του Χάρη Ντιγριντάκη
Κλίμα αισιοδοξίας ρέει στην κοίτη του ελληνικού τουρισμού και το 2025 που διατηρεί τη δυναμική των τελευταίων ετών. Οι πρώτες ενδείξεις παραπέμπουν σε ισχυρή ζήτηση από τις αγορές που αποτελούν βασικές δεξαμενές ταξιδιωτών για τη χώρα μας, παρά το ασταθές γεωπολιτικό περιβάλλον και το ευρωπαϊκό πολιτικό σκηνικό που βρίθει αλλαγών.
Με μαγιά τα υψηλά μεγέθη που κατέγραψε το 2024 ο εγχώριος τουρισμός, η Ελλάδα θα επιχειρήσει να κατοχυρώσει τα κεκτημένα των τελευταίων ετών και να σταθεροποιήσει τη θέση της ως μία από τις 10 κορυφαίες τουριστικές δυνάμεις παγκοσμίως.
Οι προβλέψεις
To στίγμα για την επόμενη ημέρα, με αιχμή τη σεζόν του 2025, είναι θετικό, όπως επισημαίνουν παράγοντες της τουριστικής αγοράς. «Το 2024 πήγε σχετικά καλά για τα ξενοδοχεία της Αθήνας. Από δω και πέρα ανησυχούμε λίγο για την πολιτική κατάσταση στην Ευρώπη και δη στη Γερμανία και στη Γαλλία, αλλά και για τις γεωπολιτικές εξελίξεις, με τις πολεμικές συρράξεις σε Ουκρανία και Ισραήλ. Φαίνεται όμως ότι η ζήτηση διατηρείται και ευελπιστούμε ότι αυτό θα συνεχίσει τους επόμενους μήνες και τον επόμενο χρόνο», επεσήμανε ο Ευγένιος Βασιλικός, νεοεκλεγείς πρόεδρος της Ένωσης Αθηνών-Αττικής και Αργοσαρωνικού (ΕΞΑΑΑ).
Δίνοντας μία πρώτη εικόνα για το 2025, η Χριστίνα Τετράδη, πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ζακύνθου και αντιπρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας, τονίζει από την πλευρά της πως η αύξηση που διαπιστώνεται σε επίπεδο προκρατήσεων δεν θα μεταφραστεί απαραίτητα σε μεγαλύτερο αριθμό τουριστών στην Ελλάδα το 2025. Διαπιστώνει δε μεγάλη ζήτηση από τη βρετανική αγορά, αλλά και την πολωνική, η οποία τα τελευταία χρόνια σημειώνει σημαντικούς ρυθμούς αύξησης ειδικά σε κάποιους προορισμούς. «Υπάρχουν αυξημένες προκρατήσεις από τη βρετανική και την πολωνική αγορά. Η γερμανική αγορά κινείται στα αντίστοιχα περσινά επίπεδα, ωστόσο, όλα αυτά είναι ενδείξεις, δεν σημαίνει κάτι για την πορεία του 2025 καθώς τώρα μιλάμε για early bookings», επισημαίνει.
Μάλιστα, όπως εξηγούν επιχειρηματίες του κλάδου, τα early bookings, που θα διαρκέσουν εν πολλοίς μέχρι τέλος του έτους ή μέχρι τέλος Ιανουαρίου, συνεπάγονται χαμηλότερες τιμές στα πακέτα και «συνεπώς είναι πολύ νωρίς να προεξοφλήσουμε τα οικονομικά αποτελέσματα της επόμενης χρονιάς». Ως εκ τούτου, οι προκρατήσεις θα αποτελέσουν μία κρίσιμη παράμετρο για την πορεία των τουριστικών εσόδων της επόμενης σεζόν, αφού οι προσφορές που παρέχονται με τιμές μειωμένες κατά 15%-20% περιορίζουν επί της ουσίας τον τζίρο των επιχειρήσεων για το 2025.
«Η ζήτηση για την Ελλάδα διατηρείται και φαίνεται ότι δεν επηρεάζεται επί του παρόντος τουλάχιστον από το τέλος κλιματικής κρίσης. Γενικά για τους μήνες αιχμής υπάρχει ζήτηση και οι παραδοσιακές μας αγορές πάνε καλά», τονίζει η πρόεδρος του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων, Κωνσταντίνα Σβύνου, επισημαίνοντας πως η επιβάρυνση του ξενοδοχειακού προϊόντος με φόρους ενδέχεται να επηρεάσει τη διάχυση των ωφελειών του τουρισμού στην τοπική κοινωνία. «Εάν κάποιος επισκέπτης έχει κλείσει τη διαμονή του σε ένα πεντάστερο ξενοδοχείο, η τιμή του οποίου την περίοδο χαμηλής ζήτησης κινείται πέριξ των 70-80 ευρώ, θα κληθεί να καταβάλει 15 ευρώ επιπλέον για κάθε διανυκτέρευση, κάτι που ενδεχομένως να συνεπάγεται με λιγότερες εξόδους για φαγητό για παράδειγμα», τονίζει χαρακτηριστικά.
Σε επίπεδα αντίστοιχα με τα περσινά κινούνται οι προκρατήσεις του 2025 και για το δεύτερο μεγαλύτερο αστικό κέντρο της χώρας, τη Θεσσαλονίκη, με την τουρκική αγορά να είναι εκείνη που κάνει μέχρι στιγμής τη διαφορά ως προς τη ζήτηση, όπως εξηγεί ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Θεσσαλονίκης, Ανδρέας Μανδρίνος. Στα περσινά επίπεδα κινούνται για την ώρα οι βαλκανικές αγορές, καθώς και οι αγορές της κεντρικής Ευρώπης, με αιχμή τη Γερμανία, ενώ καταβάλλονται προσπάθειες για ενίσχυση της συνδεσιμότητας της βορειοελλαδίτικης πόλης με τη Δυτική Ευρώπη.
Χρονιά σταθεροποίησης χαρακτηρίζουν το 2025 παράγοντες των αερομεταφορών, επισημαίνοντας πως μέχρι σήμερα καταγράφονται αυξομειώσεις προσθήκης νέων δρομολογίων από τις αεροπορικές εταιρείες, με κάποιους προορισμούς να προπορεύονται και κάποιους άλλους να μένουν, για την ώρα τουλάχιστον, πιο πίσω.
Σε γενικές γραμμές, πάντως, σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας και πληθωρισμού στην Ευρώπη, οι τιμές θα παίξουν καθοριστικό ρόλο για την πορεία όχι μόνο των προκρατήσεων, αλλά ολόκληρης της σεζόν. «Φέτος θα είναι κομβικής σημασίας οι value for money υπηρεσίες, οι υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στο κόστος στο οποίο παρέχονται. Το οικονομικό θα επηρεάσει φέτος, ίσως περισσότερο σε σχέση με πέρυσι, τις επιλογές των τουριστών», επισημαίνουν πηγές της τουριστικής αγοράς.
Κρίσιμο ζήτημα για το 2025 παραμένει η έλλειψη προσωπικού και δη εξειδικευμένου, με τους επιχειρηματίες του κλάδου να ευελπιστούν ότι οι μετακλήσεις θα δώσουν μια μικρή έστω ανάσα στον τουρισμό. Σημειώνεται ότι με βάση τις εκτιμήσεις οι θέσεις εργασίας που τελικά δεν καλύφθηκαν το 2024 ανήλθαν σε περίπου 55.000.
Οι αγορές
Στη γενική εικόνα, ενθαρρυντικά είναι τα μηνύματα από τη Διεθνή Έκθεση Τουρισμού World Travel Market του Λονδίνου, η οποία αποτελεί διαχρονικά βαρόμετρο για την πορεία του κλάδου την επόμενη χρονιά, με τις προκρατήσεις από τη βρετανική αγορά να εμφανίζονται ενισχυμένες κατά 15% σε σχέση με πέρυσι σε πανελλαδικό επίπεδο.
Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, η ζήτηση για διακοπές στην Ελλάδα από τη μία εκ των δύο βασικών πηγών τουριστών για τη χώρα μας έχει τονωθεί σημαντικά σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Η Κρήτη και η Ρόδος προηγούνται σε επίπεδο προκρατήσεων, με την Κέρκυρα, και εν γένει τα νησιά του Ιονίου, και την Κω να έπονται, σημειώνοντας εξίσου υψηλές επιδόσεις.
Σε χαμηλότερα επίπεδα κινούνται για την ώρα οι προκρατήσεις από την έτερη μεγάλη δεξαμενή τουριστών για την Ελλάδα, τη γερμανική, ωστόσο, πιο ξεκάθαρη εικόνα για τη συγκεκριμένη αγορά θα είναι διαθέσιμη τους πρώτους μήνες του έτους και ειδικά μετά την ITB Berlin 2025, τη Διεθνή Τουριστική Έκθεση του Βερολίνου, η οποία κάθε χρόνο δίνει για στίγμα για την επερχόμενη σεζόν.
Με ανοδικούς ρυθμούς κινείται την ίδια στιγμή και η αμερικανική αγορά, μία αγορά μεγάλης στρατηγικής σημασίας για τον ελληνικό τουρισμό δεδομένου ότι οι Αμερικανοί είναι ταξιδιώτες υψηλού εισοδηματικού προφίλ, με τις αεροπορικές εταιρείες να ποντάρουν στη συνδεσιμότητα της Ελλάδας με την άλλη άκρη του Ατλαντικού. Καταλυτικό ρόλο, άλλωστε, στην προσέλκυση περισσότερων Αμερικανών το 2025 αναμένεται να διαδραματίσει και ο αυξημένος αριθμός απευθείας συνδέσεων του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» με τα αεροδρόμια που βρίσκονται στην άλλη άκρη του Ατλαντικού. Υπενθυμίζεται ότι σε εβδομαδιαία βάση οι συνδέσεις με ΗΠΑ ήταν περισσότερες από ποτέ το καλοκαίρι του 2024 φτάνοντας τις 82, αριθμός που αναμένεται να ενισχυθεί κατά 16 επιπλέον δρομολόγια τη σεζόν του 2025.
Σύμφωνα, δε, με τα στοιχεία που γνωστοποίησε ο Ευριπίδης Τζήκας, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών Αττικής και Αγοσαρωνικού και γενικός διευθυντής του ξενοδοχείου Athens Capital Hotel – MGallery Collection, οι αναζητήσεις των ταξιδιωτών μέσω Google για την Αθήνα έχουν ενισχυθεί σε ποσοστό έως 50% σε ετήσια βάση για το 2025.
Πιο συγκεκριμένα, με βάση τα ευρήματα, οι αναζητήσεις των Αμερικανών για την ελληνική πρωτεύουσα έχουν αυξηθεί σε ποσοστό 50%, ακολουθούν οι Ισραηλινοί με άνοδο 30% και έπονται Βρετανοί στο 15% και Γάλλοι στο 4%, εξέλιξη που παραπέμπει στην καθιέρωση της Αθήνας ως τουριστικού προορισμού.
