«Ως κυβέρνηση, από την πρώτη στιγμή, επιδιώξαμε -και εργαστήκαμε- όχι μόνο να αυξήσουμε το ΑΕΠ της χώρας, αλλά να δημιουργήσουμε τις συνθήκες που θα αλλάξουν το παραγωγικό μοντέλο της οικονομίας, θα οδηγήσουν στην επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης και θα βελτιώσουν την κοινωνική ευημερία», τόνισε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, από το βήμα του Στρατηγικού Συνεδρίου Thermopylae Forum 2023 με θέμα «Κοινωνία Πολιτισμός στο Επίκεντρο της Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Ο Χρ. Σταϊκούρας αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στις διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης, που καταγράφει πλέον υψηλό 30 ετών στην εισροή ξένων άμεσων επενδύσεων, ενώ τόνισε πως στόχος είναι «να μην υπάρχει καμία περιφέρεια με ποσοστό ανεργίας άνω του 12% έως το 2027, και 10% το 2030. Και καμία περιφέρεια, μέχρι το 2030, με κατά κεφαλήν εισόδημα κάτω του 60% του ευρωπαϊκού μέσου όρου».
Η ομιλία
Κυρίες και Κύριοι,
Σας καλωσορίζω στα μέρη μας.
Σας καλωσορίζω, εκπροσωπώντας την Κυβέρνηση και τον Πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, στις Θερμοπύλες.
Τόπο με τεράστιο ιστορικό φορτίο, όπου πρόγονοί μας έγραψαν λαμπρές σελίδες ηρωισμού και ανδρείας.
Σας καλωσορίζω σε μέρη δοξασμένα, από τα οποία έχω την τιμή να κατάγομαι.
Και ακόμα μεγαλύτερη τιμή, αλλά και ευθύνη, να τα υπηρετώ.
Η τεράστιας σημασίας μάχη των Θερμοπυλών και η ηρωική αντίσταση των Ελλήνων έναντι των Περσών ξεπερνά τον χρόνο και τα σύνορα της χώρας μας.
Αναδεικνύει τις αξίες της συνεργασίας, της αλληλεγγύης και της ενότητας.
Υπενθυμίζει, σε όλο τον κόσμο, το πού βρίσκεται η κοιτίδα και το λίκνο της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας.
Υπενθυμίζει, στη Δύση, τα μεγάλα που εμείς οι Έλληνες έχουμε πράξει για λογαριασμό όλων μας.
Κυρίες και Κύριοι,
Σε αυτό τον ιστορικό τόπο, διεξάγεται σήμερα το 1ο Thermopylae Forum.
Θέμα του «Κοινωνία και Πολιτισμός στο επίκεντρο της Περιφερειακής Ανάπτυξης».
Εξαιρετική ιδέα, για την οποία θα ήθελα να συγχαρώ τους εμπνευστές και διοργανωτές, το Ελληνικό Ινστιτούτο Επιχειρηματικότητας και Αειφόρου Ανάπτυξης και το Lamia Report.
Να τους ευχαριστήσω για την πρόσκληση και να τους ευχηθώ η πρωτοβουλία τους αυτή να βρει την ανταπόκριση και την επιτυχία που της αξίζει, και γιατί όχι, να καθιερωθεί ως ετήσιος θεσμός στην ανάδειξη της θεσμικής συνεργασίας της Κεντρικής Διοίκησης και της Αυτοδιοίκησης.
Βεβαίως, το σημερινό Συνέδριο λαμβάνει χώρα στη σκιά της τραγωδίας των Τεμπών.
Αυτής της ανείπωτης τραγωδίας, που μας έχει συγκλονίσει και συνθλίψει όλους, απλώνοντας πέπλο βαθιάς εθνικής οδύνης.
Οι σκέψεις μας είναι στα παιδιά που χάσαμε τόσο άδικα και τόσο πρόωρα, και στις οικογένειές τους.
Ως πολιτική ηγεσία, αναλαμβάνουμε την αντικειμενική ευθύνη και δεσμευόμαστε να κάνουμε τα πάντα προκειμένου να εξαλείψουμε τα «κακώς κείμενα», ώστε να περιορίσουμε στο ελάχιστο τις πιθανότητες να συμβεί ξανά μια αντίστοιχη τραγωδία μελλοντικά.
Και να καταστήσουμε την πατρίδα μας, προσπαθώντας με πίστη, εργατικότητα, εντιμότητα, συνέπεια, συνεργασία, ατομική και συλλογική ευθύνη, πατρίδα των υψηλών προσδοκιών.
Κυρίες και Κύριοι,
Στο επίκεντρο των εργασιών της σημερινής εκδήλωσης βρίσκεται η ανάπτυξη σε επίπεδο χώρας, αλλά και σε επίπεδο περιφέρειας.
Ξεκαθαρίζω, η έννοια της οικονομικής ανάπτυξης δεν ταυτίζεται με την έννοια της οικονομικής μεγέθυνσης, παρόλο που – πολλές φορές – χρησιμοποιούνται εναλλακτικά ως ταυτόσημες.
Η οικονομική μεγέθυνση ορίζεται ως η συνεχής αύξηση, κατά τη διάρκεια μιας μακράς χρονικής περιόδου, του συνολικού προϊόντος της οικονομίας.
Η οικονομική ανάπτυξη είναι ευρύτερη ως έννοια, αφού εμπερικλείει τις ποσοτικές συνέπειες της μεγεθυντικής διαδικασίας, αλλά ταυτόχρονα έχει και ποιοτικές διαστάσεις.
Σημαίνει περισσότερο προϊόν αλλά και μεταβολές του τεχνολογικού και θεσμικού πλαισίου μέσα στο οποίο παράγεται και διανέμεται το προϊόν αυτό.
Σε τελική ανάλυση σημαίνει γενική ανύψωση του βιοτικού και πολιτισμικού επιπέδου.
Να επισημάνω ότι τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται μια επιστημονική και πολιτική κινητικότητα γύρω από τον όρο βιώσιμη / αειφόρος ανάπτυξη.
Ως βιώσιμη ανάπτυξη νοείται η ανάπτυξη που καλύπτει τις ανάγκες της γενιάς του σήμερα, χωρίς να θέτει σε κίνδυνο ή να περιορίζει τη δυνατότητα των επόμενων γενιών να καλύπτουν τις δικές τους ανάγκες.
Ο στόχος της αειφόρου ανάπτυξης είναι τριπλός: οικονομική ανάπτυξη, κοινωνικά δίκαιη ανάπτυξη και περιβαλλοντικά βιώσιμη ανάπτυξη.
Φίλες και Φίλοι,
Ένα από τα μεγάλα ζητήματα που απασχολούν – από την αρχή και διαχρονικά – τον άνθρωπο και την οικονομική επιστήμη είναι ο προσδιορισμός των παραγόντων που συμβάλλουν στο ρυθμό της μεγέθυνσης και της ανάπτυξης.
Ο Νομπελίστα Robert Solow, περί τα μέσα της δεκαετίας του 1950, σημειώνει:
“Οι δυνάμεις που διέπουν την οικονομική μεγέθυνση και ανάπτυξη είναι περίπλοκες, κυρίως τεχνολογικές, ίσως μάλιστα και λίγο μυστηριώδεις».
Είναι γεγονός ότι οι θεωρητικές προσεγγίσεις στο πεδίο της οικονομικής επιστήμης – από παλαιότερα – συγκλίνουν στην αναγνώριση των φυσικών πόρων, της εργασίας, του φυσικού κεφαλαίου και, τις τελευταίες δεκαετίες, και του ανθρώπινου κεφαλαίου, της έρευνας, της τεχνολογίας και της καινοτομίας ως παραγόντων προώθησης της οικονομικής μεγέθυνσης και ανάπτυξης.
Ως Κυβέρνηση, από την πρώτη στιγμή, επιδιώξαμε – και εργαστήκαμε – όχι μόνο να αυξήσουμε το ΑΕΠ της χώρας, αλλά να δημιουργήσουμε τις συνθήκες που θα αλλάξουν το παραγωγικό μοντέλο της οικονομίας, θα οδηγήσουν στην επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης και θα βελτιώσουν την κοινωνική ευημερία.
Προς αυτή την κατεύθυνση υλοποιήσαμε πλήθος διαρθρωτικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων, προκειμένου να διαμορφώσουμε ένα σύγχρονο, δίκαιο και αποδοτικό θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα και την παραγωγικότητα της οικονομίας.
Αξιοποιήσαμε το χρήσιμο εργαλείο της φορολογίας για την επίτευξη αναπτυξιακών και επενδυτικών στόχων, με πολλαπλασιαστικά οφέλη για τη χώρα, πέραν της διασφάλισης δημοσίων εσόδων.
Τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά και καταδεικνύουν τις θετικές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, η οποία αντιμετωπίζει από βελτιωμένη θέση τις νέες, μεγάλες προκλήσεις της εποχής.
Πλέον, μπορούμε να μιλάμε για μια οικονομία με ισχυρή και σταθερή ανάπτυξη, πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που προσελκύει σημαντικές επενδύσεις, καταγράφοντας υψηλό 30 ετών στην εισροή ξένων άμεσων επενδύσεων και παρουσιάζει έντονο εξωστρεφή χαρακτήρα, αφού οι εξαγωγές – ως ποσοστό του ΑΕΠ – έχουν διπλασιαστεί από το 2010.
Παράλληλα, εμφανίζει σημαντικές βελτιώσεις σε αρκετούς δείκτες ανταγωνιστικότητας, όπως είναι η ψηφιοποίηση του Κράτους, στις θεσμικές επιδόσεις και στην απασχόληση, με την ανεργία να μειώνεται σημαντικά, ιδιαίτερα στους νέους και στις γυναίκες.
Ενώ, η αύξηση της παραγωγικότητας και των εισοδημάτων έχει σαν αποτέλεσμα τη σταδιακή μείωση των εισοδηματικών και κοινωνικών ανισοτήτων.
Επιπρόσθετα όμως, κύριο μέλημά μας και στόχος της κυβερνητικής πολιτικής ήταν και είναι η ανάπτυξη των περιφερειών της Ελλάδας, με τον εντοπισμό των συγκριτικών πλεονεκτημάτων που μπορούν να αξιοποιηθούν, καθώς και των βασικών αναγκών και προβλημάτων που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης.
Είναι εξάλλου γνωστό ότι στην Ελλάδα υπάρχουν χρόνιες υστερήσεις με ενδοπεριφερειακές και διαπεριφερειακές ανισότητες, οι οποίες έγιναν εντονότερες με την εμφάνιση της υγειονομικής πανδημίας.
Για την αντιμετώπιση αυτών των ανισοτήτων δημιουργούνται, με τη βέλτιστη αξιοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων, κρίσιμες υποδομές για την ασφάλεια, την υγεία, την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, την τουριστική ανάπτυξη, την ποιότητα ζωής, την πρόνοια και την αύξηση της απασχόλησης σε όλες τις περιφέρειες και της περιφερειακές ενότητες της χώρας.
Ενισχύεται – έτσι – η οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή, οδηγώντας στην αποκέντρωση του Κράτους, στην προσέλκυση επενδύσεων και ιδιωτικών πόρων και στην προσέλκυση ανθρώπινου κεφαλαίου από τα μεγάλα αστικά κέντρα.
Αν θέλουμε, μάλιστα, να θέσουμε και κάποιους ποσοτικούς στόχους, ως Κυβέρνηση, επιδιώκουμε να μην υπάρχει καμία περιφέρεια με ποσοστό ανεργίας άνω του 12% έως το 2027, και 10% το 2030.
Και καμία περιφέρεια, μέχρι το 2030, με κατά κεφαλήν εισόδημα κάτω του 60% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Κυρίες και Κύριοι,
Ειδικότερα, σε ότι αφορά την Περιφερειακή Ενότητα Φθιώτιδας, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, «υπακούοντας» στις υποδείξεις της επιστήμης, έχουμε κάνει ή δρομολογήσει, με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, σημαντικά έργα, σε κρίσιμους τομείς, που θα συμβάλλουν – ουσιαστικά – στην ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής. Ενδεικτικά:
1ον. Υγεία.
- Προχωρά ένα πολύ σημαντικό έργο για ολόκληρη την περιοχή, η ανέγερση πτέρυγας Ακτινοθεραπείας και Χημειοθεραπείας στο Γενικό Νοσοκομείο Λαμίας, το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025. Ο διαγωνισμός, που θα κρατήσει 32 ημέρες, έχοντας περάσει και από Ελεγκτικό Συνέδριο, αναμένεται τις αμέσως επόμενες εβδομάδες.
- Υλοποιείται το έργο για την Αναμόρφωση του Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών στο Γενικό Νοσοκομείο Λαμίας, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2025.
Υπενθυμίζεται ότι την τελευταία τετραετία, λειτουργεί, στο Γενικό Νοσοκομείο Λαμίας, η νέα Μονάδα Τεχνητού Νεφρού και, ταυτόχρονα, λειτουργεί και το νέο Αιμοδυναμικό Εργαστήριο.
- Αναβαθμίζονται τα Κέντρα Υγείας και τα Περιφερειακά Ιατρεία της Φθιώτιδας.
Για το σκοπό αυτό η 5η ΥΠΕ χρηματοδοτήθηκε με 250.000 ευρώ.
Ενώ στο επιχειρησιακό πρόγραμμα ΠΕΠ Στερεάς Ελλάδας 2021-2027 έχει ενταχθεί η προμήθεια νέων ασθενοφόρων για τα Κέντρα Υγείας.
Τέλος η Κυβέρνηση, ένα μόλις χρόνο μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης, έθεσε σε 24ωρη, πλήρη λειτουργία το Κέντρο Υγείας Καμένων Βούρλων.
Ενώ προχωρά, και εκτιμούμε ότι θα ολοκληρωθεί σε ένα μήνα, η ανέγερση Πολυδύναμου Περιφερειακού Ιατρείου Ραχών.
2ον. Εκπαίδευση – Έρευνα.
- Ξεκινά, μετά από συντονισμένες προσπάθειες περίπου 3 χρόνων, η κατασκευή, με διαδικασία ΣΔΙΤ, συμπληρωματικών πανεπιστημιακών κτιριακών υποδομών στη Λαμία.
- Ενθαρρύνονται και ενεργοποιούνται πυρήνες εφαρμοσμένης έρευνας και πειραματικής ανάπτυξης στη Λαμία.
Το Ερευνητικό Ινστιτούτο, που λειτουργεί στη Λαμία, συμμετέχει στον σχεδιασμό και την παραγωγή ελληνικών αυτόνομων εναέριων οχημάτων (Drones), μέσω των προγραμμάτων «ΑΡΧΥΤΑΣ» και «ΓΡΥΠΑΣ».
- Ενισχύονται οι υποδομές των σχολικών μονάδων της Φθιώτιδας.
Εξασφαλίστηκε χρηματοδότηση για επισκευές, θέρμανση, προμήθεια υλικοτεχνικού εξοπλισμού, αναβάθμιση εγκαταστάσεων υγιεινής και κάλυψη λειτουργικών δαπανών σχολικών μονάδων του Νομού.
- Ιδρύθηκε Πειραματικό ΙΕΚ. Η πόλη της Λαμίας επελέγη για να ιδρυθεί το ένα από τα πέντε πειραματικά ΙΕΚ στην Ελλάδα, με τη συμβολή του Δήμου που διέθεσε τον κατάλληλο χώρο.
3ον. Οδικοί Άξονες.
- Προχωρά, με σταθερούς ρυθμούς, το έργο του νότιου τμήματος του Ε65.
- Δρομολογείται η προώθηση του οδικού άξονα «Λαμία – Καρπενήσι» και η κατασκευή του οδικού άξονα «Μπράλος – Άμφισσα».
Με την ολοκλήρωση των 3 αυτών έργων, η Λαμία καθίσταται μοναδικός συγκοινωνιακός κόμβος.
4ον. Υποδομές.
- Δρομολογείται η ένταξη – στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας – του έργου που αφορά την επέκταση και βελτίωση του λιμένα Στυλίδας.
- Ολοκληρώθηκαν οι απαραίτητες μελέτες για την επέκταση του λιμένα Καραβόμυλου, ενώ ολοκληρώνεται το έργο αναβάθμισης του Λιμένα του Αγίου Κωνσταντίνου και υλοποιείται το αντίστοιχο στο Λιμάνι της Αρκίτσας.
- Έχουν ολοκληρωθεί έργα βελτίωσης της ποιότητας και της επάρκειας δικτύων ύδρευσης, αρδευτικά έργα, έργα αγροτικής οδοποιίας, αντιπλημμυρικά έργα και έργα κατασκευής φραγμάτων στους Δήμους της Φθιώτιδας.
5ον. Τουριστική Ανάπτυξη.
- Προχωρά, με γοργούς ρυθμούς η αξιοποίηση των ιαματικών πηγών του Νομού.
- Ενισχύονται, από την Κυβέρνηση, πρωτοβουλίες για την αξιοποίηση του χώρου της Πανελλήνιας Έκθεσης Λαμίας και της περιοχής των Θερμοπυλών.
6ον. Λοιπά Έργα Περιφερειακής Ανάπτυξης
- Προχωρά το έργο ανέγερσης του Δικαστικού Μεγάρου Λαμίας, το οποίο βρίσκεται σε διαδικασία αξιολόγησης των υποβληθέντων φακέλων εκδήλωσης ενδιαφέροντος από την Επιτροπή Διαγωνισμού.
- Ολοκληρώθηκαν, μετά από συστηματικές και σκληρές προσπάθειες της Κυβέρνησης, οι δύο διεθνείς ανοικτές διαγωνιστικές διαδικασίες για τη ΛΑΡΚΟ, που αποτελούν σημαντικό βήμα διατήρησης ανοικτής της επιχείρησης και αντιμετώπισης των χρόνιων προβλημάτων της.
Κλείνοντας, καταθέτω το όραμά μου και ενδεικτική στρατηγική 10ετίας, για την αξιοποίηση και ανάδειξη ως πυρήνα, του τόπου που σήμερα μας φιλοξενεί.
Σημειώνω, η δρομολόγηση του νοικοκυρέματος και της ανάδειξης του ιστορικού χώρου των Θερμοπυλών με την ήδη εξασφαλισμένη πρώτη χρηματοδότηση, η επικείμενη αξιοποίηση της ομώνυμης ιαματικής πηγής συμπληρωματικά, η δρομολογημένη αξιοποίηση των δύο γειτονικών ιαματικών κέντρων των Καμένων Βούρλων, αλλά και αυτών της Υπάτης και του Πλατυστόμου, η ανάδειξη των ιστορικών χώρων της Αλαμάνας και του Γοργοποτάμου, η βελτίωση των μεταξύ τους οδικών συνδέσεών και βεβαίως η σμίκρυνση του χρόνου και η ασφαλέστερη μετακίνηση προς και από τους Δελφούς, καθώς και η επαφή με τη θάλασσα, θα δημιουργήσει ένα Δίκτυο Ιστορίας και Ευεξίας υψηλού ευρωπαϊκού επιπέδου, που θα παρέχει κίνητρα μακράς διαμονής.
Θα αποτελεί συνεκτικό δίκτυο υψηλής αναπτυξιακής δυναμικής της ευρύτερης περιοχής και της χώρας.
Κυρίες και Κύριοι,
Η Κυβέρνηση, έχοντας ως σημαντικά οχήματα τα αυξημένα επενδυτικά κεφάλαια και πόρους συνοχής από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ, τα οποία με τη σειρά τους θα προσελκύσουν σημαντικά ιδιωτικά κεφάλαια, θα συνεχίσει την επιτάχυνση των επενδύσεων και των εμβληματικών έργων, που θα αποτελέσουν τους καταλύτες για την μεταμόρφωση της χώρας και ειδικότερα των περιφερειών, προκειμένου να επιτευχθεί μια δίκαιη και συμπεριληπτική οικονομική ανάπτυξη.
Η αξιοποίηση όλων των χρηματοδοτικών πόρων και εργαλείων πολιτικής, καθώς και η στενή συνεργασία με τους φορείς της οικονομίας και της αυτοδιοίκησης, είναι καίριας σημασίας για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Το παραγωγικό μοντέλο αλλάζει και το επιχειρηματικό περιβάλλον βελτιώνεται αισθητά, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα και καταπολεμώντας την λεγόμενη «αναπτυξιακή παγίδα».
Η πρόκληση της αειφόρου περιφερειακής ανάπτυξης είναι τεράστια.
Η χώρα μας οφείλει και συμμετέχει ενεργά.