της Χάρη Ντιγριντάκη
Έρεβος και σκότος απειλεί τον τουρισμό της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Ανατέμνοντας κάποιος τα πολεμικά γεγονότα της τελευταίας εβδομάδας στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη διαβλέπει ένα εξαιρετικά νεφελώδες τοπίο για την οικονομία της περιοχής και θολή την επόμενη ημέρα, για ένα υψηλού ρίσκου προϊόν όπως είναι ο κλάδος του τουρισμού.
Συνακόλουθα για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ, η γεωπολιτική αστάθεια που έχει προκαλέσει ο πόλεμος αναμφίλεκτα θα επιφέρει ισχυρό αντίκτυπο στον ελληνικό τουρισμό που δεν θα είναι αμελητέο, αν η σύγκρουση κλιμακωθεί και διαρκέσει επί μακρόν.
Οι πρώτες επιπτώσεις, πάντως είναι ήδη ορατές, αφού οι ακυρώσεις από την αγορά της Μέσης Ανατολής διαδέχονται η μία την άλλη. Κρίσιμη είναι, την ίδια στιγμή, η παράμετρος της αμερικανικής αγοράς, δεδομένου ότι οι ταξιδιώτες από την άλλη άκρη του Ατλαντικού κατά το παρελθόν είχαν αποκλείσει την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου όταν υπήρξαν συγκρούσεις στη βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή.
Μπορεί μέχρι στιγμής να μην είναι σαφής η εικόνα των απωλειών, ωστόσο η συντριπτική πλειονότητα των δρομολογίων από και προς το Ισραήλ έχει ακυρωθεί από τις μεγάλες αεροπορικές εταιρείες, που τις τελευταίες ημέρες πραγματοποιούσαν πτήσεις με στόχο τον επαναπατρισμό των Ισραηλινών και των Ελλήνων αντίστοιχα.
«Δεν υπάρχουν νέες αφίξεις από το Ισραήλ. Ελάχιστοι είναι οι Ισραηλινοί που παραμένουν στην Ελλάδα και βρίσκονται κυρίως στην Αθήνα, στη Ρόδο, στην Κω, στην Κρήτη και στη Μύκονο. Για το 2024 δεν μπορούμε να κάνουμε τώρα προβλέψεις», επισημαίνει ο κ. Βασίλης Τάσσης, πρόεδρος της αεροπορικής εταιρείας Βlue Birds Airways, η οποία πραγματοποιεί πτήσεις από και προς την εν λόγω χώρα της Μέσης Ανατολής. Όπως τονίζει, θετικό είναι το γεγονός ότι η σεζόν οδεύει προς το τέλος της και ως εκ τούτου ο αριθμός των Ισραηλινών στην Ελλάδα είναι ούτως ή άλλως περιορισμένος. Σημειώνεται ότι η Bluebird (μέτοχος της είναι ο ισχυρός Tour Operator Holiday Lines) λόγω της ισχυρής ζήτησης από το Ισραήλ αύξησε τις προσφερόμενες θέσεις κατά 25% για το 2024, στις 250 χιλιάδες επιβάτες.
«Η ισραηλινή είναι μια πολύ σημαντική αγορά την Ελλάδα. Οι Ισραηλινοί είναι τουρίστες που ταξιδεύουν 12 μήνες τον χρόνο και πέρα από αμιγώς τουριστικούς προορισμούς όπως η Κρήτη, η Ρόδος και η Κως, επισκέπτονται όλο τον χρόνο την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και τα Ιωάννινα», επεσήμανε ο απερχόμενος πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ), κ. Γρηγόρης Τάσιος.
Απώλειες μετρά ήδη ένας από τους πλέον αγαπημένους προορισμός των Ισραηλινών, η Κρήτη. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, σε ημερήσια βάση τον Οκτώβριο αναμένονταν 3-4 πτήσεις στην Κρήτη από το Ισραήλ. Συνολικά, οι επιχειρηματίες του τουρισμού στην Κρήτη προέβλεπαν ότι το 2023 θα ταξίδευαν περίπου 150 χιλιάδες Ισραηλινοί στο νησί, από 122 χιλιάδες πέρυσι. «Ο πρώτος που ζημιώνεται σε τέτοιες καταστάσεις είναι ο τουρισμός. Έχουν ακυρωθεί όλα τα δρομολόγια από τις αεροπορικές και κάποιοι πράκτορες δεν έχουν ακόμη εξοφλήσει τα ξενοδοχεία. Πάντως, είναι πολύ νωρίς να προβούμε σε εκτιμήσεις», τονίζει παράγοντας της αγοράς που δραστηριοποιείται στην Κρήτη.
Η ισραηλινή αγορά είναι μία από τις πιο δυναμικά αναπτυσσόμενες για τον ελληνικό τουρισμό το 2023. Φέτος η συγκεκριμένη αγορά κατέγραφε ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης, με την Ελλάδα να καταλαμβάνει μία θέση ανάμεσα στους τρεις πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς των Ισραηλινών. Σε ό,τι αφορά τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος», η περί ου λόγος αγορά τερμάτισε στην πρώτη θέση το οκτάμηνο Ιανουαρίου – Αυγούστου (σ.σ.: μεταξύ των αγορών εκτός Ε.Ε.), με τους ταξιδιώτες από το Τελ Αβίβ να υπερβαίνουν τον αριθμό των ταξιδιωτών από τη Νέα Υόρκη, η οποία είχε σταθερά τα πρωτεία.
Σε εβδομαδιαία βάση το «Ελευθέριος Βενιζέλος» κατέγραφε μέχρι πρότινος, υπό κανονικές συνθήκες, 58 συχνότητες (αφίξεις και αναχωρήσεις αεροπλάνων), με 8 αεροπορικές εταιρείες (Aegean, Ryanair, El Al, Arkia, Bluebird, Tus Airways, Wizz Air, Israir) να πραγματοποιούν πτήσεις από και προς τη χώρα της Μέσης Ανατολής.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, το 9μηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου η επιβατική κίνηση από και προς το Ισραήλ υπερέβη τις 624 χιλιάδες, αριθμός σημαντικά αυξημένος σε ποσοστό 65% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019, όταν και οι ταξιδιώτες στη συγκεκριμένη γραμμή αριθμούσαν περίπου 378 χιλιάδες.
Η κρουαζιέρα
Αλλαγές έχουν προκληθεί λόγω του πολέμου στο Ισραήλ και στον κλάδο της κρουαζιέρας, με την Ελλάδα να είναι πρόσκαιρα… κερδισμένη, καθώς οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον θαλάσσιο τουρισμό τροποποιούν τελευταία στιγμή τα δρομολόγιά τους, αποσύροντας από τα προγράμματά τους τις προσεγγίσεις στο Ισραήλ και αναδρομολογώντας τα πλοία τους προς τα ελληνικά ή τα τουρκικά λιμάνια.
Κατά τις εκτιμήσεις, φέτος η κρουαζιέρα στην Ελλάδα αναμένεται ενισχυθεί ακόμη περισσότερο, δεδομένου ότι ήδη κατέγραφε αύξηση τόσο σε επίπεδο προσεγγίσεων, όσο και σε επίπεδο επιβατών, ωστόσο, εάν ο πόλεμος στο Ισραήλ κλιμακωθεί έτι περαιτέρω, υπάρχει ο κίνδυνος οι εταιρείες κρουαζιέρας όχι μόνο να αφαιρέσουν από τα δρομολόγιά τους το Ισραήλ και την Αίγυπτο, με την οποία γειτνιάζει, αλλά να αποκλείσουν ολόκληρη τη λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου, όπως έχει συμβεί και στο παρελθόν σε περιόδους έντονης γεωπολιτικής αστάθειας.
«Είναι νωρίς για να γίνουν ακριβείς προβλέψεις για το 2024. Πάντως, αν ενταθεί ο πόλεμος, θα επηρεάσει αρνητικά την κρουαζιέρα. Ιστορικά έχει αποδειχθεί ότι οι μεγάλες εταιρείες κρουαζιέρας επιλέγουν να αποκλείουν την ανατολική Μεσόγειο συνολικά όταν επικρατεί γεωπολιτική αστάθεια στην περιοχή», τονίζει ο κ. Γιώργος Κουμπενάς, πρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων και Φορέων Ναυτιλίας.
Τέλος, ιδιαίτερης σημασίας είναι και η παράμετρος της αμερικανικής αγοράς, η οποία παραδοσιακά επιλέγει την κρουαζιέρα ως τρόπο διακοπών, και, όπως εκτιμάται, εάν ο πόλεμος συνεχιστεί ενδεχομένως να επηρεαστεί η κίνηση από τις ΗΠΑ, με δεδομένο ότι σε περιόδους γεωπολιτικών εντάσεων στην ανατολική Μεσόγειο, οι Αμερικανοί αποφεύγουν να ταξιδέψουν στην περιοχή, αποκλείοντας εκ των πραγμάτων και την Ελλάδα.
