Ξεπέρασε τα 24,2 εκατομμύρια ο αριθμός των τουριστών που επισκέφθηκαν τη χώρα το 2014, σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, καθιστώντας το 2014 μια χρονιά-ορόσημο για τον ελληνικό τουρισμό.
Ταξιδιωτικό Ισοζύγιο
Σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία, το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου το έτος 2014 ανήλθε στα 11.317 εκατ. ευρώ, έναντι 10.317 εκατ. ευρώ το έτος 2013, σημειώνοντας αύξηση κατά 9,7%. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων κατά 1.241 εκατ. ευρώ ή 10,2% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, η οποία όμως αντισταθμίστηκε εν μέρει από την ταυτόχρονη αύξηση των ταξιδιωτικών πληρωμών κατά 241 εκατ. ευρώ ή 13,1%. Η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων το 2014 έναντι του 2013 ήταν κυρίως αποτέλεσμα της αύξησης των αφίξεων μη κατοίκων ταξιδιωτών κατά 20,7%, καθώς η μέση δαπάνη ανά ταξίδι μειώθηκε κατά 8,7% ή 52 ευρώ και διαμορφώθηκε στα 552 ευρώ.
Αναλυτικότερα, μείωση κατά 3,9% παρουσίασε η δαπάνη ανά διανυκτέρευση (2014: 71,6 ευρώ, 2013: 74,6 ευρώ), ενώ και η μέση διάρκεια παραμονής διαμορφώθηκε στις 7,7 διανυκτερεύσεις, σημειώνοντας μείωση κατά 4,9% σε σύγκριση με το 2013. Η αρνητική αυτή εξέλιξη οφείλεται στη σημαντική αύξηση των αφίξεων από χώρες εκτός της ζώνης του ευρώ, οι οποίες εμφανίζουν μικρότερη από το μέσο όρο μέση διάρκεια παραμονής και δαπάνη ανά διανυκτέρευση. Ο αριθμός των διανυκτερεύσεων το 2014 αυξήθηκε κατά 14,7% και διαμορφώθηκε στις 187 εκατ. διανυκτερεύσεις.
Ταξιδιωτικές Εισπράξεις
Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις το 2014 διαμορφώθηκαν στα 13.393 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 10,2% σε σύγκριση με το 2013. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών της ΕΕ των 28 κατά 14,8%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 8.243 εκατ. ευρώ και συμμετείχαν στο σύνολο των εισπράξεων κατά 61,6%, ενώ οι εισπράξεις από κατοίκους των λοιπών χωρών εκτός της ΕΕ των 28 διαμορφώθηκαν στα 4.762 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 5,2%.
Αναλυτικότερα, οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 5.422 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 11,9%, και οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ΕΕ των 28 εκτός της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 2.821 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 20,9%.
Όσον αφορά τις σημαντικότερες χώρες προέλευσης ταξιδιωτών, οι εισπράξεις από τη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 5,0% και διαμορφώθηκαν στα 1.995 εκατ. ευρώ, οι εισπράξεις από τη Γαλλία αυξήθηκαν κατά 24,7% και διαμορφώθηκαν στα 1.129 εκατ. ευρώ και οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο διαμορφώθηκαν στα 1.553 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 14,6%. Από τις λοιπές χώρες εκτός της ΕΕ των 28, μείωση κατά 13,6%, παρουσίασαν οι εισπράξεις από τη Ρωσία, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 1.157 εκατ. ευρώ, ενώ αυτές από τις ΗΠΑ σημείωσαν αύξηση κατά 15,2% και διαμορφώθηκαν στα 655 εκατ. ευρώ.
Ταξιδιωτικές Εισπράξεις ανά λόγο ταξιδιού
Αναφορικά με την κατανομή της ταξιδιωτικής δαπάνης μη κατοίκων στην Ελλάδα ανά λόγο ταξιδιού, ο κύριος όγκος των εισπράξεων σχετίζεται με ταξίδια για προσωπικούς λόγους, των οποίων το μερίδιο στο σύνολο των δαπανών ανέρχεται στο 94,2% το 2014, έναντι 94,8% το 2013. Όσον αφορά τα ταξίδια για προσωπικούς λόγους, σημειώνεται ότι τη μεγαλύτερη συμμετοχή στο σύνολο των δαπανών έχουν τα ταξίδια αναψυχής (2014: 84,3%, 2013: 84,4%), ενώ τα ταξίδια για επίσκεψη σε συγγενείς/οικογένεια αντιστοιχούν στο 3,8% του συνόλου, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 25,1% σε σχέση το 2013. Η αύξηση των εισπράξεων των ταξιδιών για προσωπικούς λόγους κατά 9,5% οφείλεται κυρίως στην αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων από τα ταξίδια αναψυχής κατά 1.032 εκατ. ευρώ ή 10,1%. Επίσης, αύξηση κατά 45,6% παρουσίασαν τα ταξίδια για λόγους υγείας και διαμορφώθηκαν στα 30 εκατ. ευρώ. Τέλος, οι εισπράξεις από ταξίδια για επαγγελματικούς λόγους παρουσίασαν αύξηση κατά 22,4%, γεγονός που είχε θετική επίδραση στη συμμετοχή τους στο σύνολο των εισπράξεων (2014: 5,8%, 2013: 5,2%).
Εισερχόμενη Ταξιδιωτική Κίνηση
Όπως προαναφέρθηκε, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση το 2014 αυξήθηκε κατά 20,7% και διαμορφώθηκε στις 24.272 χιλ. ταξιδιώτες, έναντι 20.111 χιλ. ταξιδιωτών το 2013. Στη διαμόρφωση της ταξιδιωτικής κίνησης συνέβαλαν οι χώρες της ΕΕ των 28 με συμμετοχή 54,6% και οι λοιπές χώρες εκτός της ΕΕ των 28 με συμμετοχή 36,2% (1). Το επισκοπούμενο έτος, η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ΕΕ των 28 αυξήθηκε κατά 25,9% σε σύγκριση με το 2013. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται, πρωτίστως, στην αύξηση των αφίξεων από τις χώρες της ΕΕ των 28 εκτός της ζώνης του ευρώ κατά 40,0%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στις 5.851 χιλ. ταξιδιώτες και, δευτερευόντως, στην αύξηση των αφίξεων ταξιδιωτών από τις χώρες της ζώνης του ευρώ κατά 16,6%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στις 7.399 χιλ. ταξιδιώτες. Επίσης, οι αφίξεις από τις λοιπές χώρες εκτός της ΕΕ των 28 παρουσίασαν αύξηση κατά 18,8%.
Ειδικότερα, αύξηση κατά 8,5% και 27,0% εμφανίζουν οι αφίξεις από τη Γερμανία και τη Γαλλία αντιστοίχως. Οι αφίξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκαν κατά 13,2% και διαμορφώθηκαν στις 2.090 χιλ. ταξιδιώτες. Τέλος, από τις λοιπές χώρες εκτός της ΕΕ των 28, οι αφίξεις από τη Ρωσία παρουσίασαν μείωση κατά 7,6% και διαμορφώθηκαν στις 1.250 χιλ. ταξιδιώτες, ενώ οι αφίξεις από τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 26,9% και διαμορφώθηκαν στις 592 χιλ. ταξιδιώτες.
Διανυκτερεύσεις
Οι διανυκτερεύσεις ταξιδιωτών στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν στις 186.928 χιλ. το 2014 έναντι 162.918 χιλ. το 2013, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 14,7%. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην αύξηση κατά 16,7% των διανυκτερεύσεων των κατοίκων χωρών της ΕΕ των 28 και στην παράλληλη αύξηση κατά 12,7% των διανυκτερεύσεων των κατοίκων χωρών εκτός της ΕΕ των 28. Η αύξηση των διανυκτερεύσεων των κατοίκων χωρών της ΕΕ των 28 είναι αποτέλεσμα της αύξησης κατά 27,6% των διανυκτερεύσεων από τις χώρες της ΕΕ των 28 εκτός της ζώνης του ευρώ, καθώς και της αύξησης κατά 11,2% των διανυκτερεύσεων από τις χώρες της ζώνης του ευρώ. Αύξηση παρουσιάζουν οι διανυκτερεύσεις από τη Γερμανία κατά 4,7% και από τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο κατά 27,0% και 9,9% αντίστοιχα. Από τις λοιπές χώρες εκτός της ΕΕ των 28, μείωση παρουσίασαν οι διανυκτερεύσεις από τη Ρωσία κατά 8,4%, ενώ αυτές από τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 19,9%.
Κρουαζιέρες
H Τράπεζα της Ελλάδος διεξάγει από το 2012 συμπληρωματική έρευνα στον τομέα της κρουαζιέρας, με σκοπό τον εμπλουτισμό των στατιστικών στοιχείων, που αντλούνται από την Έρευνα Συνόρων (2). Ακολουθώντας την παγιωμένη πλέον μεθοδολογία, για το 2014 συνελέγησαν λεπτομερή στοιχεία από 16 λιμένες της χώρας, τα οποία συγκέντρωσαν το 85,1% των συνολικών αφίξεων κρουαζιερόπλοιων.
Το 2014 κατεγράφησαν 3.858 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων (2013: 4.285 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων), με 4.918 χιλ. εξόδους επιβατών έναντι 5.554 εξόδων επιβατών το 2013. Σημειώνεται ότι, για τα στοιχεία που προέρχονται από τη συμπληρωματική έρευνα κρουαζιέρας, δεν είναι δυνατή επί του παρόντος η κατανομή των ταξιδιωτών ανά εθνικότητα. Από τη συμπληρωματική έρευνα προέκυψε ότι το 91,5% των επισκεπτών ήταν διερχόμενοι επισκέπτες, οι οποίοι κατά μέσο όρο πραγματοποίησαν 2,1 στάσεις σε ελληνικά λιμάνια, αντί 2,3 που είχαν πραγματοποιήσει το 2013.
Το 2014 οι συνολικές εισπράξεις από ταξιδιώτες κρουαζιέρας μειώθηκαν κατά 14,5% σε σύγκριση με το 2013 και ανήλθαν στα 457 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 69 εκατ. ευρώ συμπεριλαμβάνονταν στα καταγραφόμενα στοιχεία από την Έρευνα Συνόρων (3), καθώς αφορούσαν ταξιδιώτες που αναχώρησαν από την Ελλάδα (last-port), ενώ 388 εκατ. ευρώ αντιπροσωπεύουν πρόσθετα έσοδα που καταγράφονται στη συμπληρωματική έρευνα.
Στο Διάγραμμα 7 παρουσιάζεται η κατανομή των συνολικών εισπράξεων κρουαζιέρας ανά λιμάνι προορισμού. Το κυριότερο λιμάνι από πλευράς εισπράξεων κρουαζιέρας είναι το λιμάνι του Πειραιά, με συμμετοχή 38,9% επί του συνόλου. Ακολουθούν το λιμάνι της Κέρκυρας και το λιμάνι της Σαντορίνης με 14,7% και 9,6% των εισπράξεων αντίστοιχα. Οι επτά σημαντικότεροι λιμένες αφίξεως κρουαζιερόπλοιων καλύπτουν το 89,1% των συνολικών εισπράξεων από κρουαζιέρες και το 86,0% των συνολικών αφίξεων επιβατών.
Οι συνολικοί επισκέπτες κρουαζιέρας για το 2014 εκτιμώνται σε 2.397 χιλ. ταξιδιώτες, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 0,9% σε σχέση το 2013, ενώ οι συνολικές διανυκτερεύσεις που πραγματοποίησαν εκτός κρουαζιερόπλοιων εκτιμώνται σε 3.506 χιλ., εμφανίζοντας μείωση κατά 18,2%. Σημειώνεται ότι η μείωση των αφίξεων κρουαζιερόπλοιων και η υποχώρηση του αριθμού και των εξόδων από τα κρουαζιερόπλοια των διερχόμενων επισκεπτών επηρέασε αρνητικά τη διαμόρφωση των εισπράξεων από κρουαζιέρα, παρόλο που ο αριθμός των αφικνούμενων ταξιδιωτών παρουσίασε μικρή ανοδική τάση.
1) Το υπόλοιπο 9,2% αντιστοιχεί στα ποσά για τις κρουαζιέρες εκτός της Έρευνας Συνόρων, για τα οποία η κατανομή ανά εθνικότητα δεν είναι ακόμη διαθέσιμη.
2) Αναφορικά με τα συνολικά στατιστικά στοιχεία από κρουαζιέρες, επισημαίνεται ότι αντλούνται από δύο πηγές πληροφόρησης και έρευνας:
α) από την Έρευνα Συνόρων, στην οποία καταγράφονται οι ταξιδιώτες κρουαζιέρας που αναχώρησαν από κάποια πύλη εξόδου της χώρας (αεροδρόμιο, οδικό σταθμό ή λιμάνι). Σε αυτή την περίπτωση, τα στατιστικά στοιχεία από κρουαζιέρες ενσωματώνονται στα συνολικά στοιχεία που εκτιμώνται από την Έρευνα Συνόρων.
β) από συμπληρωματική έρευνα που άρχισε να διεξάγει η Τράπεζα της Ελλάδος το 2012, με βάση διοικητικά στοιχεία, στην οποία καταγράφονται οι υπόλοιποι ταξιδιώτες κρουαζιέρας και διακρίνονται σε τρεις κύριες κατηγορίες: (α) ταξιδιώτες με ελληνικό λιμάνι επιβίβασης (home-port) για την πραγματοποίηση της κρουαζιέρας, (β) ταξιδιώτες με ελληνικό λιμάνι αποβίβασης (last-port) και γ) στους διερχόμενους (transit) ταξιδιώτες, οι οποίοι πραγματοποιούν μόνο στάσεις σε ελληνικά λιμάνια.
3) Λόγω εφαρμογής διαφορετικής μεθοδολογίας κατά το 2012, πιλοτικό έτος συλλογής των στοιχείων, η κατανομή των εισπράξεων κρουαζιέρας στα ήδη καταγραφόμενα στοιχεία από την Έρευνα Συνόρων και σε αυτά που καταγράφονται από την συμπληρωματική έρευνα δεν είναι απολύτως συγκρίσιμη με την αντίστοιχη των επόμενων ετών.
