Της Εύας Οικονομάκη
Σοβαρά προβλήματα βιωσιμότητας έχει προκαλέσει η υγειονομική κρίση στις επιχειρήσεις του τουρισμού, με τα ξενοδοχεία σε όλη τη χώρα να βρίσκονται πλέον σε συνθήκες μηδενικής ρευστότητας και τους παράγοντες του κλάδου να ανησυχούν ότι η έλλειψη οικονομικών πόρων θα οδηγήσει τους δείκτες των «κόκκινων» δανείων, τα οποία την άνοιξη υπολογίζονταν σε 3 δισ. ευρώ, σε περαιτέρω επιδείνωση το επόμενο χρονικό διάστημα.
«Tα “κόκκινα” δάνεια αποτελούν ένα μεγάλο πρόβλημα για τον τουρισμό. Πριν ακόμα την έλευση της πανδημίας, δηλαδή πριν από τοn Μάρτιο, το 1 στα 3 δάνεια των τουριστικών επιχειρήσεων ήταν μη εξυπηρετούμενο. Το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων φτάνει τα 3 δισ. ευρώ, ενώ σε ρύθμιση έχουν μπει δάνεια ύψους 700 εκατ. ευρώ, που είναι άγνωστο σε ποιο βαθμό εξυπηρετούνται λόγω της κρίσης. Είναι εύλογη η ανησυχία που υπάρχει για επιδείνωση των δεικτών στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, αλλά και στο συνολικό ιδιωτικό χρέος των τουριστικών επιχειρήσεων, με δεδομένο ότι ο τουρισμός βρίσκεται στη δίνη της πιο μεγάλης κρίσης που έχει βρεθεί ποτέ», τόνισε ο υφυπουργός Τουρισμού, Μάνος Κόνσολας.
Η στήριξη
Ως «ανάχωμα» στην οικονομία ασφυξία στην οποία έχουν περιέλθει οι τουριστικές επιχειρήσεις λειτουργούν τα χρηματοδοτικά προγράμματα που έχει ενεργοποιήσει η κυβέρνηση, στο πλαίσιο των μέτρων στήριξης των πληγεισών από την πανδημία επιχειρήσεων, με αιχμή την επιστρεπτέα προκαταβολή και το Ταμείο Επιχειρηματικότητας.
Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η πρόθεση όλων των τραπεζών να παρατείνουν μέχρι το τέλος του 2021 την αναστολή καταβολής δόσεων για δάνεια που έχουν λάβει οι επιχειρηματίες του τουρισμού.
Ισχυρή πίεση
Σε μεγαλύτερη πίεση βρίσκονται τα ξενοδοχεία 12μηνης λειτουργίας, τα οποία καλούνται να αντιμετωπίσουν 5 μήνες μηδενικής τουριστικής κίνησης, καθώς, όπως εκτιμούν παράγοντες του ξενοδοχειακού κλάδου, με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα, το α’ τρίμηνο του 2021 είναι χαμένο τουριστικά.
Την ίδια στιγμή, την ήδη δυσχερή οικονομικά θέση των ξενοδοχειακών μονάδων και την έλλειψη ρευστότητας επιδεινώνει η μη πληρωμή προκαταβολών από τους μεγάλους τουριστικούς πράκτορες, μεγάλο ποσοστό των οποίων κατεύθυνονταν σε επενδυτικά προγράμματα.
«Η “μαύρη” τρύπα στη ρευστότητα του κλάδου είναι τεράστια. Τα εποχικής λειτουργίας κλείνουν με μείον στα ταμεία τους και χωρίς να μπορούν να προσδοκούν σε αυτή τη φάση σε προκαταβολές των tour operators για την επόμενη σεζόν. Τα 12μηνης λειτουργίας που έγραψαν ήδη ζημιές την άνοιξη αφού τα βρήκε σε λειτουργία η αρχή της πανδημίας τώρα έχουν μπροστά τους ένα “μαύρο” χειμώνα χωρίς συνέδρια, εκθέσεις, εκδηλώσεις, city break και με κλιμακούμενα τα μέτρα περιορισμού για να αντιμετωπιστεί το δεύτερο κύμα της πανδημίας. Ο χειμώνας λοιπόν γίνεται υπαρξιακό ζήτημα για το κλάδο», επισημαίνει ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ), Αλέξανδρος Βασιλικός.
«Το ΞΕΕ ήδη από τον Απρίλιο και έχοντας προεξοφλήσει τον δύσκολο χειμώνα άνοιξε με θεσμική ευθύνη όλη τη βεντάλια των μέτρων που πρέπει να ληφθούν για να διασφαλιστεί η επιβίωση του ελληνικού ξενοδοχείου. Ρευστότητα, επιμήκυνση αποπληρωμής υποχρεώσεων και επιδότηση της εργασίας είναι οι τρεις βασικοί πυλώνες για το “χτίσιμο” μιας σταθερής και ασφαλούς “γέφυρας” για τα ξενοδοχεία, τουλάχιστον μέχρι και την άνοιξη του 2021. Με την ελπίδα πως μέχρι τότε η επιστήμη θα έχει αλλάξει παγκοσμίως τα υγειονομικά δεδομένα ώστε να αισιοδοξούμε για τη συνέχεια», συμπληρώνει ο πρόεδρος του ΞΕΕ.
Αναγκαίες οι ρυθμίσεις
Στην κατεύθυνση αυτή, άλλωστε, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων, Γρηγόρης Τάσιος, έχει κάνει λόγο στο παρελθόν για την ανάγκη πολλαπλών ρυθμίσεων για οφειλές προς το δημόσιο (π.χ. 36 δόσεις) και για αναδιάρθρωση δανείων ενόψει του 2021 -έτσι ώστε να αποφευχθεί νέος κύκλος “κόκκινων” δανείων-, με μετάθεση τοκοχρεολυσίων σε ορίζοντα 10 ετών.
Η «εξάρτηση» των ξενοδοχείων από τα δάνεια
Ενδεικτικό της εξάρτησης των ξενοδοχείων από τον τραπεζικό δανεισμό είναι το γεγονός ότι το 41% των επιχειρήσεων έχουν λάβει δάνειο κατά το παρελθόν. Τα υψηλής κατηγορίας ξενοδοχεία είναι εκείνα που έχουν μεγαλύτερη εξάρτηση από τις τράπεζες, με το 72% των μονάδων 5 αστέρων και το 58% των 4άστερων ξενοδοχείων να έχουν λάβει τα περισσότερα δάνεια.
Σύμφωνα, δε, με στοιχεία…
- Το 85,5% των ξενοδόχων έχει ανάγκη να λάβει χρηματοδότηση προκειμένου να καλύψει κάποιο πρόγραμμα ανακαίνισης, ενώ
- το 30,3% απευθύνεται στις τράπεζες για παροχή ρευστότητας προκειμένου να προχωρήσει σε επέκταση της μονάδας του.
- Ανάγκη για κεφάλαια μέσω τραπεζικού δανεισμού έχει το 32,5% των επιχειρηματιών που υλοποιούν μία νέα επένδυση.
- Το 38,1% των ξενοδόχων δανείζονται προκειμένου να αποκτήσουν ρευστότητα, ενώ
- το 19,7% τοποθετεί τα κεφάλαια που έχει δανειστεί για την κάλυψη των υποχρεώσεων που έχουν προκύψει από προηγούμενο δανεισμό.
Χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός ότι το 12,9% των δαπανών που κατευθύνονται σε ανακαινίσεις προέρχεται από δανεισμό, με τον μεγαλύτερο όγκο του προϋπολογισμού να καλύπτεται από διαθέσιμους πόρους (63,8%) και ίδια (28,3) κεφάλαια.
