτευχθεί πλήρης μελετητική ωριμότητα και προγραμματίζεται η δημοπράτηση του έργου το καλοκαίρι, με προϋπολογισμό 950 χιλιάδες ευρώ και ορίζοντα ολοκλήρωσης τους 18 μήνες.
Τέλος, πρόκειται να υπογειοποιηθεί ο σημερινός ανισόπεδος κόμβος στον Άγιο Στέφανο.
