Δύο εβδομάδες πριν από τον πρώτο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών στην Ελλάδα, ο προεκλογικός πυρετός βρίσκεται στα ύψη. Σε μια εποχή που το αναπτυξιακό πρόβλημα και η πολιτική απαξίωση βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, οι τοπικές κοινωνίες καλούνται να αποφασίσουν για το μέλλον της πόλη τους. Σημαντικό ρόλο σε αυτό διαδραματίζει και η κοινωνία των πολιτών, η οποία μπορεί να βοηθήσει στην προώθηση του δημόσιου διαλόγου για την ανάληψη πρωτοβουλιών που θα αλλάξουν το βιώσιμο μέλλον μιας πόλης.
Κοινωνία των πολιτών εν δράσει
Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η δράση της ομάδας «Θεσσαλονίκη Αλλιώς», η οποία έχει θέσει εξαρχής ως σκοπό να δημιουργήσει και να προωθήσει μία «αλλιώτικη» εικόνα για την πόλη της Θεσσαλονίκης. Η ιδέα της δράσης προέκυψε το 2010 μέσω ενός διαφορετικού εορτασμού, για τα είκοσι χρόνια του free press περιοδικού parallaxi. Μέχρι σήμερα, με 31 δράσεις καινοτόμου χαρακτήρα, όπως αρχιτεκτονικά projects, πολιτιστικές και περιβαλλοντικές παρεμβάσεις, προώθηση καλών πρακτικών, μία δημιουργική ομάδα ανθρώπων από διαφορετικούς χώρους με τη βοήθεια εκατοντάδων εθελοντών επεμβαίνει στα μικρά και μεγάλα προβλήματα της πόλης, από το λιμάνι και το δάσος μέχρι το Κρατικό Ωδείο και τις κατεστραμμένες γέφυρες.
«Αποφασίσαμε να περάσουμε από τη δυσαρέσκεια, την κριτική και τις προτάσεις ουτοπικών πραγμάτων σε επίπεδο κειμένων, στη δράση. Βασικός σκοπός ήταν η συνέργεια, κάτι που λείπει αρκετά από την πόλη. Μάθαμε να συλλειτουργούμε σε συνεργασία με φορείς, δήμους αλλά και μικρές ακτιβιστικές οργανώσεις», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Γιώργος Τούλας υπεύθυνος της ομάδας «Θεσσαλονίκη Αλλιώς». Μία τέτοια δράση αποτέλεσε η διοργάνωση του συνεδρίου «Μία πόλη από το μέλλον» στο Ολύμπιον, με παρουσίαση αντίστοιχων δράσεων από το εξωτερικό που θα μπορούσαν να αποτελέσουν παραδείγματα εφαρμογής στην πόλη της Θεσσαλονίκης.
Το παράδειγμα του HafenCity στο Αμβούργο
Η ανακατασκευή του λιμανιού του Αμβούργου αποτελεί ίσως το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα ριζικής ανάπλασης ενός νευραλγικού κομματιού μιας πόλης στην Ευρώπη. Αποτελεί το σημαντικότερο πεδίο επαγγελματικής δραστηριότητας στην πόλη με 150.000 εργαζομένους. Το project ξεκίνησε το 2001 και κατόρθωσε να αναμορφώσει το λιμάνι αυξάνοντας το δίκτυο εμπορικών συναλλαγών με τις γειτονικές χώρες και μετασχηματίζοντας την οικονομία αλλά και την καθημερινή ζωή των κατοίκων πόλης: «Αποτέλεσε ένα οικονομικό master plan το οποίο όμως συνδύασε το σεβασμό στο δημόσιο χώρο και τον ‘παράγοντα άνθρωπο’. Δεν στοχεύσαμε μόνο στην οικονομική ανάπτυξη και σε ένα χώρο μόνο με γραφεία και υπηρεσίες, αλλά επιδιώξαμε και επιτύχαμε μία ‘μείξη’ με το πανεπιστήμιο και τις υπόλοιπες κοινωνικές δραστηριότητες της πόλης», επισήμανε ο κ. Γκούναρ Ούλνταλ, ένας εκ των ομιλητών του συνεδρίου, πρώην σύμβουλος για τις οικονομικές υποθέσεις της πόλης του Αμβούργου, ο οποίος πρωτοστάτησε στη δημιουργία του Hafencity.
«Η επιφάνεια στην οποία χτίστηκε το HafenCity αποτελούσε περιουσία του δήμου του Αμβούργου, μέρος της οποίας παραχωρήθηκε σε ιδιώτες. Αφήσαμε τις βασικές υποδομές του λιμανιού και τις αποθήκες στον έλεγχο του δήμου και με τα χρήματα που αποκομίσαμε από τις ιδιωτικοποιήσεις καταφέραμε να κατασκευάσουμε τα απαραίτητα έργα υποδομής, όπως γέφυρες και διάνοιξη δρόμων», τόνισε ο κ. Ούλνταλ. «Δεν υπήρξε καμία χρηματοδότηση από την κεντρική διοίκηση, αλλά σύμπραξη του δήμου με τον ιδιωτικό τομέα. Εξάλλου ένα τέτοιο έργο δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί με μόνη τη χρηματοδότηση από το δημόσιο κορβανά».
