Ταξίδι στο μύθο. Περιήγηση στα «μονοπάτια» της ιστορίας, παρέα με τους Φράγκους, τους Βυζαντινούς, τους Ενετούς και τους Τούρκους. Αναπόληση των περασμένων χρόνων μαζί με αυτοκράτορες, βασιλιάδες, δόγηδες και σουλτάνους, που την ποθούσαν. Ανάβαση στα καλντερίμια και τις λαξευμένες από το χρόνο πέτρες, όπου κυλά, θαρρείς από μόνο του, το κουβάρι της ιστορίας. Και όλα αυτά συντροφιά με την «Εαρινή συμφωνία» και τη «Σονάτα του σεληνόφωτος» του Γιάννη Ρίτσου. Αυτή είναι η Μονεμβασιά.
Εκπεφρασμένος πόθος των μεγαλύτερων αυτοκρατοριών σε όλο τον πλανήτη, φυσικό φρούριο και αναλλοίωτος εδώ και χιλιάδες χρόνια, ο βράχος της Μονεμβασιάς δημιουργήθηκε το 375 μ.Χ. από μια σεισμική δόνηση στα νοτιοανατολικά της σημερινής Λακωνίας, η οποία απέκοψε τη χερσόνησο, γνωστή ως «Άκρα Μινώα».
Το όνομά της προέρχεται από τις λέξεις «Μόνη» και «Έμβασις». Πράγματι, η Μονεμβασιά είναι μια καστροπολιτεία που μπορεί να τη προσεγγίσει κανείς από ένα μόνο σημείο, τη στενή λωρίδα γης που συνδέει το βράχο με την ανατολική ακτή της Λακωνίας.
Το «Γιβραλτάρ της Ανατολής», όπως αποκαλείται – αφού η Μονεμβασιά είναι, σε σμίκρυνση, πανομοιότυπη με τον βράχο του Γιβραλτάρ – πέρασε «από σαράντα κύματα» στο πέρασμα των χρόνων και αποτελεί, σήμερα, έναν ιδανικό προορισμό για όσους θέλουν να ξεφύγουν από τη δίνη της καθημερινότητας και να μεταφερθούν σε έναν ειδυλλιακό και ρομαντικό τόπο.
Η Επάνω Πόλη, κτισμένη στο πλάτωμα της κορυφής του βράχου και η Κάτω Πόλη, στη βάση της νοτιοανατολικής πλευράς, αποτελούν τους δύο οικισμούς της καστροπολιτείας, οι οποίοι στο παρελθόν ήταν κλεισμένοι μέσα στα γερά τείχη του κάστρου και επικοινωνούσαν μεταξύ τους με μια προφυλαγμένη σκάλα λαξεμένη στο βράχο.
Έξω από το κάστρο αναπτύσσεται ο νέος οικισμός της Μονεμβασιάς, ο οποίος τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη.
Ανεξίτηλο το στίγμα του στη Μονεμβασιά έχει αφήσει ο μεγάλος μας ποιητής Γιάννης Ρίτσος, ο οποίος γεννήθηκε εκεί το 1909. Ο επισκέπτης σήμερα μπορεί να επισκεφτεί το πατρικό του σπίτι αλλά και τον τάφο του.
«Κυρά Μονοβασιά μου, πέτρινο καράβι μου. Χιλιάδες οι φλόκοι σου και τα πανιά σου. Κι όλο ασάλευτη μένεις να με αρμενίζεις μες στην οικουμένη», έγραψε ο ίδιος για τη γενέτειρά του, που τον ενέπνευσε και την ύμνησε.
Τι θα δείτε
Φτάνοντας στη νέα πόλη της Μονεμβασιάς, λίγο πριν τη Γέφυρα, μπορείτε να αφήσετε το αυτοκίνητό σας και να κάνετε έναν περίπατο που σίγουρα θα απολαύσετε.
Η περιήγηση στα σοκάκια της καστροπολιτείας αρχικά θα σας φανεί δαιδαλώδης, μιας και κτίστηκε σε μία εποχή όπου η πειρατεία ανθούσε και κατασκευάστηκε με τέτοιον τρόπο ώστε να κερδίζουν χρόνο οι κάτοικοι για την οργάνωση του αμυντικού μηχανισμού.
Ο Ναός της Αγίας Σοφίας –μικρογραφία της ξακουστής εκκλησίας στην Κωνσταντινούπολη– είναι το μοναδικό μνημείο που σώζεται στην Επάνω Πόλη. Οι τοιχογραφίες της είναι θαυμάσιες, ενώ η θέα στο Μυρτώο πέλαγος από την κορυφή του κάστρου, σε υψόμετρο 300 μέτρων από τη θάλασσα, κόβει την ανάσα.
Στην Κάτω Πόλη ο επισκέπτης μεταφέρεται στον Μεσαίωνα. Ψηλά πετρόκτιστα σπίτια, στενά πλακόστρωτα δρομάκια και βυζαντινές εκκλησίες συνθέτουν μια ειδυλλιακή ατμόσφαιρα.
Στην κεντρική πλατεία της Κάτω Πόλης, τη «Μεγάλη Τάπια», βρίσκεται το κανόνι, ανάμεσα στο Μουσείο και στον ιερό ναό του Ελκόμενου Χριστού. Κάτω από την πλατεία ο επισκέπτης θα ανακαλύψει το Πορτέλο, τη μοναδική έξοδο προς τη θάλασσα.
Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε το σπίτι του Γιάννη Ρίτσου με τη προτομή του να δεσπόζει στον εξωτερικό χώρο, σημείο αναφοράς για τη Μονεμβασιά.
Πού θα μείνετε
• «Kinsterna Hotel & Spa», Άγιος Στέφανος, τηλ. 27320-66300.
• «Apartments Hotel & Studios, Xifoupolis», Ξιφιάς, τηλ. 27320-66452.
• «Ardamis Traditional Guesthouses», Κάστρο Μονεμβασιάς, τηλ. 27320-61887.
Πού θα φάτε
• «Τ’ Ακρογιάλι», Μονεμβασιά τηλ. 27320-61056,
• «Το Κανόνι», Κάστρο Μονεμβασίας, τηλ 27320-61732
• «Ματούλα», Κάστρο Μονεμβασιάς, τηλ. 27320-61660
Info
• Η Μονεμβασιά απέχει από την Αθήνα 320 χλμ. και μπορείτε να πάτε με το αυτοκίνητό σας, με ιπτάμενα δελφίνια ή ferry boat από τον Πειραιά αλλά και με τα ΚΤΕΛ που εκτελούν συχνά δρομολόγια.
• Το αυτοκίνητο στη Μονεμβασία δεν θα σας φανεί ιδιαίτερα χρήσιμο. Στην Παλιά Πόλη δεν κυκλοφορούν τροχοφόρα, ούτε καν δίτροχα, αλλά και το παρκάρισμα δεν είναι εύκολη υπόθεση!
Tips
• Οι καλύτερες εποχές για να επισκεφτείτε τη Μονεμβασία είναι το φθινόπωρο και η άνοιξη, καθώς ο «γλυκός» καιρός θα είναι ο καλύτερος «σύμμαχός» σας για την περιήγηση στο κάστρο. Οι παραλίες της όμως, αν και είναι πολύ καθαρές, δεν αποτελούν το πιο δυνατό της σημείο.
• Μη παραλείψετε να δοκιμάσετε τα διάσημα αμυγδαλωτά της Μονεμβασιάς που παράγονται ακόμα και σήμερα από παραδοσιακά εργαστήρια, καθώς επίσης και τα ραφιόλια ή σκαλτσούνια, τις φλογέρες, τον διάσημο σαμουσά, τις δίπλες και τα μελιτίνια. Είναι μοναδικα!
• Δοκιμάστε τα υπέροχα τοπικά κρασιά. Ο περίφημος οίνος «Μαλβάζια» δεν καλλιεργείται σήμερα στη Μονεμβασιά (Μαλβάζια) αλλά τα κρασιά παραγωγής Μονεμβασιάς είναι εξαίρετα.
• Αν είστε «εκδρομικός τύπος» αξίζει να αποτολμήσετε μία επίσκεψη στην ξακουστή για τις ανεπανάληπτες αμμουδιές της Ελαφόνησο, το γραφικό Γύθειο, αλλά και το μοναδικό Σπήλαιο του Δυρού.
Κατερίνα Φωτοπούλου
