του Χάρη Ντιγριντάκη
Η τροχοδρόμηση της υλοποίησης της βαριάς ατζέντας έργων που δρομολογεί το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών αναντίρρητα αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα της κυβέρνησης.
Τούτο άλλωστε ευκόλως τεκμαίρεται αν διαπιστώσει κάποιος ότι το αναπτυξιακό σχέδιο για την Ελλάδα του 2030 περιλαμβάνει 188 κομβικού χαρακτήρα έργα, συνολικού προϋπολογισμού 27,6 δισ. ευρώ.
Τούτων δοθέντων στις ράγες αυτές τοποθετείται -στο λυκαυγές της νέας κυβέρνησης- εν πρώτοις η ολοκλήρωση των μεγάλων έργων που έχουν δημοπρατηθεί τα τελευταία 3-4 έτη, συνολικής δαπάνης 14-15 δισ. ευρώ, αλλά και η ομαλή προώθηση και τελεσφόρηση διαγωνιστικών διαδικασιών σε ένα μέτωπο υποδομών που ξεπερνά τα 10 δισ. ευρώ (επεκτάσεις Αττικής Οδού, παραχώρηση ΒΟΑΚ, σιδηροδρομικά ανταγωνιστικού διαλόγου, ΣΔΙΤ ΟΣΕ και πλήθος άλλων έργων σε δρόμους, φράγματα, κτήρια κ.α.).
Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Χρήστος Σταϊκούρας, έχει βρει ήδη μεγάλο αριθμό υπό δημοπράτηση έργων δίδοντας σαφές στίγμα τονίζοντας ότι: «Στον πυρήνα της στρατηγικής στόχευσής μας είναι η αποτελεσματική προώθηση των εν εξελίξει έργων και ο ρεαλιστικός σχεδιασμός νέας δέσμης έργων».
Η επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη προχθές στο υπουργείο Υποδομών μόνο συμβολική δεν ήταν δεδομένου ότι το εν λόγω πλέγμα έργων θα αλλάξει σημαντικά την εικόνα της χώρας.
Τα έργα «σημαίες»
Ο κ. Σταϊκούρας έχει βάλει στην κορωνίδα της λίστας την υλοποίηση εμβληματικών έργων υποδομής «ώστε η Ελλάδα να συνδέει και να ενώνει, να μην αποκλείει, ούτε να απομακρύνει», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε.
Στην κατεύθυνση αυτή είναι το ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, προϋπολογισμού άνω των 2 δισ. ευρώ (αναμένεται να εξυπηρετεί, εντός του 2024, περίπου 300.000 μετακινούμενους συμπατριώτες μας ημερησίως, εκτιμάται ότι μέχρι το τέλος του 2023, θα έχει οριστικοποιηθεί και η τελική χάραξη των νέων επεκτάσεών του, ώστε η ωρίμανση της δημοπράτησης της – κατά προτεραιότητα – επέκτασης προς τα βορειοδυτικά να προχωρήσει μέσα στην τετραετία που ξεκινάει, ενώ σύντομα, μετά την παράδοση του βασικού έργου, θα παραδοθεί σε λειτουργία και η επέκταση προς Καλαμαριά), ο ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Ε-65 (στο σύνολό του αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέσα στην τετραετία, ενώ το τμήμα Λαμία – Ξυνιάδα εκτιμάται ότι θα παραδοθεί έως τις αρχές του 2024), ο ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΣ ΠΑΤΡΑ – ΠΥΡΓΟΣ (οι εργασίες ξεκίνησαν, τον Μάρτιο του 2022, και έχει σημειώσει πρόοδος υλοποίησης άνω του 15%, το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025), η ΟΔΙΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ ΑΚΤΙΟ – ΑΜΒΡΑΚΙΑ (αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2023, τον ΒΟΡΕΙΟ ΟΔΙΚΟ ΑΞΟΝΑ ΚΡΗΤΗΣ (τα πρώτα εργοτάξια εγκαταστάθηκαν μέσα στο 2022, όλα τα μέτωπα θα έχουν ανοίξει εντός του 2024, το τμήμα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος και το Χερσόνησος – Νεάπολη έχουν συμβασιοποιηθεί, εντός της τετραετίας αναμένεται να ολοκληρωθεί η κατασκευή τους, στο μεταξύ, θα δρομολογηθεί και η κατασκευή του τμήματος Χανιά – Χερσόνησος), τη Γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας (είναι σε εξέλιξη οι πρόδρομες εργασίες, και η πρόοδος είναι σχεδόν στο 50%, ο πρώτος μετροπόντικας έχει ήδη διανύσει τα πρώτα 30 μέτρα, και είναι σε φάση συστηματοποίησης της εκσκαφής, ο δεύτερος είναι ήδη στην Ελλάδα και αναμένεται να ξεκινήσει το φθινόπωρο) κ.α..
Η «λίστα» projects – διαγωνισμών
Επίσης υλοποιούνται έργα όπως το αεροδρόμιο στο Καστέλι Ηρακλείου, το flyover στην Περιφερειακή Θεσσαλονίκης, το οδικό έργο ΣΔΙΤ Καλαμάτα-Μεθώνη, η παράκαμψη Χαλκίδας και το Μπράλος-Άμφισσα, η επέκταση της Λ. Κύμης είναι ανάμεσα στα εμβληματικά που πρέπει να τελειώσουν ή να προχωρήσουν.
Προφανώς, έπεται πλήθος διαγωνισμών άνω των 10 δισ. ευρώ, αν συνυπολογιστεί η μεγάλη Παραχώρηση του ΒΟΑΚ (Χανιά – Ηράκλειο, σχεδόν 1,7 δισ. ευρώ), οι επεκτάσεις της Αττικής Οδού (σχεδόν 1,5 – 2 δισ. ευρώ), επεκτάσεις του Μετρό στην Αθήνα (π.χ. προς Ιλιον, άνω των 550 εκατ. ευρώ, αλλά και οι νέες «γραμμές»), οδικά ΣΔΙΤ στη Βόρεια Ελλάδα, το νέο κτίριο της Γενικής Γραμματείας Υποδομών στην Πειραιώς, τα Δικαστικά Μέγαρα σε Βόρεια Ελλάδα, Κεντρική Ελλάδα, Κρήτη, τα 13 Περιφερειακά Κέντρα Πολιτικής Προστασίας, τα 5 αστυνομικά μέγαρα, τα Φράγματα Τσικνιά στη Λέσβο, Ταυρωνίτη, Ενιπέα, Μπραμιανού, έργα ύδρευσης σε Κέρκυρα, Πρέβεζα – Λευκάδα και ουκ ολίγα ακόμα.
Σημειώνεται ότι το υπουργείο οφείλει να αποφασίσει για την επόμενη ημέρα διαγωνισμών που «ναυάγησαν» ή έχουν «παγώσει», όπως το φράγμα Χαβρία Θεσσαλονίκης, το Ιωάννινα – Κακκαβιά, το Μακρακώμη-Τυμφρηστός.
Σημαντικά είναι τα θέματα της ολοκλήρωσης των σιδηροδρομικών συστημάτων για την λειτουργία των σιδηροδρομικών γραμμών του δικτύου της χώρας αλλά και το ποια θα είναι η νέα μέρα της λειτουργίας του σιδηρόδρομου.
Στα μεγάλα θέματα είναι και ο εκσυγχρονισμός των κεντρικών σιδηροδρομικών σταθμών σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Λάρισα, η προμήθεια νέων τρένων, η σχέση με την Hellenic Train κ.α.
Στις σιδηροδρομικές μεταφορές μεγάλης σπουδαιότητας είναι ο ώριμος διαγωνισμός για το Θριάσιο ΙΙ στο οποίο ανάδοχο είναι το σχήμα Hellenic Train-Damco, η λειτουργία του Θριάσιο Ι, η έναρξη διαγωνισμού για το logistics park στο πρώην στρατόπεδο Γκόνου στη Θεσσαλονίκη κ.α.
Μεγάλο θέμα αποτελεί για το υπουργείο και η έναρξη ενός έργου με ιστορία 25 ετών για τον νέο κεντρικό σταθμό των ΚΤΕΛ στον Ελαιώνα. Πρόσφατα ολοκληρώθηκε η περιβαλλοντική μελέτη του έργου και ο διαγωνισμός παραχώρησης δείχνει να είναι προ των πυλών.
Παράλληλα τρέχουν τα θέματα για την μεταφορά των διαμεταφορέων από τον Βοτανικό στη Φυλή, την επέκταση του αεροδρομίου της Αθήνας κ.λ.π.
ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΣ
Με τον σιδηροδρομικό κόσμο να συνεχίζει να βρίσκεται αρνητικά στο επίκεντρο, με νωπές τις μνήμες από το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών, στην κατασκευαστική αγορά αναμένουν εξελίξεις σε ένα άλλο μέτωπο, που σχετίζεται με την πρόοδο της διαγωνιστικής διαδικασίας των 6 έργων συνολικού ύψους 4,5 δισ. ευρώ που προωθούνται μέσω ανταγωνιστικού διαλόγου.
Ποια είναι τα 6 έργα
Να επαναλάβουμε ότι πρόκειται για τα παρακάτω έξι έργα που θα ενώσουν βασικά λιμάνια της Ελλάδας με το σιδηροδρομικό δίκτυο (του ανταγωνιστικού διαλόγου):
i. ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΜΕ ΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ-ETCS ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ-ΟΡΜΕΝΙΟ (ύψους 1,07 δισ. ευρώ).
ii. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΝΕΑΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ – ΤΟΞΟΤΕΣ (προϋπολογισμού 1,68 δισ. ευρώ).
iii. ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥ 6ου ΠΡΟΒΛΗΤΑ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΟΥ ΔΥΤΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (ύψους 53,4 εκατ. ευρώ).
iv. ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΔΙΠΛΗΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΚΙΑΤΟ – ΠΑΤΡΑ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΡΙΟ – ΝΕΟΣ ΛΙΜΕΝΑΣ ΠΑΤΡΩΝ (προϋπολογισμού 476,5 εκατ. ευρώ).
v. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΝΕΑΣ ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΗΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΗΣ ΡΑΦΗΝΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΡΑΦΗΝΑΣ ΜΕ ΤΟ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟ (ύψους 308,6 εκατ. ευρώ).
vi. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΝΕΑΣ ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΗΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΜΒΟ ΚΟΡΩΠΙΟΥ ΕΩΣ ΤΟ ΛΑΥΡΙΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΛΙΜΕΝΑ ΛΑΥΡΙΟΥ (στα 390,5 εκατ. ευρώ).
Τα έργα συνδέουν τους λιμένες της Πάτρας, του Λαυρίου, της Ραφήνας, της Θεσσαλονίκης, της Καβάλας και της Αλεξανδρούπολης με το τρένο και ενισχύουν τη διασυνοριακή σιδηροδρομική σύνδεση με την υπόλοιπη νοτιοανατολική Ευρώπη.
Στο σύνολο τους συνιστούν έργα με σημαντικό αναπτυξιακό αποτύπωμα για τη χώρα μας, που αναβαθμίζουν την ανταγωνιστικότητα των λιμένων και της ελληνικής οικονομίας.Στην παρούσα φάση, και σε σχέση με το «πακέτο» των 6 διαγωνισμών, είναι εν εξελίξει η διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου, που έχει σε έναν βαθμό καθυστερήσει, με σχετικές πληροφορίες να αναφέρουν ότι για κάποια από τα έργα έχει επί της ουσίας δοθεί το «πράσινο φως» από τον σύμβουλο της ΕΡΓΟΣΕ (OBERMEYER) για τα σχετικά παραδοτέα από πλευράς των κοινοπραξιών, δηλαδή τις ΑΒΑΞ – Alstom, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – INTRAKAT, ΕΛΛΑΚΤΩΡ (ΑΚΤΩΡ) – Μυτιληναίος, ενώ για τα υπόλοιπα ολοκληρώνεται ο κύκλος διαλόγου προσεχώς.
Ειδικότερα, κατά πληροφορίες είναι ωριμότερες οι διαδικασίες για το έργο που θα «οδηγήσει» το τρένο έως το λιμάνι της Πάτρας, καθώς και για τα δύο της Αττικής (προεκτάσεις προς Λαύριο και Ραφήνα). Για αυτά τα 3 ίσως κηρυχθεί το πέρας του διαλόγου ακόμα και εντός καλοκαιριού. Για τα δύο του Βορρά (Θεσσαλονίκη – Τοξότες και Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο) κατά τα φαινόμενα αν και επίσης προχωρούν οι διαδικασίες, ενδέχεται το πέρας του ανταγωνιστικού διαλόγου να κηρυχθεί τον Σεπτέμβριο.
Τα οφέλη του ανταγωνιστικού διαλόγου
Σχετικά με τον ανταγωνιστικό διάλογο, βάσει του οποίου τα έργα θα γίνονται με μια εργολαβία και το έργο θα παραδίδεται «με το κλειδί στο χέρι», όπως έχουμε πολλές φορές αναφέρει, στο στάδιο αυτό, θα διερευνηθούν οι βασικές τεχνικές, χρηματοοικονομικές και νομικές παράμετροι των έργων σε συνεργασία με τους υποψήφιους αναδόχους, με στόχο τον καθορισμό των βέλτιστων λύσεων για την επιτυχή υλοποίηση τους.
Η εκπόνηση των απαιτούμενων οριστικών μελετών θα ολοκληρωθεί από τον Ανάδοχο του κάθε έργου, ο οποίος θα προκύψει από την διαγωνιστική διαδικασία.
