Κοινή συνέντευξη Τύπου, υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστου Σπίρτζη, του υπουργού Προστασίας του Πολίτη, Νίκου Τόσκα και του υφυπουργού Ναυτιλίας, Νεκτάριου Σαντορινιού, με συντονιστή τον υπουργό Επικρατείας και Κυβερνητικό Εκπρόσωπο, Δημήτρη Τζανακόπουλο
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Κυρίες και κύριοι, καλησπέρα σας. Όπως γνωρίζετε, στη 1:31 π.μ., σήμερα τα ξημερώματα, σημειώθηκε σεισμός 6,4 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, μεταξύ των τουρκικών παραλίων και της νήσου της Κω. Πριν προχωρήσω σε περαιτέρω ενημέρωση, θέλω να εκφράσω τα θερμά συλλυπητήρια του συνόλου της κυβέρνησης στις οικογένειες και τους οικείους των δύο νεκρών και να ευχηθώ ταχεία ανάρρωση στους τραυματίες.
Σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση που έχουμε από το Υπουργείο Υγείας, συνολικά 80 άτομα έχουν μεταφερθεί στα νοσοκομεία. Από αυτούς, εξακολουθούν να νοσηλεύονται πέντε άτομα στην Κω, τέσσερα άτομα στο Ηράκλειο της Κρήτης, καθώς και τρία άτομα στο Θριάσιο Νοσοκομείο. Αναλυτικότερη ενημέρωση για την πορεία της υγείας όλων θα υπάρξει αργότερα από το Υπουργείο Υγείας.
Σε σχέση με τα όσα διαμείφθηκαν το βράδυ, η κυβέρνηση ειδοποιήθηκε από τον κ. Λέκκα, Πρόεδρο του Οργανισμού Αντισεισμικής Προστασίας, 10 λεπτά μετά την εκδήλωση του σεισμού και συγκεκριμένα στη 1.40 το πρωί. Αμέσως άρχισε ένας αγώνας δρόμου για την κινητοποίηση του κρατικού μηχανισμού, ενώ και ο Πρωθυπουργός ενημερώθηκε άμεσα και επόπτευσε το σύνολο της διαδικασίας.
Στις 04:15 το πρωί, απογειώθηκε ένα C-130 από το αεροδρόμιο της Ελευσίνας, με ένα κλιμάκιο που αποτελούνταν από τους τρεις Υπουργούς – τον κ. Σπίρτζη, Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, τον κ. Τόσκα, Αναπληρωτή Υπουργό Εσωτερικών, αλλά και τον κ. Νεκτάριο Σαντορινιό, Υφυπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής- καθώς και τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, αλλά και τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Υποδομών, πέντε μηχανικούς, 15 διασώστες της ΕΜΑΚ, εξοπλισμό διάσωσης, αλλά και δύο σκυλιά ανίχνευσης.
Το κλιμάκιο έφτασε στην Κω περίπου στις 05:20 και προχώρησε σε αυτοψία του αεροδρομίου και του πύργου Ελέγχου, το οποίο αεροδρόμιο δόθηκε αμέσως μετά σε λειτουργία, καθώς είχε ελάχιστες ζημιές.
Στη συνέχεια, το κλιμάκιο, με επικεφαλής τους τρεις Υπουργούς, προχώρησε στην επιθεώρηση των δημοσίων υποδομών του νησιού, αλλά και των σημείων που είχαν σημειωθεί οι μεγαλύτερες ζημιές.
Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι αυτή τη στιγμή, με βάση τις πληροφορίες που έχουμε και για τις οποίες θα σας ενημερώσουν αναλυτικότερα οι τρεις Υπουργοί, οι υποδομές του νησιού βρίσκονται σε αρκετά καλή κατάσταση, με την εξαίρεση του λιμανιού, στο οποίο παρουσιάζονται και οι κυριότερες ζημιές. Ωστόσο, το απόγευμα θα επισκεφθούν το νησί οι τέσσερις μηχανικοί – λιμενολόγοι, οι οποίοι θα επιθεωρήσουν και οι ίδιοι το λιμάνι και θα μας πουν το αν και κατά πόσο είναι δυνατή η άμεση αποκατάσταση του λιμένα ή αν θα χρειαστεί, για την αποκατάσταση της ακτοπλοϊκής σύνδεσης, να μεταφερθεί το κέντρο κάπου αλλού.
Για μας, αυτή τη στιγμή, για την κυβέρνηση, το κρίσιμο ζήτημα είναι η γρηγορότερη δυνατή αποκατάσταση της κανονικότητας στο νησί. Γι΄ αυτό θα μεταβούν και επιπλέον κλιμάκια, τα οποία θα προχωρήσουν στην αναλυτική καταγραφή των ζημιών, έτσι ώστε να προχωρήσουμε και σε περαιτέρω ενέργειες.
Πάντως, αυτό το οποίο μπορούμε να πούμε είναι ότι η κατάσταση έχει ομαλοποιηθεί και βρίσκεται υπό τον πλήρη και απόλυτο έλεγχο. Σε κάθε περίπτωση, όμως, θέλω να τονίσω ότι η όλη κατάσταση δεν προσφέρεται για επικοινωνιακή εκμετάλλευση. Με δεδομένο, δε, ότι βρισκόμαστε και εν μέσω τουριστικής περιόδου, αυτό το οποίο πρέπει να αποφύγουμε οπωσδήποτε είναι τη δραματοποίηση, η οποία θα είναι και αχρείαστη, αλλά και πολύ περισσότερο επιζήμια.
Γι΄ αυτό, θέλω να συστήσω, όλοι να επιδείξουν ψυχραιμία, αυτοσυγκράτηση και υπευθυνότητα, τόσο το πολιτικό σύστημα, όσο όμως και τα ΜΜΕ, τα οποία θα πρέπει να μην παρουσιάζουν την κατάσταση χειρότερη από ότι στην πραγματικότητα είναι.
Επαναλαμβάνω ότι έχει ομαλοποιηθεί η κατάσταση αυτή τη στιγμή. Τα πράγματα βρίσκονται υπό έλεγχο και οι αναγκαίες ενέργειες θα γίνουν κανονικότατα και ταχύτατα, ώστε όσο το δυνατόν γρηγορότερα να έχουμε καταφέρει να αποκαταστήσουμε πλήρως την κανονικότητα του νησιού.
Θέλω, τώρα, να δώσω τον λόγο στον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, κ. Σπίρτζη, ο οποίος μπορεί να σας κάνει μια αναλυτικότερη ενημέρωση σε σχέση με την κατάσταση των υποδομών του νησιού.
ΣΠΙΡΤΖΗΣ: Καλησπέρα σας. Να εκφράσω και εγώ με τη σειρά μου τα συλλυπητήρια στις οικογένειες των δύο συνανθρώπων μας που έχασαν τη ζωή τους. Να πούμε γενικά ότι για όσους επισκέπτονται συνήθως τις περιοχές που πλήττονται από σεισμό, το νησί της Κω δεν έχει υποστεί εκτεταμένες βλάβες.
Οι υποδομές του έχουν αντέξει. Δεν έχουμε βλάβες ούτε στην οδοποιία, ούτε σε άλλες υποδομές. Τα κτήρια είναι σε πολύ καλή κατάσταση. Αν, δε, κάποιος επισκεφτεί το σημείο που τραυματίστηκαν αρκετοί άνθρωποι και έχασαν τη ζωή τους και δυο επισκέπτες του νησιού, θα διαπιστώσει ότι δεν είναι κάποια κατάρρευση που πλάκωσε κόσμο μέσα σε ένα κτήριο, αλλά ήταν έξω οι άνθρωποι. Δυστυχώς, είχαμε μια μικρή κατάρρευση, αλλά σε ένα παραδοσιακό αστικό περιβάλλον με στενούς δρόμους. Είναι πραγματικά λυπηρό και τυχαίο, ( δεν το συναντάμε συνήθως), ούτε μπορεί να δει κάποιος στη γύρω περιοχή καταρρεύσεις και πολύ μεγάλες βλάβες. Μια εικόνα, δηλαδή, που είδαμε στη Μυτιλήνη.
Έχει μεταβεί, ήδη, κλιμάκιο αρκετών μηχανικών από το πρωί, από τα ξημερώματα, μαζί με το κλιμάκιο της ΕΜΑΚ και με τον Πρόεδρο του ΟΑΣΠ, τον κ. Ευθύμιο Λέκκα και τον Γενικό Γραμματέα Υποδομών.
Έγιναν, με το που φτάσαμε, έλεγχοι στο κτήριο και στον πύργο Ελέγχου του αεροδρομίου, οπότε άνοιξε το αεροδρόμιο και λειτουργεί. Έγιναν επισκέψεις και σε άλλες κρίσιμες υποδομές.
Το μόνο ουσιαστικό πρόβλημα που διαπιστώθηκε, είναι το λιμάνι. Γι΄ αυτό το λόγο είναι καθ΄ οδόν ο διευθυντής των Λιμενικών Υποδομών του υπουργείου με τέσσερα πολύ έμπειρα στελέχη γύρω από τις λιμενικές υποδομές. Μαζί τους, θα πάνε καθηγητές από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και μελετητές, προκειμένου να βρουν τη βέλτιστη λύση για να αποκατασταθεί μέρος των υποδομών στο λιμάνι και να μπορεί να χρησιμοποιηθεί.
Να σας πω, επίσης, ότι στο νησί βρίσκεται και η Γενική Γραμματέας Πολιτισμού και μεταβαίνει και ο Γενικός Γραμματέας Λιμένων, ο κ. Λαμπρίδης. Έγινε επίσκεψη σε ιστορικά μνημεία της περιοχής. Είχαμε πρόβλημα με δύο εκκλησίες, με το τέμενος και σημειακά με το Μεσαιωνικό Κάστρο και το Τείχος. Ενημερώθηκα πριν από λίγο, ότι θα αποκλειστεί και το Μεσαιωνικό Τείχος για να μην έχουμε, πιθανώς, και άλλες καταρρεύσεις.
Βρίσκονται, επίσης, καθ΄ οδόν, άλλα δύο κλιμάκια για να συνδράμουν και τους μηχανικούς του Δήμου και της Περιφέρειας προκειμένου να ολοκληρωθούν οι έλεγχοι. Έχουν ελεγχθεί όλα τα κτήρια στις εγκαταστάσεις του Δήμου. Στις υποδομές έχουν μοιραστεί τα απαραίτητα έντυπα που πρέπει να συμπληρώνονται, έχει μπει και τηλεφωνική γραμμή. Και στις 7 το απόγευμα, που θα έχει ολοκληρωθεί η μετάβαση όλων των κλιμακίων για να ξεκινήσουν οι έλεγχοι, θα γίνει μια μεγάλη συντονιστική συνάντηση, προκειμένου να μπορούν τα κλιμάκια των διπλωματούχων μηχανικών να αρχίσουν από σήμερα τους ελέγχους.
Να σας πω, ότι σήμερα μεταβαίνει επίσης, ξεχωριστό κλιμάκιο από τις Κτιριακές Υποδομές, προκειμένου να υλοποιήσει τους ελέγχους στα σχολεία, και να κάνει έναν πιο προσεκτικό έλεγχο στο νοσοκομείο.
Δεν έχει διαπιστωθεί κάποια βλάβη, αλλά καλό είναι να το δούμε για μια ακόμη φορά. Θα γίνει επίσης έλεγχος και στο κτήριο των δικαστηρίων.
Γενικά το νησί και οι υποδομές του, άντεξαν. Τα κτήριά του άντεξαν. Στα νεότερα κτήρια, όποιος επισκεφθεί το νησί, θα δει, ότι δεν υπάρχει ούτε ρωγμή. Κάποιες λίγες ρωγμές έχουν παλιά κτήρια πριν τον πόλεμο. Επομένως, δεν υπάρχει κανένας λόγος να έχουμε πολύ μεγάλη ανησυχία.
Θα είναι καλό οι συμπολίτες μας να μην εφησυχάζουν για τα επόμενα δύο 24ωρα, που στατιστικά πρέπει να προσέχουμε. Το φαινόμενο, από ό,τι με έχει ενημερώσει και ο κ. Λέκκας και άλλοι σεισμολόγοι, εξελίσσεται ομαλά και αποσβένει.
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Πριν δώσω τον λόγο στον κ. Τόσκα, να σας πω ότι μόλις τώρα ενημερώθηκα πως το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο αναθεώρησε το μέγεθος του σεισμού και αυτή τη στιγμή τον υπολογίζει περίπου στους 6,6 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ. Τώρα, να δώσω το λόγο στον Αναπληρωτή Υπουργό Εσωτερικών, τον κ. Τόσκα.
ΤΟΣΚΑΣ: Θα μου επιτρέψετε και από τη δική μου πλευρά να εκφράσω τα συλλυπητήριά μου στις οικογένειες των δύο νεκρών συνανθρώπων μας. Θα επιμείνω λίγο στα θέματα της ετοιμότητας, του σχεδιασμού, της τυποποίησης και του συνδυασμού προσπαθειών, τα οποία έγιναν στο σύντομο χρονικό διάστημα από την ώρα που ειδοποιηθήκαμε από τον Πρόεδρο του ΟΑΣΠ καθηγητή κ. Λέκκα, στη 01:41, μέχρι την ώρα της απογείωσης. Δηλαδή, περίπου στις 04:20, όπου έπρεπε να ενημερωθεί ο Πρωθυπουργός, να πάρουμε οδηγίες και να συντονιστούν τα συναρμόδια υπουργεία, να επικοινωνήσουμε με τα υπουργεία: Υποδομών, Ναυτιλίας, Υγείας, να ενημερωθεί το κλιμάκιο των διασωστών, η ΕΜΑΚ δηλαδή, οι πυροσβέστες διασώστες, οι τεχνικοί και όλοι όσοι εμπλέκονται, προκειμένου να ετοιμαστεί και να πάει ένα έτοιμο σύνολο και όχι απλά μια μεταφορά υπουργών για να δουν την κατάσταση.
Ήταν ένα σύνολο, το οποίο ήταν έτοιμο να αντιδράσει σε δύσκολες καταστάσεις που είχαν σχέση με τη διάσωση, με την περίθαλψη και με τον τεχνικό έλεγχο. Έτσι την ίδια στιγμή που γινόταν η μεταφορά η δική μας με το C-130, την ίδια στιγμή ξεκινούσε και ελικόπτερο Σινούκ, από τη Ρόδο με τον
Περιφερειάρχη και διασώστες, προκειμένου να πάει στην Κω και να μεταφέρει αν χρειαστεί στο νοσοκομείο της Ρόδου τραυματίες. Δεν χρειάστηκε κάτι τέτοιο, αλλά υπήρχε ετοιμότητα. Την ίδια στιγμή ετοιμαζόταν και ένα δεύτερο αεροπλάνο, το οποίο πήγε στην Κω και μετέφερε τους σοβαρά τραυματίες στο νοσοκομείο του Ηρακλείου Κρήτης. Έγινε ακόμη μια μεταφορά με το ίδιο αεροπλάνο, ελαφρύτερα τραυματιών, που είχαν κυρίως ορθοπεδικά προβλήματα στο νοσοκομείο του Θριασίου.
Αρχίσαμε, όπως είπε και ο κ. Σπίρτζης, από τον έλεγχο του αεροδρομίου για να μπει σε κυκλοφορία, σε λειτουργία το αεροδρόμιο. Είδαμε τα προβλήματα του λιμανιού, του νοσοκομείου που ευτυχώς δεν είχε κανένα πρόβλημα και στη συνέχεια είδαμε τις μεμονωμένες περιπτώσεις ζημιών. Δεν ήταν σε μεγάλη έκταση οι ζημιές, αλλά δυστυχώς είχαν τις απώλειες αυτές που περιγράφηκαν. Οι μηχανισμοί δούλεψαν και εντός του νησιού και η Τοπική Αυτοδιοίκηση συνεργάστηκε πολύ καλά μαζί μας. Και η ελληνική Αστυνομία, και το Πυροσβεστικό Σώμα. Υπήρξε μια συλλογική προσπάθεια, η οποία ήταν πολύ καλά συντονισμένη και απέδωσε από την πρώτη στιγμή και μείωσε έτσι τις επιπτώσεις της καταστροφής σε όσο βαθμό αυτό μπορεί να γίνει.
Αυτή τη στιγμή, μετά από την πρώτη αντιμετώπιση των επιπτώσεων, μετά την άφιξή μας, υπάρχει μια κανονικότητα. Λειτουργεί το αεροδρόμιο, γίνονται κανονικά οι προσγειώσεις αεροσκαφών τσάρτερ με τουρίστες. Δεν μειώθηκε, δεν σταμάτησε η άφιξη στο νησί τουριστών.
Ο κόσμος ζει μια κανονικότητα, περπατά, κινείται, οι τουρίστες κάνουν ποδήλατο στην παραλία, χωρίς κανένα πρόβλημα και απολαμβάνουν τις ομορφιές του νησιού. Παράλληλα, βέβαια, γίνονται και οι έλεγχοι. Αυτά σας τα είπε ο κ. Σπίρτζης – σε ότι αφορά τα τεχνικά κλιμάκια- όμως γίνονται μέσα σε ένα περιβάλλον ομαλότητας και σε αυτό πιστεύω συνέβαλαν και οι πρώτες δικές μας προσπάθειες, αλλά και η ψυχραιμία των κατοίκων και των τουριστών. Το νησί, αυτή τη στιγμή, λειτουργεί χωρίς πανικό και αν κάποιος έφτανε στο νησί χωρίς να ξέρει τι έγινε, ίσως να μην αντιλαμβανόταν ότι υπήρξε μια φυσική καταστροφή στη μικρή ένταση αυτή που υπήρξε.
ΣΑΝΤΟΡΙΝΙΟΣ: Καλησπέρα σας. Θα ήθελα αρχικά να εκφράσω, και εγώ τη λύπη μου για το χαμό των δύο νέων ανθρώπων στην Κω.
Όπως είπαν και οι Υπουργοί, που μίλησαν νωρίτερα, το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχουμε αυτή τη στιγμή στις υποδομές της Κω, εντοπίζεται στο κεντρικό λιμάνι, από όπου εξυπηρετείται ακτοπλοϊκά το νησί και ταυτόχρονα λειτουργεί η πύλη Σένγκεν. Γι’ αυτό το λόγο, άλλωστε, υπήρξε και ένα πρόβλημα με τις αναχωρήσεις και αφίξεις πλοίων και προς την Τουρκία.
Από πλευράς του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, σας αναφέρω ότι από την πρώτη στιγμή οι 78 επιβάτες που είχαν προορισμό την Κω, αποβιβάστηκαν στη Νίσυρο, με το Blue Star Paros και έχουν μεταφερθεί, με τοπικό πλοίο, από τη Νίσυρο στο λιμάνι της Καρδάμαινας, προκειμένου να μεταβούν από εκεί στην πόλη της Κω.
Ταυτόχρονα, έγινε έκτακτη προσέγγιση, στην Κάλυμνο, του Blue Star 2, και 260 επιβάτες και οχήματα, ομαλά, μετέβησαν από εκεί προς στο λιμάνι του Μαστιχαρίου.
Επιπλέον, το Υπουργείο μας, από την πρώτη στιγμή, έδωσε εντολή να αυξηθούν τα τοπικά δρομολόγια Κάλυμνος-Μαστιχάρι, προκειμένου να εξυπηρετούνται άμεσα όλοι οι επιβάτες.
Ταυτόχρονα έγινε μια μεγάλη προσπάθεια να μεταφέρουμε το σημείο αφίξεων και αναχωρήσεων των ένδο-Δωδεκανησιακών συγκοινωνιών σε έναν παρακείμενο προβλήτα στην περιοχή της ΔΕΗ – για όσους γνωρίζουν το λιμάνι της Κω-, ο οποίος δεν είχε υποστεί ζημιές. Εκεί, σε συνεργασία με την Αστυνομία και το Λιμενικό Σώμα, μετεγκαταστάθηκε προσωρινά η πύλη εισόδου Σένγκεν, προκειμένου να αποκατασταθεί και το πρόβλημα που δημιουργήθηκε αρχικά με την κίνηση των ημεροπλοίων προς την Τουρκία.
Να σας ενημερώσω, ότι μετά από συνεργασία με την ακτοπλοϊκή εταιρεία που κάνει τα δρομολόγια από τον Πειραιά, αποφασίστηκε η προσέγγιση να γίνει στο νησί της Κω, σε εναλλακτικό λιμάνι, το λιμάνι της Κεφάλου. Αυτό σημαίνει ότι το νησί δεν μένει αποκομμένο ακτοπλοϊκά. Και νομίζω, ότι είναι ένα πολύ σημαντικό νέο.
Όλα τα πλοία της εν λόγω εταιρείας θα προσεγγίζουν την Κω, στο λιμάνι της Κεφάλου, για όσο χρονικό διάστημα χρειαστεί μέχρι να αποκατασταθεί λειτουργικά το λιμάνι.
Αναφορικά τώρα με την πορεία αποκατάστασης της λειτουργίας του κεντρικού λιμένα, το Υπουργείο Υποδομών μεταβαίνουν στο νησί εξειδικευμένοι λιμενολόγοι για αυτοψία των ζημιών καθώς και κλιμάκιο από το ΥΝΑΝΠ με τη συμμετοχή του Γ.Γ. Λιμένων και Λιμενικής Πολιτικής, κ. Χρήστου Λαμπρίδη, μαζί με υπηρεσιακό στέλεχος της Διεύθυνσης Λιμένων του Υπουργείου μας, προκειμένου επί τόπου να δοθούν λύσεις για την προσωρινή λειτουργική αποκατάσταση του λιμανιού της Κω.
Αποφασίστηκε, επίσης, να μεταβούν και μηχανικοί Γ.Γ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής που θα συνδράμουν στο έργο των υπόλοιπων μηχανικών του Υπουργείου Υποδομών, της Περιφέρειας και του Δήμου. Παρόν στο νησί είναι ήδη και ο Διοικητής της 8ης Περιφερειακής Διοίκησης του Λιμενικού Σώματος όπου εποπτεύει τις ενέργειες που λαμβάνουν χώρα στο λιμάνι.
Τέλος, θα μου επιτρέψετε να πω κάτι και ως Δωδεκανήσιος. Φαίνεται ότι ο πολύς ντόρος σε αυτή την ιστορία, σε ένα τουριστικό νησί -το οποίο να θυμίσω, είχε πληγεί και από την προσφυγική κρίση- μόνο καλό δεν κάνει. Από τη στιγμή που ομαλοποιείται η κατάσταση, πιστεύω ότι όλοι μας πρέπει να ρίξουμε τους τόνους και να μείνουμε σε αυτό: Η Κως είναι ασφαλέστατη. Οι τουρίστες μπορούν να συνεχίσουν να κάνουν τις διακοπές τους εκεί. Οι κάτοικοι της Κω μπορούν να συνεχίσουν τη ζωή τους κανονικά. Ουσιαστικό πρόβλημα αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει, ώστε να εμποδίζει κάποιον να συνεχίσει τη ζωή του όπως την είχε προγραμματίσει μέχρι χθες το βράδυ.
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Πριν κλείσουμε αυτή την ενημέρωση, είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε το εξής: Να συστήσουμε σε όλους τους πολίτες να μην δίνουν βάση σε καμία περίπτωση σε φήμες ή δημοσιεύματα που αφορούν το σεισμό ή τη μετασεισμική ακολουθία, όπως γίνεται συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις.
Πρέπει οι πολίτες να δίνουν βάση στις επίσημες ανακοινώσεις των οργάνων, που θεσμικά έχουν την αρμοδιότητα, τη γνώση αλλά και την υπευθυνότητα σε αυτές τις περιπτώσεις να ενημερώνουν το σύνολο των πολιτών.
