Η Ισπανία ανοίγει τη συζήτηση για την επιβολή φόρου στις εκπομπές ρύπων από ιδιωτικά αεροσκάφη και πολυτελή γιοτ, σε μια προσπάθεια να μειώσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των μέσων πολυτελούς μετακίνησης.
Η πρωτοβουλία ανήκει στην αριστερή πολιτική πλατφόρμα Sumar, γνωστή για τις προοδευτικές περιβαλλοντικές και κοινωνικές της θέσεις, η οποία φέρνει το ζήτημα στο Κογκρέσο.
Αν και προηγούμενη προσπάθεια να ενταχθεί ο φόρος στον εταιρικό φόρο 15% για τις πολυεθνικές απέτυχε, το Sumar προχωρά με νέα πρόταση, επιδιώκοντας να επαναφέρει στο προσκήνιο το ζήτημα της φορολόγησης των ρύπων από τις πολυτελείς μετακινήσεις.
Πρωτοβουλία για βιώσιμη μετακίνηση και κοινωνική ισότητα
Την πρόταση ηγούνται οι Aina Vidal και Júlia Boada, μέλη της αριστερής καταλανικής συμμαχίας En Comú, η οποία προασπίζεται τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κοινωνική δικαιοσύνη. Η πρωτοβουλία τους έρχεται σε μια περίοδο αυξανόμενης ανησυχίας για τις εκπομπές ρύπων από τα ιδιωτικά τζετ και τα πολυτελή γιοτ, τα οποία συχνά θεωρούνται σύμβολα υπερβολής και πλούτου.
Σύμφωνα με έκθεση της Greenpeace τον Σεπτέμβριο του 2024, η οποία επικαλείται το Sumar, τα ιδιωτικά τζετ χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο για ταξίδια αναψυχής, ακολουθώντας τις ίδιες εποχιακές τάσεις με τον παραδοσιακό τουρισμό.
Εκπομπές ρύπων και επιπτώσεις
Το 2023 καταγράφηκαν 117.965 πτήσεις με ιδιωτικά αεροσκάφη, εκ των οποίων οι 27.122 είχαν προορισμό την Ισπανία, αντιπροσωπεύοντας το 23% του συνόλου στις χώρες που αναλύθηκαν. Οι εκπομπές CO2 από αυτές τις πτήσεις ανήλθαν σε περίπου 134.000 τόνους, ποσότητα αντίστοιχη με τις ετήσιες εκπομπές 89.300 αυτοκινήτων που κινούνται με ορυκτά καύσιμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η εκτίμηση αφορά μόνο τις πτήσεις προς τους προορισμούς, χωρίς να υπολογίζονται οι επιστροφές, γεγονός που υποδηλώνει ότι το πραγματικό περιβαλλοντικό κόστος είναι πιθανώς ακόμη υψηλότερο.
Η πρόταση και οι στόχοι της
Το Sumar υποστηρίζει ότι τα ιδιωτικά τζετ και τα πολυτελή γιοτ συμβάλλουν δυσανάλογα στην κλιματική αλλαγή, ενώ εξυπηρετούν μόνο τους οικονομικά προνομιούχους. Ο προτεινόμενος φόρος θα αποφέρει έσοδα που θα διατεθούν στη βελτίωση των δημόσιων μεταφορών, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης του σιδηροδρομικού δικτύου και της παροχής οικονομικά προσιτών, ενιαίων εισιτηρίων για όλους τους πολίτες.
Διχασμένη η κοινή γνώμη και το πολιτικό σκηνικό
Η συζήτηση για τον προτεινόμενο φόρο αναμένεται να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στο Κογκρέσο. Οι υποστηρικτές επισημαίνουν την ανάγκη άμεσης δράσης για το κλίμα, ενώ οι επικριτές εκφράζουν ανησυχίες για πιθανές οικονομικές επιπτώσεις στον τουρισμό και την
αεροπορική βιομηχανία. Αν η πρόταση εγκριθεί, η Ισπανία θα ακολουθήσει το παράδειγμα άλλων ευρωπαϊκών χωρών που έχουν ήδη επιβάλει αντίστοιχους φόρους για την αντιμετώπιση του περιβαλλοντικού κόστους των πολυτελών μετακινήσεων.
Η εξέλιξη αυτής της συζήτησης θα κριθεί με ενδιαφέρον, καθώς πολλά βλέμματα είναι στραμμένα στην Ισπανία για το αν θα κάνει αυτό το τολμηρό βήμα προς τη βιωσιμότητα.
