Άρθρο του Γενικού Γραμματέα του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (UNWTO), κ.Taleb Rifai.
“Τους τελευταίους μήνες, αναφορές από όλο τον κόσμο έκαναν λόγο για την «τουριστοφοβία», δείχνοντάς μας εικόνες πολιτών που διαμαρτύρονται για την «εισβολή των τουριστών» και την απέλαση των ντόπιων από τις τουριστικές επιχειρήσεις.
Ως οικονομική δραστηριότητα, τα ταξίδια και ο τουρισμός είναι σχετικά νέα σε ηλικία. Όμως έχουν καταστεί ο κεντρικός τομέας για τις κοινωνίες μας. Σήμερα, ο τουρισμός παράγει το 10% του παγκόσμιου ΑΕΠ, 1 στις 10 θέσεις εργασίας και το 7% στο παγκόσμιο εμπόριο, καθιστώντας τον βασικό συστατικό για το ισοζύγιο πληρωμών πολλών χωρών.
Αναγνωρίζοντας τον τρόπο με τον οποίο ο τουρισμός μπορεί να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε πολλές από τις κοινές μας προκλήσεις, τα Ηνωμένα Έθνη όρισαν το 2017 ως το Διεθνές Έτος του Αειφόρου Τουρισμού για την Ανάπτυξη, υπενθυμίζοντας ότι με την ανάπτυξη έρχεται και η ευθύνη.
Ένας βιώσιμος τουριστικός τομέας είναι αυτός που προάγει την προστασία του περιβάλλοντος και την προστασία της απτής και άυλης κληρονομιάς, αλλά και τη δέσμευση και το σεβασμό των τοπικών κοινοτήτων. Η διαχείριση του αυξανόμενου αριθμού επισκεπτών σε πολλές δημοφιλείς περιοχές του πλανήτη μας, συμπεριλαμβανομένων των πόλεων, είναι ζωτικής σημασίας τόσο για τους οικοδεσπότες όσο και για τους ξένους επισκέπτες, καθώς και τους εθνικούς ταξιδιώτες. Μάλιστα σε χώρες όπως η Ισπανία ή η Γαλλία το ποσοστό των εγχώριων τουριστών είναι υψηλότερο από αυτό των διεθνών επισκεπτών.
Η ανάπτυξη σε καμία περίπτωση δεν είναι ο εχθρός. Η ανάπτυξη του τουρισμού οδηγεί στην οικονομική ευημερία, σε θέσεις εργασίας και σε πόρους για τη χρηματοδότηση της προστασίας του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής διαφύλαξης που διαφορετικά δεν θα ήταν διαθέσιμοι. Σημαίνει επίσης ότι με τη συνάντηση με άλλους μπορούμε να διευρύνουμε τους ορίζοντές μας, να ανοίγουμε το μυαλό μας και τις καρδιές μας, να βελτιώνουμε την ευημερία μας και να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι.
Ωστόσο, η εξασφάλιση ότι ο τουρισμός αποτελεί πλουτοπαραγωγική εμπειρία τόσο για τους επισκέπτες όσο και για τους οικοδεσπότες, απαιτεί ισχυρές, βιώσιμες πολιτικές τουρισμού και συμμετοχή όλων – των εθνικών και τοπικών κυβερνήσεων και διοικήσεων, των εταιρειών του ιδιωτικού τομέα, των τοπικών κοινοτήτων και των ίδιων των τουριστών.
Ο τομέας χρειάζεται ρύθμιση, αλλά όχι ρύθμιση που περιορίζει την ανάπτυξή του. Μάλλον ρύθμιση που εξασφαλίζει τη βιώσιμη διαχείριση – δράσεις που συμβάλλουν στη διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων των επισκεπτών. Αποτελεσματικούς, ολιστικούς και ολοκληρωμένους μηχανισμούς για τη διαχείριση των επισκεπτών στους διάφορους προορισμούς. Χρειάζεται πολιτικές για τη μείωση της εποχικότητας καθώς και κίνητρα για τον ιδιωτικό τομέα ούτως ώστε να επενδύσει σε νέους τομείς και προϊόντα και να μειώσει την κατανάλωση ενέργειας και νερού.
Έχουν υπάρξει αρκετές μελέτες περιπτώσεων για τους προορισμούς που αγωνίζονται για τη διατήρηση ενός δίκαιου και χωρίς αποκλεισμούς τουριστικού τομέα, ενώ παράλληλα διαχειρίζονται την ανάπτυξη του τουρισμού. Στο πλαίσιο αυτό η Βενετία και η Βαρκελώνη αποτελούν σημαντικά πρόσφατα παραδείγματα.
Πρέπει όμως να τονιστεί ότι, ενώ οι τοπικές κοινότητες πρέπει να συμβουλεύονται και να εξετάζουν τον προγραμματισμό του τουρισμού, η «τουριστοφοβία» εκ μέρους των πολιτών είναι σε μεγάλο βαθμό αδικαιολόγητη.
Το αδίκημα των παράνομων επιχειρήσεων, η ζημία στα θαλάσσια και χερσαία οικοσυστήματα ή η κακή συμπεριφορά ενός μικρού αριθμού ταξιδιωτών σε καμία περίπτωση δεν αντιπροσωπεύουν έλλειψη τουριστικής δεοντολογίας από τον τομέα ως σύνολο.
Όλες οι προσπάθειες των επιχειρήσεων, των κυβερνήσεων, της κοινωνίας των πολιτών και των ταξιδιωτών τις τελευταίες δεκαετίες για τη διαμόρφωση ενός πιο υπεύθυνου και αφοσιωμένου παγκόσμιου τουριστικού τομέα δεν πρέπει να είναι μάταιες. Μπορούμε και πρέπει να είμαστε σε θέση να συνεχίσουμε να αξιοποιούμε τον τομέα και τα οφέλη του όσον αφορά τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την οικονομική ανάπτυξη και την πολιτισμική αλληλεπίδραση, περιορίζοντας παράλληλα τις αρνητικές επιπτώσεις. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η πεποίθησή μας για τη βελτίωση του τομέα είναι σήμερα ισχυρότερη από ποτέ. Διαφορετικά, η αξία του τουριστικού τομέα φυσικά θα αμφισβητηθεί.
Μαζί μπορούμε να συνεχίσουμε την οικοδόμηση ενός βιώσιμου, δίκαιου και καλά διαχειριζόμενου τουριστικού τομέα που υποστηρίζει πολλά μέσα διαβίωσης σε όλο τον κόσμο και μπορεί να μας εμπλουτίσει κάθε φορά που διασχίζουμε τα σύνορα και ανταλλάσσουμε τον πολιτισμό.
Ας θυμηθούμε λοιπόν το σύνθημα της εκστρατείας του Διεθνούς Έτους Αειφόρου Τουρισμού για την Ανάπτυξη: Ταξιδέψτε, Απολαύστε, Σεβαστείτε !”
