Tην τελευταία έκδοση της Έκθεσης Συνδεσιμότητας του κλάδου των Αεροδρομίων, που αποτελεί το βασικό βαρόμετρο της αεροπορικής συνδεσιμότητας δημοσίευσε ο ACI Europe.
Η αναφορά βασίζεται στους δείκτες συνδεσιμότητας που αναπτύχθηκαν από την SEO Amsterdam Economics – ολοκληρωμένο και πλήρες εργαλείο για τη μέτρηση και την κατάταξη της συνδεσιμότητας ενός αεροδρομίου.
Η Έκθεση για το 2023 δείχνει ότι η αεροπορική συνδεσιμότητα υστερεί σε σχέση με την ανάκαμψη του επιβατικού όγκου.
Αποκαλύπτει επίσης ότι τα μοτίβα ανάκαμψης μετά τον COVID-19 επηρεάζουν όχι μόνο την αεροπορική αγορά, αλλά και τους επιβάτες και τις κοινότητες για τις οποίες η συνδεσιμότητα εξυπηρετεί ανάγκες κινητικότητας και προσφέρει σημαντικά οικονομικά και κοινωνικά οφέλη.
Αυτά τα μοτίβα ανάκαμψης μετά την επιδημία διαμορφώνουν τις επιδόσεις συνδεσιμότητας τόσο των εθνικών αγορών όσο και των μεμονωμένων αεροδρομίων και οδηγούν σε διαρθρωτικές αλλαγές με σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ άμεσης και έμμεσης συνδεσιμότητας / κόμβου.
Η συνολική αεροπορική συνδεσιμότητα υπολείπεται σε ανάκαμψη τρία χρόνια μετά την έναρξη της πανδημίας
Η συνολική ευρωπαϊκή αεροπορική συνδεσιμότητα εξακολουθεί να είναι μειωμένη κατά 16% σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από την πανδημία (2019). Αυτό σημαίνει ότι οι ταξιδιώτες από τα ευρωπαϊκά αεροδρόμια συνεχίζουν να έχουν λιγότερες επιλογές – ενώ η αύξηση των αεροπορικών ναύλων είναι πάνω από 6 φορές μεγαλύτερη από τον πληθωρισμό των τιμών καταναλωτή.
Σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των εθνικών αγορών
Τα στοιχεία αποκαλύπτουν σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των εθνικών αγορών, που, ουσιαστικά, αντικατοπτρίζουν τη μονιμότητα των προτύπων ανάκαμψης μετά τον COVID-19.
Ειδικότερα, βλέπουμε τη σημασία της ζήτησης για ταξίδια αναψυχής και VFR (επίσκεψη σε φίλους και συγγενείς), την επιλεκτική επέκταση των ultra-LCCs και τη σχετική μείωση των FSC (Full Service Carriers) – μαζί με τον αντίκτυπο του πολέμου στην Ουκρανία:
Μόνο 5 εθνικές αγορές έχουν υπερβεί τα επίπεδα συνδεσιμότητας προ πανδημίας: η Τουρκία (+19%), η Κύπρος (+17%), η Βοσνία-Ερζεγοβίνη (+8%), η Αλβανία (+7%) και η Ελλάδα (+4%).
Μεταξύ των μεγαλύτερων αγορών της ΕΕ+, το Ηνωμένο Βασίλειο (-10%) έχει τις καλύτερες επιδόσεις μαζί με την Ισπανία (-12%), ακολουθούμενη από την Ιταλία (-16%), τη Γαλλία (-17%) και τη Γερμανία (-27%) που έρχεται τελευταία.
Άλλες αγορές της ΕΕ+, όπως η Τσεχία (-44%) και η Φινλανδία (-40%), εξακολουθούν να μην έχουν ανακτήσει το συνολικό τους επίπεδο συνδεσιμότητας.
Ως αποτέλεσμα της εισβολής της Ρωσίας, η Ουκρανία έχει χάσει κάθε εμπορική αεροπορική συνδεσιμότητα, με τον εναέριο χώρο και τα αεροδρόμιά της κλειστά.
Οι διεθνείς κυρώσεις ως απάντηση στον πόλεμο στην Ουκρανία οδήγησαν σε σημαντικές απώλειες στη συνολική αεροπορική συνδεσιμότητα για τη Λευκορωσία (-82%) και σε μικρότερο -αλλά ακόμα σημαντικό- βαθμό για τη Ρωσία (-34%).
Τα μοτίβα ανάκαμψης οδηγούν σε δομικές αλλαγές της αεροπορικής συνδεσιμότητας
Τα ίδια πρότυπα που επηρεάζουν τις αποκλίσεις στις εθνικές αγορές προκαλούν επίσης διαρθρωτικές αλλαγές στην αεροπορική συνδεσιμότητα.
Έτσι βλέπουμε ότι η άμεση συνδεσιμότητα (-4%) έχει σχεδόν ανακάμψει, ενώ η έμμεση συνδεσιμότητα (-22%) και η συνδεσιμότητα κόμβου (-25%) παραμένουν και οι δύο πολύ κάτω από τα προ πανδημίας επίπεδα.
Αυτό αντανακλά το γεγονός ότι οι LCCs (Αεροπορικές Χαμηλού Κόστους) έχουν αυξήσει την άμεση συνδεσιμότητά τους κατά 12% προ-πανδημίας (2019)μ ενώ οι FSCs (Full Service Carriers) έχουν δει την άμεση συνδεσιμότητα τους να μειώνεται κατά 13%. Ωστόσο, οι FSC έχουν προστατεύσει και μάλιστα έχουν αυξήσει το μερίδιό τους στην άμεση συνδεσιμότητα στους κύριους κόμβους τους, στο 66%.
Κωνσταντινούπολη, Άμστερνταμ-Schiphol και Λονδίνο-Heathrow κορυφαίοι κόμβοι
Η Κωνσταντινούπολη αντικατέστησε φέτος το Άμστερνταμ-Schiphol ως το αεροδρόμιο με το υψηλότερο επίπεδο άμεσης συνδεσιμότητας στην Ευρώπη, ανεβαίνοντας από την 5η θέση πριν από την πανδημία.
Ο τουρκικός κόμβος έχει ξεπεράσει το επίπεδο άμεσης συνδεσιμότητας πριν από την πανδημία κατά 9% και το αύξησε κατά 32% τα τελευταία 10 χρόνια – μια απόδοση που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη του δικτύου της Turkish Airlines. Η ακόμη χαμηλή διείσδυση των LCCs στο αεροδρόμιο δείχνει τις σημαντικές δυνατότητές του για περαιτέρω ανάπτυξη και διαφοροποίηση της συνδεσιμότητας.
Η άμεση συνδεσιμότητα του Άμστερνταμ-Schiphol είναι στο -8% σε σύγκριση με την εποχή προ πανδημίας και παραμένει η καλύτερη για ενδοευρωπαϊκή άμεση συνδεσιμότητα. Αν όμως εφαρμοστεί η απόφαση της ολλανδικής κυβέρνησης να μειώσει τη χωρητικότητά του, το αεροδρόμιο θα αντιμετωπίσει υποβαθμίσεις στην κατάταξή του.
Το Λονδίνο-Heathrow παραμένει στην τρίτη θέση, με την άμεση συνδεσιμότητα στο -5% σε σύγκριση με τα επίπεδα προ πανδημίας. Ο βρετανικός κόμβος διαθέτει μακράν την καλύτερη άμεση σύνδεση τόσο με τη Βόρεια Αμερική όσο και με τις περιοχές Ασίας-Ειρηνικού.
Η Φρανκφούρτη Νο1 παγκοσμίως σε συνδεσιμότητα κόμβου
Η Φρανκφούρτη παραμένει στην πρώτη θέση παγκοσμίως στη συνδεσιμότητα κόμβου – παρά το γεγονός ότι το επίπεδο συνδεσιμότητας κόμβου παραμένει 23% κάτω από τα επίπεδα προ πανδημίας (2019). Τον γερμανικό κόμβο ακολουθούν η Κωνσταντινούπολη (+31%) και το Ντάλας Fort Worth (-19%).
Με την απόδοση της Κωνσταντινούπολης ως αξιοσημείωτη εξαίρεση, η ευρωπαϊκή αγορά χαρακτηρίζεται από συστημική συρρίκνωση της συνδεσιμότητας κόμβου και σημαντικές διακυμάνσεις στην απόδοση.
Το Ελσίνκι (-61%) και το Ρώμη-Fiumicino (-60%) έχουν δει τα επίπεδα συνδεσιμότητας των κόμβων τους να συρρικνώνονται δραματικά μετά την πανδημία – αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία που επηρέασε το δίκτυο της Finnair με επίκεντρο την Ασία και την αντικατάσταση της Alitalia από τη μικρότερη ITA Airways.
Η Στοκχόλμη-Arlanda (-54%), η Βαρσοβία (-43%), οι Βρυξέλλες (-40%) και το Μόναχο (-37%) έχουν επίσης σημαντικές απώλειες στα επίπεδα συνδεσιμότητας των κόμβων.
Μόνο μερικοί μικρότεροι και εξειδικευμένοι κόμβοι κατάφεραν να υπερβούν τα επίπεδα συνδεσιμότητάς τους πριν από την πανδημία και είναι οι: Κωνσταντινούπολη-Sabiha Gökçen (+37%), Αθήνα (+33%), Λισαβόνα (+4%) και Δουβλίνο (+3%).
Ο Olivier Jankovec, γενικός διευθυντής της ACI Europe, δήλωσε:
«Η πανδημία του COVID-19, μαζί με τις πολύ αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις -ιδιαίτερα ο πόλεμος στην Ουκρανία- έχουν σαφώς αμφισβητήσει την ανθεκτικότητα της αεροπορικής συνδεσιμότητας. Η έκθεση που δημοσιεύθηκε σήμερα δείχνει ότι η αεροπορική συνδεσιμότητα στην Ευρώπη υστερεί σε σχέση με τον όγκο της κυκλοφορίας και είναι κάθε άλλο παρά ομοιόμορφη σε γεωγραφικές περιοχές και αγορές αεροδρομίων. Αυτές είναι αλλαγές που φαίνεται να είναι συστημικές και πιθανότατα ήρθαν για να μείνουν.
Παράλληλα, η κλιματική αλλαγή θέτει υπό αμφισβήτηση τον κοινωνικό ρόλο και την αξία της αεροπορικής συνδεσιμότητας. Τα τρομερά οικονομικά και κοινωνικά οφέλη της αεροπορικής συνδεσιμότητας πρέπει να συμβαδίζουν με την απαλλαγή από τις εκπομπές του CO2, εάν θέλουμε να αποβάλουμε τον κίνδυνο για το συλλογικό μας μέλλον. Με αυτόν τον τρόπο, ολόκληρος ο κλάδος των αερομεταφορών εργάζεται ακατάπαυστα για απτή πρόοδο, δεσμευμένος σταθερά προς μια net zero αεροπορική συνδεσιμότητα».
