Κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων η Τουρκία, η Τυνησία και το Παρίσι έχουν καταστεί επικίνδυνα μέρη για τους τουρίστες, τουλάχιστον για κάποιο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι για μερικούς ταξιδιωτικούς προορισμούς οι ίδιοι οι ταξιδιώτες βλάπτουν αυτές τις πόλεις και την πολιτιστική τους κληρονομιά, καθιστώντας τον μαζικό τουρισμό ένα συνεχώς αυξανόμενο πρόβλημα.
Όπως αναφέρει δημοσίευμα του tourism-review, στο τέλος της θερινής περιόδου, παρατηρείται ένα ασυνήθιστο φαινόμενο σε διάφορους ταξιδιωτικούς προορισμούς στην Ευρώπη : οι ντόπιοι να βρίσκονται απέναντι από πλήθη τουριστών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Ισπανική Μαγιόρκα στα κτίρια της οποίας στα τέλη Αυγούστου εμφανίστηκαν γραμμένα συνθήματα μίσους του τύπου «Τουρίστες, πηγαίνετε σπίτι σας” και “τουρίστες, είστε τρομοκράτες!”.
Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες του τουρισμού δύο είναι οι κύριοι λόγοι για τους οποίους παρατηρήθηκε αυτή η υπερβολική και ανεξέλεγκτη ροή τουριστών στην Ευρώπη τους τελευταίους μήνες. Πρώτον, φέτος πολλοί ταξιδιώτες προτίμησαν τα ευρωπαϊκά θέρετρα, ως αποτέλεσμα των τρομοκρατικών επιθέσεων στην Τουρκία, την Αίγυπτο και την Τυνησία. Όμως η Ευρώπη δεν ήταν έτοιμη για μια τέτοια εισροή τουριστών.
Δεύτερον, οι αρχές αισθάνονται ότι απειλούνται από το ολοένα και πιο δημοφιλές website κράτησης, την Airbnb. Συνήθως, οι ταξιδιωτικοί προορισμοί δεν μπορούν να δεχθούν περισσότερους επισκέπτες από όσους προβλέπει ο αριθμός των κλινών των ξενοδοχείων στην κάθε πόλη. Όμως με την Arbnb, τα δωμάτια των ντόπιων προστίθενται στα ήδη υπάρχοντα των ξενοδοχείων, καθιστώντας τεράστιο το συνολικό αριθμό κλινών. Ως εκ τούτου, για παράδειγμα, από 1ης Μαΐου φέτος, οι κάτοικοι του Βερολίνου απαγορεύθηκε να προσφέρουν τα διαμερίσματά τους στην Airbnb, ενώ υψηλό πρόστιμο (€ 100.000) περιμένει όποιον παραβιάζει το εν λόγω μέτρο.
Παράλληλα, όσον αφορά στις οικολογικές επιπτώσεις, ο τουρισμός ενισχύει την εξάντληση του νερού, των καυσίμων, των τροφίμων, και των δασών των δημοφιλών ταξιδιωτικών προορισμών.
Από την άποψη της οικονομίας, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος διαρροής εσόδων ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες. Το 70% του συνόλου των χρημάτων που δαπανώνται από τους τουρίστες σε αναπτυσσόμενες χώρες πηγαίνει τελικά στην τσέπη των διεθνών εταιρειών – αεροπορικές εταιρείες, ξενοδοχεία, εισαγωγείς ποτών και τροφίμων -και όχι στις τοπικές επιχειρήσεις.
Στον τομέα των υποδομών, οι τοπικές αρχές συχνά διαθέτουν κεφάλαια για την ανάπτυξη των αεροδρομίων και των οδικών δικτύων, παραμελώντας πιο σημαντικούς τομείς τοπικής σημασίας. Εκτός αυτού οι κάτοικοι πλήττονται από την άνοδο των τιμών που συνδέεται με τη μαζική εισροή τουριστών, καθώς το εισόδημά τους δεν αυξάνεται αναλογικά.
Ένας άλλος επίσης επικίνδυνος παράγοντας είναι κατά πόσο ένας τουριστικός προορισμός εξαρτάται από τον τουρισμό, καθώς η υπερβολική εξάρτηση από τον τουρισμό συνεπάγεται σημαντικούς κινδύνους.
Στο κοινωνικοπολιτιστικό τομέα, ο τουρισμός μπορεί να προκαλέσει αλλαγή ή απώλεια της τοπικής ταυτότητας και των αξιών. Με την ανάπτυξη του τουρισμού, οι ντόπιοι κάτοικοι αρχίζουν να προσαρμόζονται στις ανάγκες των τουριστών, καταστέλλοντας κατά κάποιο τρόπο τις δικές τους πολιτιστικές αξίες.
Η υψηλή εισροή τουριστών αυξάνει επίσης τον κίνδυνο πολιτισμικών συγκρούσεων. Οι ντόπιοι έχουν συνήθως μια αρνητική στάση απέναντι στους τουρίστες. Εκτός από αυτό, όταν οι επισκέπτες δεν σέβονται τα τοπικά τους έθιμα, μπορεί να προκύψουν συγκρούσεις.
Ποιες όμως περιοχές έχουν πληγεί περισσότερο από τον μαζικό τουρισμό κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού;
Ισπανία : Βαρκελώνη, Ίμπιζα, Μαγιόρκα
Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, φέτος η Ισπανία θα υποδεχθεί 67 εκατομμύρια τουρίστες, περισσότερο από τον πληθυσμό της ίδιας της χώρας (47 εκατομμύρια). Έτσι, το πιο δημοφιλές θέρετρο της Ίμπιζα πασχίζει να αντιμετωπίσει την τεράστια εισροή τουριστών. Όμως δεν είναι μόνο οι ντόπιοι που αγωνίζονται. Ακόμη και οι ίδιες οι αρχές περνάνε δύσκολες στιγμές. Ο Προϊστάμενος του Τμήματος Τουρισμού, Vincent Torres, παραδέχθηκε ότι οι τουρίστες καταναλώνουν πάρα πολύ νερό στο νησί. Τώρα, οι αρχές πρέπει να αποφασίσουν πώς να προσεγγίσουν τους ταξιδιώτες και να τους πείσουν να κάνουν εξοικονόμηση νερού.
Παράλληλα, για να διατηρηθεί κατά κάποιον τρόπο μια ισορροπημένη εισροή τουριστών, από την 1η Ιουλίου στην Ίμπιζα, καθώς και σε άλλα νησιά των Βαλεαρίδων, εισήχθη τουριστικός φόρος. Αυτός ο φόρος είναι περίπου 2 ευρώ την ημέρα, ανάλογα με τα αστέρια του ξενοδοχείου. Τα συλλεγόμενα κεφάλαια θα δαπανηθούν για την προστασία των φυσικών πόρων της περιοχής. Γενικά, οι κάτοικοι της Βαρκελώνης θεωρούν το μαζικό τουρισμό ένα από τα κύρια προβλήματα της πόλης, μαζί με τη φτώχεια, την ανεργία και την πολυκοσμία στα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Ιταλία : Βενετία
Περίπου 22 εκατομμύρια τουρίστες επισκέπτονται κάθε χρόνο τη Βενετία. Ο αριθμός των τουριστών (60.000) υπερβαίνει πλέον τώρα τον αριθμό των κατοίκων της περιοχής.
Τον Αύγουστο, οι ντόπιοι στη Βενετία κρέμασαν αφίσες με συνθήματα τύπου «Τουρίστες, φύγετε γιατί καταστρέφετε αυτή την πόλη». Είναι αλήθεια ότι οι περισσότεροι κάτοικοι της Βενετίας – από τους ξενοδόχους μέχρι τους γονδολιέρηδες- κερδίζουν τα προς το ζην από τους τουρίστες. Ωστόσο κατανοούν ότι οι συνέπειες από τον μαζικό τουρισμό μπορεί να είναι μη αναστρέψιμες. Τα Ηνωμένα Έθνη προειδοποίησαν το καλοκαίρι ότι η Βενετία θα μπορούσε να εγγραφεί στον κατάλογο των απειλούμενων πόλεων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, αν δεν απαγορεύσουν την είσοδο των γιγάντιων κρουαζιερόπλοιων.
Ελλάδα : Σαντορίνη
Φέτος οι ελληνικές αρχές επέβαλαν περιορισμούς στην άφιξη τουριστών στη Σαντορίνη μέσω θαλάσσης. Ο λόγος ήταν ότι πέρυσι 790.000 άτομα επισκέφτηκαν τη Σαντορίνη. Αυτό το νούμερο είναι πολύ υψηλό για το γραφικό αυτό λιμάνι. Έτσι, τώρα ο αριθμός των επιβατών που φθάνουν στο νησί με τα κρουαζιερόπλοια περιορίζεται στις 8000 ανά ημέρα. Προηγουμένως ο αριθμός ήταν μεγαλύτερος από 10 χιλιάδες άτομα ανά ημέρα.
