της Εύας Οικονομάκη
Στροφή στις παραδοσιακές μακροχρόνιες μισθώσεις κάνουν ολοένα και περισσότεροι ιδιοκτήτες ακινήτων που διέθεταν τα ακίνητά τους μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας τύπου Airbnb, με την πανδημία του κορωνοϊού να ενισχύει έτι περαιτέρω την τάση που καταγράφηκε πριν από ένα χρόνο και να επηρεάζει όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας.
Η αλλαγή πλεύσης των ιδιοκτητών γίνεται πιο έντονη στα μεγάλα αστικά κέντρα, με αιχμή την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, δύο πόλεις που συγκεντρώνουν την πλειονότητα των φοιτητών, οι οποίοι αποτελούν δυνάμει ενοικιαστές όσων διαμερισμάτων επιστρέφουν στη μακροχρόνια μίσθωση, με δεδομένη την ανεπάρκεια ή ακόμη και την έλλειψη διαθέσιμων ακινήτων για φοιτητική κατοικία.
Οι συνοικίες
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το 20%-30% των ιδιοκτητών που εκμεταλλεύονταν τα ακίνητά τους μισθώνοντάς τα για μικρό χρονικό διάστημα σε τουρίστες μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας έχει στραφεί τους τελευταίους μήνες στις μακροχρόνιες ενοικιάσεις, εγκαταλείποντας για την ώρα τουλάχιστον την Airbnb.
Σε συνοικίες όπως τα Εξάρχεια, η Κυψέλη και τον Πεδίον του Άρεως το ποσοστό των ακινήτων που ενοικιάζονται ξανά με όρους μακροχρόνιας μίσθωσης αγγίζει το 40%, ενώ σε περιοχές όπου η Airbnb έχει κάνει… επέλαση, όπως το Κουκάκι, το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει το 20%.
Η τάση αυτή, που παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το φθινόπωρο του 2019 λόγω της αυξημένης προσφοράς και της πτώσης των τιμών, έχει ενταθεί εξαιτίας της πανδημίας, η οποία… ενεργοποίησε κύμα ακυρώσεων από τους ταξιδιώτες το φετινό καλοκαίρι, μηδενίζοντας επί της ουσίας τα εισοδήματα των ιδιοκτητών ακινήτων.
Οι επιπτώσεις της πανδημίας στον κλάδο των βραχυχρόνιων μισθώσεων έγιναν ορατές από τους πρώτους κιόλας μήνες του 2020, καθώς, σύμφωνα με την πλατφόρμα ερευνών για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις AirDNA, μέχρι το τέλος Μαρτίου οι ενεργές αγγελίες ακινήτων στο κέντρο της Αθήνας είχαν υποχωρήσει σε 9.900, από σχεδόν 10.330 στις αρχές του μήνα. Συνολικά 430 ακίνητα σταμάτησαν να διατίθενται ως καταλύματα βραχυχρόνιας διαμονής, δείγμα των προθέσεων των ιδιοκτητών.
Αντίστοιχα, η μέση πληρότητα κατά τον μήνα Μάρτιο υποδιπλασιάστηκε, υποχωρώντας στο 41%, από 82% που είχε καταγραφεί τον Σεπτέμβριο, όπως αναφέρει σχετική έρευνα του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ).
Καθίζηση
Και μπορεί ο τζίρος από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις το διάστημα Μαΐου 2018-Μαΐου 2019 να ανήλθε στο 1,15 δισ. ευρώ, ωστόσο, όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς, ο φετινός απολογισμός θα κυμανθεί σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα, με τα πρώτα στοιχεία να καταδεικνύουν πτώση σε ποσοστό 50%.
Άλλωστε, η υπερπροσφορά ακινήτων τα τελευταία χρόνια είχε οδηγήσει ήδη πολλούς ιδιοκτήτες από τον Σεπτέμβριο του 2019 να αναζητούν άλλες διεξόδους εκμετάλλευσης των ακινήτων τους, επιλέγοντας ξανά τη μακροχρόνια μίσθωση.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της πλατφόρμας ερευνών για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις AirDNA, τους τελευταίους μήνες καταγράφηκαν μείωση στις νέες κρατήσεις πάνω από 80% και μπαράζ ακυρώσεων σε κρατήσεις που είχαν γίνει σε ποσοστό 90%.
Σημειώνεται ότι τα ακίνητα που καταχωρήθηκαν σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης το 2018 ήταν 72.144, καταγράφοντας αύξηση κατά 21%, σε σχέση με το 2017, ενώ τον Δεκέμβριο του 2019 ο αριθμός των ακινήτων άγγιξε τα 94.592.
Με δεδομένα, δε, ότι οι αγοραπωλησίες ακινήτων εξαιτίας της πανδημίας έχουν «παγώσει» και η τουριστική κίνηση δεν φαίνεται να αποκαθίσταται άμεσα, η μακροχρόνια μίσθωση αποτελεί μια ασφαλή επιλογή για τους ιδιοκτήτες ακινήτων.
Καθοριστικό ρόλο στην απόφαση χιλιάδων ιδιοκτητών να διαθέσουν εκ νέου τα καταλύματά τους με κλασικές μισθώσεις διαδραματίζουν τόσο ο έντονος ανταγωνισμός που καταγράφεται στην αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων όσο και η αυξημένη προσφορά ακινήτων στις ηλεκτρονικές πλατφόρμες, παράγοντες που πιέζουν σημαντικά τα εισοδήματα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις.
Στην κατεύθυνση αυτή συνηγορεί και η διασταύρωση των στοιχείων των ιδιοκτητών ακινήτων στην οποία θα προχωρήσει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων τις προσεχείς ημέρες, με στόχο τον εντοπισμό κρυφών εισοδημάτων.
Όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, η Airbnb αναμένεται να αποστείλει στην ΑΑΔΕ τα απαραίτητα στοιχεία του 2019, με τους ιδιοκτήτες των ακινήτων που δεν έχουν εκδώσει Αριθμό Μητρώου Ακινήτων να «κατεβάζουν» τις κατοικίες τους από τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες.
Τι συνέβη με τα ενοίκια
Η έξαρση του φαινομένου των βραχυχρόνιων μισθώσεων τα τελευταία χρόνια, πάντως, έχει στερήσει από την παραδοσιακή αγορά ενοικιάσεων έναν σημαντικό αριθμό καταλυμάτων, γεγονός που έχει συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στην έκρηξη των τιμών των ενοικίων. Είναι χαρακτηριστικό ότι την τελευταία διετία έχει καταγραφεί άνοδος κατά 10% στις τιμές των κλασικών μισθωμάτων στο κέντρο της Αθήνας.
Ωστόσο, σήμερα η εικόνα αυτή, που μέχρι πριν από μερικούς μήνες ήταν πρόδηλη σε δημοφιλείς τουριστικές περιοχές της ελληνικής πρωτεύουσας, φαίνεται να αλλάζει σταδιακά από τον Αύγουστο, καθώς πολλοί ιδιοκτήτες, αντιλαμβανόμενοι την ολοένα και αυξανόμενη προσφορά ακινήτων, αποφάσισαν να προβούν αυτοβούλως σε μειώσεις των ζητούμενων μηνιαίων μισθωμάτων και ταυτόχρονα να αυξήσουν τη διάρκεια μίσθωσης στα 3 έτη, που αποτελεί νομοθετικά και τη μικρότερη διάρκεια οικιστικής μίσθωσης.
«Οι μειώσεις των τιμών μακροχρόνιας μίσθωσης που καταγράφονται στις περιοχές του κέντρου της Αθήνας κυμαίνονται από 5% έως και 23,5%», επισημαίνει παράγοντας του real estate.
Η μεγαλύτερη μείωση των ζητούμενων τιμών μίσθωσης στις περιοχές του κέντρου των Αθηνών καταγράφεται στην περιοχή του Νέου Κόσμου, με την αρχική τιμή τον Ιούνιο για διαμέρισμα 45 τ.μ. να ανέρχεται στα 800 ευρώ τον μήνα και πλέον να έχει μειωθεί στα 650 ευρώ τον μήνα.
Η μείωση των τιμών μίσθωσης στα νότια προάστια κυμαίνεται από 5% έως και 25%, με τη μεγαλύτερη μείωση να καταγράφεται στη Γλυφάδα, όπου τον Ιούνιο η αρχική ζητούμενη τιμή ανερχόταν στα 1.200 ευρώ τον μήνα και πλέον διαμορφώνεται στα 900 ευρώ τον μήνα.
Στο Παλαιό Φάληρο, στην περιοχή του Φλοίσβου, η αρχική ζητούμενη τιμή μίσθωσης τον Ιούνιο για ένα διαμέρισμα 58 τ.μ. ανερχόταν στα 650 ευρώ τον μήνα και πλέον έχει μειωθεί στα 540 ευρώ τον μήνα, με τη μείωση του μισθώματος να διαμορφώνεται στο 16,9%.
