Απαραίτητο το άνοιγμα στις νέες αγορές αφού το μέσο έσοδο ανά τουρίστα από τις κλασσικές αγορές βαίνει μειούμενο

του ΧΑΡΗ ΝΤΙΓΡΙΝΤΑΚΗ (pressntigri@gmail.com)

Αχλύ μυστηρίου παρουσιάζεται για ακόμη μια χρονιά με τα στοιχεία του ελληνικού τουρισμού. Και τούτο διότι την ίδια ώρα που ευημερούν αφίξεις, τα έσοδα δεν ακολουθούν την ίδια ευφορία σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος η οποία φυσικά τα εμφανίζει με τάση επίσης ανοδική. Σύμφωνα όμως με τα στοιχεία των tax free παρουσιάζεται δυναμική ανέλιξη στα μεγέθη τους ενδεικτικό της τάσης της αγοράς. Το συγκεκριμένο στοιχείο ανατρέπει την αμφίσημη εικόνα των εσόδων από την ΤτΕ η οποία παραδόξως δεν συγκεντρώνει στοιχεία από τις χώρες της Μέσης Ανατολής όπου παρατηρείται σημαντική άνοδος τόσο το 2016 όσο και το 2017. Κύκλοι της αγοράς αναφέρουν ότι τα αποτελέσματα των tax free δείχνουν την παραφωνία και ενδεχομένως την ανεπάρκεια των στοιχείων της Τραπέζης της Ελλάδας, καταδεικνύοντας την ανάγκη νέου υπολογισμού των τουριστικών εσόδων από την πολιτεία. Ειδικότερα τα στοιχεία Global Blue Hellas και της Premier Tax Free που παρουσιάζει ο ΕΤ της Κυριακής συγκλίνουν στο γεγονός ότι η εγχώρια αγορά tax free shopping (αγορές με επιστροφή ΦΠΑ) θα εκτοξευτεί την φετινή χρονιά. Γνώστες της εν λόγω αγοράς σημειώνουν ότι μετά τη δύσκολη συγκυρία του 2016, που οδήγησε σε οριακή αύξηση του τζίρου, λόγω της ανακοπής του τουριστικού ρεύματος από την Τουρκία (Πραξικόπημα) και των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων από την κινεζική κυβέρνηση στους πολίτες της, το 2017 έχει ξεκινήσει όμως πολύ δυναμικά με τους Ασιάτες επισκέπτες (Κίνα, Ταϊβάν, Ινδία κα) να ηγούνται στην κούρσα των tax free αγορών. Σημαντική αύξηση τζίρου παρουσιάζουν και οι επισκέπτες από Ισραήλ, Ηνωμένες Πολιτείες, Ρωσία και τις Αραβικές χώρες στο διάστημα Ιανουαρίου-Μαΐου ’17.

NATIONALITIES 2017 2016 % vs LY

China 6.284.560 € 4.298.408 € 46,2 %

Taiwan 483.827 € 213.681 € 126,4 %

India 272.221 € 187.145 € 45,5 %

United States 1.495.805 € 1.364.829 € 9,6 %

Israel 750.012 € 457.127 € 64,1 %

Lebanon 360.725 € 269.007 € 34,1 %

Canada 250.316 € 225.044 € 11,2 %

Brazil 238.129 € 206.308 € 15,4 %

United Arab

Emirates 216.821 € 168.419 € 28,7 %

Switzerland 205.073 € 187.495 € 9,4 %

Σημειώνεται ότι η αύξηση των συνολικών δαπανών στην αγορά Tax Free Shopping είναι μια τάση που παρατηρείται και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές αγορές το 2017.

Στην Ελλάδα όμως οι συναλλαγές διπλασιάστηκαν σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα πέρυσι και βασική αιτία είναι η απόφαση της κυβέρνησης να μειώσει το ελάχιστο ποσό αγοράς tax free από τα 120,00 ευρώ στα 50,00 ευρώ.

Η επιλογή αυτή σε συνδυασμό το αυξημένο κύμα επισκεπτών που παρατηρείται φέτος στη χώρα μας έχει ευνοήσει τους retailers τόσο στην Αθήνα όσο και σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς όπως η Κρήτη, η Μύκονος, η Σαντορίνη, τα νησιά του Ιονίου κ.ά. Μάλιστα, η Ιταλική κυβέρνηση φέρεται να εξετάζει το ενδεχόμενο να ακολουθήσει και εκείνη το ελάχιστο όριο συναλλαγών tax free, στο πρότυπο της Ελλάδας.

Σύμφωνα με την Premier Tax Free το διάστημα Ιανουαρίου-Ιουλίου ’17 σημειώθηκε σημαντική αύξηση 14,5 % του τζίρου tax free συναλλαγών στην Ελλάδα, με την Αθήνα να καταγράφει αύξηση 32,5 % και να αποτελεί το 55% του συνολικού τζίρου της χώρας.

Οι πωλήσεις tax free δίνουν το στίγμα για την επισκεψιμότητα καταναλωτών που προέρχονται από χώρες εκτός Ε.Ε., πριμοδοτούν τους τζίρους των καταστημάτων μετά από μια κακή εκκίνηση το 2017, όπου οι περισσότερες εταιρείες του λιανεμπορίου εμφάνισαν επιβράδυνση οικονομικών επιδόσεων. Για πολλούς μάλιστα εμπόρους οι πωλήσεις tax free αποτελούν εργαλείο πωλήσεων για να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των ξένων καταναλωτών.

Η αύξηση κατά 14,5 % του τζίρου της εγχώριας tax free αγοράς, επιβεβαιώνει τη γενικότερη αίσθηση αύξησης των επισκεπτών εκτός ζώνης Σέγκεν. Οι στατιστικές δείχνουν ότι οι εκτός Σέγκεν τουρίστες δαπανούν περισσότερα κατά την παραμονή τους στην Ελλάδα και η πλειοψηφία είναι υψηλού εισοδηματικού προφίλ, κάτι που έχει μεγάλη ανάγκη η ελληνική οικονομία.

Επίσης, υπογραμμίζεται ότι περισσότερα από το 70% των χρημάτων που επιστρέφονται στους δικαιούχους τουρίστες, ξοδεύονται σε λιμάνια, αεροδρόμια και οδικά σύνορα εντός της Ελληνικής Επικράτειας καλύπτοντας μικρό-ανάγκες τους. Τούτο σημαίνει ότι, τα επιστρεφόμενα χρήματα δεν χάνονται, αλλά παραμένουν στην αγορά της χώρας κατά το ποσοστό αυτό δημιουργώντας εκ νέου φορολογία και ΦΠΑ που αποτελούν έσοδα του κράτους.

Στοιχεία ανά χώρα

Η νέα αύξηση της τουριστικής κίνησης από το εξωτερικό στο πρώτο εξάμηνο (7,94 εκατ. επισκέπτες, +6,6%) και οι εισπράξεις 4,11 δισ. ευρώ (+7,1% στο εξάμηνο και +14,2% τον Ιούνιο) περιγράφουν μόνο ένα μέρος του καμβά του ελληνικού τουρισμού. Αν περιοριστεί κανείς στα συγκεκριμένα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας παραβλέπει το γεγονός πως οι σχετικοί υπολογισμοί γίνονται με βάση την περυσινή χρονιά, όταν ο ελληνικός τουρισμός κατέγραφε μείωση ξένων επισκεπτών 1,6% και 330 εκατ. ευρώ λιγότερες εισπράξεις (-7,9%) στο αντίστοιχο πρώτο εξάμηνο της χρονιάς σε σύγκριση με το 2015.

Επί της ουσίας, δηλαδή, ο ελληνικός τουρισμός δίνει μάχη φέτος για να καλύψει ή και να υπερκαλύψει τις περυσινές απώλειες. Με αρκετές πιθανότητες να το καταφέρει.

Το ανησυχητικό, ωστόσο -σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ πάντα- είναι πως χρόνο με τον χρόνο οι ξένοι από την Ευρωπαϊκή Αγορά αλλά και από αυτή της Αμερικής, που έρχονται στη χώρα μας δαπανούν λιγότερα. Έτσι, καταγράφεται το εξής φαινόμενο: ο αριθμός ξένων επισκεπτών να εκτοξεύεται κατ΄ έτος ακόμα ψηλότερα, τα ξενοδοχεία (κυρίως τα μεγαλύτερα και των υψηλότερων κατηγοριών) στους δημοφιλέστερους προορισμούς της χώρας να είναι ασφυκτικά γεμάτα (ιδίως Ιούλιο και Αύγουστο), αλλά η μέση είσπραξη από κάθε ταξιδιώτη να μειώνεται.

Είναι χαρακτηριστικό πως από τις 500.000 επιπλέον ξένους ταξιδιώτες που ήρθαν στην Ελλάδα στο πρώτο εξάμηνο του 2017, το όφελος ανήλθε σε 270 εκατ. ευρώ πρόσθετες εισπράξεις. Αυτό αντιστοιχεί σε 540 ευρώ ανά ταξιδιώτη. Ποσό στο οποίο συμπεριλαμβάνονται, κατά δήλωση των ίδιων, το σύνολο των χρημάτων που τους κόστισε το ταξίδι τους στη χώρα μας.

Είναι χαρακτηριστικό πως οι εισπράξεις ανά επισκέπτη καταγράφουν νέα πτώση για τους επισκέπτες από τη Γερμανία και τις ΗΠΑ. Ακόμα παρατηρείται μικρή άνοδος εισπράξεων από κάθε Γάλλο και η οριακή αύξηση από τους Βρετανούς καλύπτει μικρό μέρος των απωλειών που καταγράφηκαν το 2016.

Οι συνολικές εισπράξεις από επισκέπτες που προέρχονταν από τη μεγαλύτερη αγορά του ελληνικού τουρισμού Γερμανία κατέγραψαν στο πρώτο εξάμηνο του 2017 αύξηση 15,4%. Την ίδια στιγμή ωστόσο οι εισπράξεις από κάθε Γερμανό μειώθηκαν 2,23%. Η νέα πτώση αποτελεί συνέχεια της περυσινής «βουτιάς» 32,3% που σημείωσαν οι εισπράξεις από κάθε Γερμανό στο πρώτο εξάμηνο του 2016 έναντι του 2015. Κάπως έτσι, οι εισπράξεις από κάθε Γερμανό που ήρθε φέτος στην Ελλάδα το διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου διαμορφώθηκαν στα 656,6 ευρώ, όταν μόλις το 2015 κινούνταν στα επίπεδα των 991 ευρώ για την ίδια περίοδο.

Στα ίδια επίπεδα με τους Γερμανούς διαμορφώθηκαν οι εισπράξεις από κάθε Βρετανό που ήρθε στην Ελλάδα (657,7 ευρώ). Μόλις δύο χρόνια πριν (2015), οι εισπράξεις ανά Βρετανό επισκέπτη ήταν 115 ευρώ περισσότερα (772,8 ευρώ).

Οι Γάλλοι αποδείχθηκαν οι πλέον προσοδοφόροι επισκέπτες χωρών της Ε.Ε. των 28 στην Ελλάδα κατά το πρώτο εξάμηνο καθώς οι εισπράξεις ανά ταξιδιώτη διαμορφώθηκαν στα επίπεδα των 670 ευρώ. Βρέθηκαν, δηλαδή, ψηλότερα από Γερμανούς και Βρετανούς. Τέλος κατέγραψαν, αύξηση 4,4%, καλύπτοντας σε μεγάλο βαθμό τις απώλειες 6,8% που είχαν σημειώσει στο αντίστοιχο διάστημα του 2016 έναντι του 2015.