Του Χάρη Ντιγριντακη

Σε βραδυφλεγή βόμβα που απειλεί να τινάξει τα θεμέλια του περιφερειακού ιστού της χώρας, τείνει να εξελιχθεί η οικονομία του διαμοιρασμού.

Μια αγορά που οδηγεί τα ξενοδοχεία σε μαρασμό και έχει προκαλέσει κατάρρευση στον κλάδο των ενοικιασμένων δωματίων. Ταυτόχρονα όμως οι λεγόμενες βραχυχρόνιες μισθώσεις πυροβολούν τα πόδια προορισμών διαμορφώνοντας ένα προβληματικό ενοικιοστάσιο.

Τούτη την περίοδο και παρά τους όποιους περιορισμούς από την πολιτεία τα μεγέθη των βραχυχρόνιων μισθώσεων στην Ελλάδα, αναρριχώνται διαρκώς με τον αριθμό των κλινών που διατίθενται στο πλαίσιο της οικονομίας του διαμοιρασμού να ξεπερνά σε δύο περιφέρειες τον αντίστοιχο αριθμό των ξενοδοχειακών κλινών.

Σε πανελλαδικό επίπεδο, ο αριθμός των κρεβατιών στα καταλύματα τύπου Airbnb προσεγγίζει εκείνον των ξενοδοχειακών κλινών, ακολουθώντας διαρκώς ανοδική πορεία. Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων για το 2023, οι κλίνες στα Airbnb αριθμούν τις 703 χιλιάδες ενώ εκείνες στα ξενοδοχεία, βάσει των στοιχείων του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, φτάνουν τις 887 χιλιάδες.

Μάλιστα, στην περιφέρεια Αττικής και στην περιφέρεια Θεσσαλίας, ο αριθμός των κρεβατιών Airbnb υπερβαίνει εκείνον των ξενοδοχείων.

Σε ό,τι αφορά την περιφέρεια Αττικής, οι κλίνες Airbnb ανέρχονται σε 137 χιλιάδες, τη στιγμή που εκείνες στα ξενοδοχεία είναι 67 χιλιάδες. Πιο αναλυτικά, το 2023 ο αριθμός των ξενοδοχειακών κλινών της Αττικής διαμορφώθηκε σε 67 χιλιάδες, από 58 χιλιάδες το 2014, με τον αντίστοιχο αριθμό των κλινών της οικονομίας του διαμοιρασμού να ανέρχεται στις 137 χιλιάδες το 2023, από 16χιλιάδες το 2014, σημειώνοντας τεράστια αύξηση.

Υπενθυμίζεται πως σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας «Οικονομία Διαμοιρασμού: Βασικές Τάσεις, Κοινωνικοοικονομικές Επιπτώσεις & Ρυθμιστικές Παρεμβάσεις» που εκπόνησε η Grant Thornton για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ), αντίστοιχη είναι και η εικόνα που καταγράφεται στην Αθήνα.

Συγκεκριμένα, ο αριθμόςτων ξενοδοχειακών κλινών διαμορφώθηκε το 2023 σε σχεδόν 35 χιλιάδες και ήταν αυξημένος σε ποσοστό 16% περίπου σε σχέση με το 2019. Την ίδια στιγμή, ο αριθμός των κλινών που διατίθεντογια βραχυχρόνιες μισθώσεις ξεπέρασε τις 63 χιλιάδες και ήταν υπερδιπλάσιος συγκριτικά με τις 29 χιλιάδες του 2019.

Ως προς την περιφέρεια Θεσσαλίας, βάσει των στοιχείων του ΙΤΕΠ, ο αριθμός των κλινών σε καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης ανέρχεται σε 31 χιλιάδες, με τα κρεβάτια των ξενοδοχείων να φτάνουν τις 28 χιλιάδες.

Και μπορεί στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου ο αριθμός των ξενοδοχειακών κρεβατιών να είναι διπλάσιος από εκείνον που προσφέρεται με όρους της οικονομίας του διαμοιρασμού, ωστόσο, ο αριθμός των κλινών Airbnb έχει καταγράψει τεράστια άνοδο, ειδικά σε σχέση με την ανάπτυξη των ξενοδοχείων.

Όπως προκύπτει, λοιπόν, ο ρυθμός αύξησης των Airbnb στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου εν γένει είναι εντυπωσιακός. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι οι κλίνες στα καταλύματα Airbnb αυξήθηκαν από το 2014 έως το 2023 κατά 1.688% (133 χιλιάδες) έναντι 21% των ξενοδοχειακών κλινών (236 χιλιάδες). Αυτό σημαίνει ότι η δυναμικότητα των Airbnb αυξήθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 33%, έναντι 2% του ξενοδοχειακού δυναμικού.

Στις υπόλοιπες περιφέρειες της χώρας, ο αριθμός των κλινών Airbnb δεν ξεπερνά τον αντίστοιχο των κλινών στα ξενοδοχεία, ωστόσο, σε κάποιες από αυτές τα κρεβάτια των βραχυχρόνιων μισθώσεων φτάνουν σε απόσταση αναπνοής εκείνα των ξενοδοχειακών μονάδων.

Για παράδειγμα, στην Κεντρική Μακεδονία οι Airbnbκλίνες αριθμούν τις 85 χιλιάδες ενώ εκείνες στα ξενοδοχεία φτάνουν τις 92 χιλιάδες. Αντίστοιχα, στην ανατολική Μακεδονία – Θράκη, τα κρεβάτια Airbnb ξεπερνούν τα 20 χιλιάδες, με τα αντίστοιχα ξενοδοχειακά να ανέρχονται σε 22 χιλιάδες.

Σημειώνεται ότι επειδή ένα κατάλυμα βραχυχρόνιας μίσθωσης μπορεί να εμφανίζεται και στις δύο υπό εξέταση πλατφόρμες, την Airbnb και την Vrbo, υπολογίστηκε από το ΙΤΕΠ μόνο ο αριθμός των καταλυμάτων που υπάρχουν στην πλατφόρμα της Airbnb. Σε αυτά τα καταλύματα δηλαδή δεν περιλαμβάνονται όσα είναι στη βραχυχρόνια μίσθωση αλλά αναρτημένα σε άλλες πλατφόρμες, όπως Booking κ.λπ.

Η εικόνα σε επιμέρους προορισμούς

Με βάση τα στοιχεία του ΙΤΕΠ, πάντως, ως προς τους επιμέρους νησιωτικούς προορισμούς του Αιγαίου, Μύκονος, Πάρος, Νάξος, Άνδρος, Κάλυμνος, Κέα, Μήλος, Σύρος και Τήνος μετρούν πλέον περισσότερα κρεβάτια στη βραχυχρόνια μίσθωση σε σχέση με τον αντίστοιχο αριθμό ξενοδοχειακών κλινών. Μάλιστα, σε κάποιους προορισμούς ο αριθμός των κρεβατιών Airbnb είναι ακόμη και 7 φορές μεγαλύτερος από εκείνον των ξενοδοχειακών κλινών.

Ενδεικτικά, στην περιφερειακή ενότητα Τζιας -Κύθνου οι ξενοδοχειακές κλίνες ανέρχονται σε μόλις 817, όταν ο αντίστοιχος κλινών για βραχυχρόνιες μισθώσεις ξεπερνά τις 5,9 χιλιάδες.

Ραγδαία είναι η ανάπτυξη των Airbnb και στη Μήλο, όπου ο αριθμός των κλινών τύπου Airbnb ανέρχεται σε πάνω από 8,5 χιλιάδες και είναι πενταπλάσιος από τον αριθμό των ξενοδοχειακών κρεβατιών που φτάνει τα 1.757.

Και στη Μύκονο οι κλίνες των καταλυμάτων Airbnbτο 2023 ξεπέρασαν τις αντίστοιχες των ξενοδοχείων. Συγκεκριμένα, ο αριθμός των κρεβατιών στα καταλύματα της οικονομίας του διαμοιρασμού ανήλθε σε πάνω από 22 χιλιάδες, όταν ο αντίστοιχος αριθμός στα ξενοδοχεία έφτασε τις 16,5 χιλιάδες.

Στη Σαντορίνη, αν και ο αριθμός των κλινών στα καταλύματα Airbnb είναι μικρότερος από εκείνον στα ξενοδοχεία, ο ρυθμός ανάπτυξης της αγοράς βραχυχρόνιων μισθώσεων κινείται σε υψηλά επίπεδα. Το 2023 ο αριθμός των κλινών Airbnb στη Σαντορίνη ανήλθε σε σχεδόν 11 χιλιάδες, σημαντικά αυξημένος σε σχέση με το 2015, όταν ο αντίστοιχος αριθμός ήταν μόλις 106.

Οι τιμές

Πάντως, σε επίπεδο τιμών, το καλοκαίρι η Ελλάδα βρέθηκε στο top 5 των ευρωπαϊκών χωρών που κατέγραψαν το υψηλότερο έσοδο ανά διαθέσιμο δωμάτιο, με πληρότητα άνω του 70% και μέση τιμή ανά διανυκτέρευσης πάνω από τα 200 ευρώ.

Συγκεκριμένα, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία της AriDNA, η Ελλάδα βρέθηκε στην 4η θέση και κατέγραψε πληρότητα 70%το τρίμηνο Ιουνίου – Αυγούστου, με τη μέση τιμή ανά διανυκτέρευση να διαμορφώνεται στα 214 ευρώ και να κινείται σε λίγο χαμηλότερα επίπεδα από τη μέση τιμή στα ξενοδοχεία, που τον Αύγουστο έφτασε τα 187 ευρώ. Αντίστοιχα, τα έσοδα ανά διαθέσιμο κατάλυμα τύπου Airbnb -ένα μέγεθος που είναι συνάρτηση της πληρότητας και της μέσης τιμής- ανήλθαν στα 150 ευρώ.