της Εύας Οικονομάκη
Ισχυρό πλήγμα έχει δεχθεί τον τελευταίο χρόνο το πρόγραμμα της Golden Visa εξαιτίας της επέλασης της πανδημίας του κορωνοϊού, τη στιγμή που η ελληνική κυβέρνηση δρομολογεί αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο με στόχο την προσέλκυση πολιτών τρίτων χωρών στην περιφέρεια.
Οι αγοραπωλησίες ακινήτων αξίας άνω των 250.000 ευρώ, που δίνουν το «διαβατήριο» στους επενδυτές να αποκτήσουν την πολυπόθητη άδειας διαμονής στην Ελλάδα σημείωσαν το 2020 ελεύθερη πτώση, με σημαντικό αντίκτυπο στα δημόσια έσοδα.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Μεταναστευτικής Πολιτικής, από την 1η Ιανουαρίου του 2020 έως τις 5 Ιανουαρίου του 2021 εκδόθηκαν 403 άδειες διαμονής σε επενδυτές-αγοραστές ακινήτων, όταν το 2019 ο αντίστοιχος αριθμός είχε ανέλθει σε 3.504, με τη μείωση να αγγίζει το 88,49%.
Η πτώση επί της ουσίας είναι πολύ μεγαλύτερη, δεδομένου ότι οι 242 άδειες από το σύνολο των 403 αδειών διαμονής εκδόθηκαν εντός του Ιανουαρίου του 2020 και ουσιαστικά αφορούσαν αγοραπωλησίες του 2019. Συνεπώς, η μείωση έκδοσης αδειών διαμονής σε επενδυτές εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης άγγιξε το 11μηνο Φεβρουαρίου-Δεκεμβρίου το 95,4% σε σχέση με το 2019, καθώς χορηγήθηκαν μόλις 161 νέες άδειες Golden Visa.
Συνολικά, η Ελλάδα μέχρι 5 Ιανουαρίου 2020 είχε εκδώσει συνολικά 8.011 άδειες διαμονής Golden Visa σε επενδυτές-αγοραστές ακινήτων και αν συνυπολογίσουμε και τα μέλη των οικογενειών τους ο αριθμός φτάνει τις 23.785.
Η ακτινογραφία των περιοχών
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Μητρώου Αξιών Μεταβιβάσεων Ακινήτων από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων στις περιοχές, όπως η Γλυφάδα, η Βούλα, η Βουλιαγμένη, η Αθήνα, ο Άλιμος και το Παλαιό Φάληρο, οι οποίες από το 2016 και μετά αποτελούν την πρώτη επιλογή των επενδυτών, οι μεταβιβάσεις με τίμημα άνω των 250.000 ευρώ, που αποτελεί και το ελάχιστο όριο απόκτησης της Golden Visa, έχουν μειωθεί αισθητά.
Συγκεκριμένα, στη Γλυφάδα η μείωση των μεταβιβάσεων αγγίζει το -21,86% για τίμημα άνω των 250.000 ευρώ, ενώ συνολικά η μείωση αγγίζει το 37,07% σε σχέση με το 2019. Παρόμοια η εικόνα και στη Νέα Σμύρνη, όπου η μείωση των μεταβιβάσεων αγγίζει το -47,06%, ενώ για αξία τιμήματος άνω των 250.000 ευρώ η μείωση των μεταβιβάσεων αγγίζει το 54,06%.
Αντίστοιχα, στο Παλαιό Φάληρο, η μείωση των μεταβιβάσεων άγγιξε το 19,04%, ενώ για τίμημα άνω των 250.000 ευρώ η πτώση έφτασε το 27,59%.
«H ζήτηση από το εξωτερικό, η οποία συνέβαλε σημαντικά στην ανάκαμψη της αγοράς τα τελευταία χρόνια, ήταν σχεδόν ανύπαρκτη, με σημαντικές συμφωνίες να “πάγωσαν” ή και να ακυρώθηκαν. Το πλήγμα είναι διπλό καθώς και το εγχώριο ενδιαφέρον για συναλλαγές επί ακινήτων είχε καθηλωθεί τόσο από την πλευρά της προσφοράς όσο και -κυρίως- από την πλευρά της ζήτησης. Κι αυτό διότι οι αβεβαιότητες για τη διάρκεια της τρέχουσας κρίσης και τις επιπτώσεις της στην πραγματική οικονομία ήταν και παραμένουν ιδιαίτερα υψηλές», τονίζει, μεταξύ άλλων, ο Θεμιστοκλής Μπάκας, πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates.
Στον αντίποδα υπήρξαν περιοχές στις οποίες καταγράφηκε αύξηση στις πωλήσεις ακινήτων αξίας άνω των 250.000 ευρώ. Ωστόσο αν και τα ποσοστά είναι εντυπωσιακά πρόκειται για μικρό αριθμό μεταβιβάσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον δήμο Ελληνικού-Αργυρούπολης πουλήθηκαν πέρυσι 9 ακίνητα από 4 πρόπερσι σημειώνοντας αύξηση 125%, στον Άλιμο μεταβιβάστηκαν 10 ακίνητα από 9 πρόπερσι με την αύξηση να ανέρχεται στο 11% ενώ στον Πειραιά άλλαξαν χέρια 13 ακίνητα, 5 περισσότερα σε σχέση με το 2019 με την άνοδο να διαμορφώνεται στο 62,5%. Επίσης, στην Αγία Παρασκευή μεταβιβάστηκαν πέρυσι 18 ακίνητα από 12 το 2019 με την αύξηση να φτάνει το 50%.
Οι Κινέζοι πρωταγωνιστούν
Οι Κινέζοι επενδυτές αποτελούν διαχρονικά τους καλύτερους πελάτες και τους πρωταγωνιστές του προγράμματος Golden Visa στη χώρα μας με 5.927 άδειες αγορές από τις συνολικά 8.011 άδειες που έχουν συνολικά εκδοθεί. Αξίζει να αναφέρουμε ότι τον Ιανουάριο του 2020 είχαν εκδοθεί πανελλαδικά 242 άδειες Golden Visa, που προορίζονταν όλες σε Κινέζους επενδυτές.
Μάλιστα, οι Κινέζοι επιδεικνύουν έντονο ενδιαφέρον για αγορά ακινήτων, όχι μόνο στην Αθήνα αλλά σε όλη την Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις συνολικά 242 αγορές ακινήτων που έκαναν το 2020, οι 81 αφορούν ακίνητα στην Αθήνα, 30 στα Τρίκαλα, 22 στο Ηράκλειο Κρήτης, 18 στον Βόλο, 15 στην Χίο από 10 σε Χανιά και Λάρισα αλλά και αγορές σε Γρεβενά, Σύρο, Ηγουμενίτσα, Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Καλαμάτα, Καστοριά, Κοζάνη, Κόρινθο, Μυτιλήνη, Ναύπλιο, Παλλήνη, Πάτρα, Πύργο, Ρέθυμνο, Σάμο και Χαλκίδα.
Παρά το ενδιαφέρον για να αποκτήσουν ακίνητα στη χώρα μας, και οι επενδυτές από την χώρα του Μεταξιού πάτησαν «φρένο» εξαιτίας της πανδημίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο οι Κινέζοι είχαν προγραμματίσει για το 2020 επενδύσεις ύψους 800 εκατ. ευρώ., οι οποίες έμειναν στα χαρτιά, στερώντας σημαντικά έσοδα από τα δημόσια ταμεία.
Το παράδειγμα της Πορτογαλίας
Κράτη μέλη της Ε.Ε. που διαθέτουν προγράμματα Golden Visa προέβησαν σε αλλαγές που προσέλκυσαν το επενδυτικό ενδιαφέρον ακόμη και εν μέσω πανδημίας και κατάφεραν να έχουν απώλειες μόλις της τάξεως του 5% σε σχέση με το 2019.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Πορτογαλία η οποία το 2019 είχε χορηγήσει 1.245 άδειες διαμονής σε επενδυτές-αγοραστές ακινήτων εκτός Ε.Ε., ενώ το 2020 οι χορηγήσεις αδειών Golden Visa άγγιξαν τις 1.182. Tο πρόγραμμα Golden Visa στην Πορτογαλία προϋποθέτει επένδυση 350.000 ευρώ για παλαιά ακίνητα που χρήζουν ανακαίνισης και απαιτούν έγκριση από την υπηρεσία SEF του υπουργείου Εσωτερικών ή 500.000 ευρώ αν πρόκειται για νεόδμητα.
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που εκδόθηκαν από τη SEF (Serviço de Estrangeiros e Fronteiras), το πορτογαλικό πρόγραμμα Golden Visa ουσιαστικά έχει παραμένει ανέγγιχτο από την παγκόσμια πανδημία. Μέχρι το τέλος Αυγούστου 2020 η Πορτογαλία είχε ήδη εκδώσει περισσότερες από 900 άδειες παραμονής σε επενδυτές, δηλαδή περίπου το 73% του συνόλου για το 2019 σε μόλις οκτώ μήνες.
Παράλληλα, όχι μόνο οι εγκρίσεις αιτήσεων ήταν υψηλές, αλλά και το ύψος των επενδύσεων κάθε μήνα ήταν πολύ σημαντικό για την πορτογαλική οικονομία. Ο Μάιος του 2020 αποδείχθηκε ο πιο εντυπωσιακός μήνας για την Πορτογαλία με 136.913.745 ευρώ επενδύσεων σε ακίνητα σε μόλις ένα μήνα, παρά το ότι βρισκόταν στα βάθη μιας παγκόσμιας πανδημίας.
Τα στοιχεία παρέμειναν υψηλά και τον Ιούνιο, με πάνω από 83 εκατομμύρια ευρώ σε συναλλαγές ακινήτων και πάνω από 50 εκατομμύρια ευρώ τον Ιούλιο. Τα άνωθεν αποτελέσματα είναι αξιοσημείωτα, λαμβάνοντας υπόψη τον αρνητικό αντίκτυπο που είχε το ξέσπασμα του κορωνοϊού σε άλλες οικονομίες και αγορές ακινήτων σε όλο τον κόσμο.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι στην Πορτογαλία το δεύτερο τρίμηνο του 2020, επενδύθηκαν από Κινέζους υπηκόους συνολικά 37 εκατομμύρια ευρώ, ποσό που είναι το διπλάσιο των δαπανών τους σε σχέση με όλο το 2019, αναφέρουν επαγγελματίες του κλάδου στην Πορτογαλία.
Παράλληλα, μεταξύ Ιανουαρίου και Σεπτεμβρίου, οι αναζητήσεις για αγορά ακινήτων από επενδυτές από την Κίνα σημείωσαν αύξηση 176% στην Πορτογαλία.
Μέχρι σήμερα, το πρόγραμμα στην Πορτογαλία έχει αποφέρει επενδύσεις αξίας άνω των 5,5 δισεκατομμυρίων ευρώ από την έναρξή του το 2012 και έχουν χορηγηθεί περισσότερες από 15.500 θεωρήσεις διαμονής.
